Καθημερινά, oι επιχειρήσεις καλούνται να ανταποκριθούν σε προκλήσεις και απαιτήσεις που επηρεάζουν τον επιχειρηματικό κόσμο ποικιλοτρόπως. Πλέον, στο σύγχρονο και συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον, η επιτυχία μιας επιχείρησης βασίζεται μεν σε μεγάλο βαθμό σε οικονομικά κριτήρια, αλλά και σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διοικητικά.
Πρόκληση για τις επιχειρήσεις αποτελεί η διαχείριση των θεμάτων ESG (Environmental, Social, Governance) και η παράλληλη πλέον ανάγκη για συμμόρφωση. Τα θέματα αυτά θα πρέπει να αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής ανάπτυξης των επιχειρήσεων, με μελετημένα σχέδια δράσης και υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών.
Οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων στο πλαίσιο των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με την διακυβέρνηση αρχών (ESG) θα γίνονται ολοένα και πιο πιεστικές. Είναι φανερό, ότι παρόλη την αμφισβήτηση του, τα κριτήρια ESG ήρθαν για να μείνουν και αφορούν τις επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Γεγονός αποτελεί το πολύ πρόσφατο κάλεσμα από τις κυπριακές τράπεζες προς τον επιχειρηματικό κόσμο για συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου σε σχέση με τον βαθμό συμμόρφωσης τους, όσον αφορά τα κριτήρια ESG.
Είναι άκρως απαραίτητη η μελετημένη και ολοκληρωμένη ανταπόκριση στα θέματα που αφορούν τη βιωσιμότητα, περιβαλλοντική, εταιρική και κοινωνική ευθύνη. Η ανταπόκριση αυτή είναι μεν υποχρέωση των επιχειρήσεων ως προς την κοινωνία και το περιβάλλον, αλλά μπορεί και να δράσει και ως σημαντικός παράγοντας ενίσχυσης τους. Ήδη μετριούνται και λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις της δραστηριότητας των επιχειρήσεων, ειδικά ως προς το περιβάλλον και την κοινωνία.
Οι δραστηριότητες των επιχειρήσεων, αναλόγως με το μέγεθος και τον τομέα δραστηριοποίησης τους, άπτονται των τριών παραγόντων του ESG σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Πιο αναλυτικά:
Περιβαλλοντικοί: Αφορά τις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι επιχειρήσεις και παράλληλα τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται θέματα για το περιβάλλον, όπως την διαχείριση αποβλήτων και εκπομπών αερίων και τη βιώσιμη χρήση πόρων.
Κοινωνικοί: Αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις λειτουργούν στις κοινότητες τους, τις σχέσεις με τους εργαζομένους, συνεργάτες, πελάτες, προμηθευτές και άλλους εμπλεκόμενους φορείς.
Διακυβέρνηση: Αφορά τις δομές, τις διαδικασίες διαχείρισης και διοίκησης των επιχειρήσεων και περιλαμβάνει θέματα όπως η διαφάνεια και η διαχείριση κινδύνων.
Παρόλο που η υιοθέτηση πρακτικών ESG στην πράξη χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια και αντιμετώπιση εμποδίων και θεμάτων που μπορεί να προκύψουν κατά την εφαρμογή τους, τα οφέλη όμως θα είναι ολοένα και περισσότερα όχι μόνο όσο αφορά χρηματοοικονομικές επιδόσεις αλλά και όσον αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και επενδυτικής ελκυστικότητας και παράλληλα της εταιρικής φήμης.
Παρά τη μεγάλη δημοσιότητα γύρω από το θέμα, η σημασία και οι επιπτώσεις του ESG δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως από τις επιχειρήσεις, ειδικά από τις μικρομεσαίες. Αυτό αποδεικνύεται ξεκάθαρα και από τα ευρήματα του Βαρομέτρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Λεμεσού, για το Φθινόπωρο του 2023. Στην πλέον πρόσφατη έκδοση του Βαρομέτρου συμπεριλήφθηκε, για πρώτη φορά, ερώτηση για την επάρκεια γνώσης των επιχειρήσεων για θέματα ESG.
Παρόλο που η εφαρμογή των κριτηρίων ESG αναμένεται να καταστεί εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την επιχειρηματική δραστηριότητα, το συμπέρασμα που απορρέει από τα ευρήματα του Βαρόμετρου είναι ότι οι εταιρείες δεν είναι επαρκώς εξοικειωμένες. Από την επεξεργασία των ευρημάτων, διαφάνηκε η ανάγκη για ενημέρωση, καθώς λιγότερο από το ήμισυ των εταιρειών μελών του ΕΒΕ Λεμεσού που συμμετείχαν στο Βαρόμετρο, είχαν γνώσεις επί τούτου.
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λεμεσού, αντιλαμβανόμενο τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει και κρίνοντας το θέμα ως πολύ σημαντικό, θεωρεί υποχρέωση του να ενημερώνει τα μέλη του για θέματα ESG προκυμμένου να υπάρξει έγκαιρη και σωστή εφαρμογή των αρχών του. Με τον τρόπο αυτό, εξοπλίζει τα μέλη του με τα κατάλληλα εργαλεία, ούτως ώστε να είναι σε θέση να προβούν στις σωστές ενέργειες και αποφάσεις, διαμορφώνοντας βιώσιμες πολιτικές.
Το Επιμελητήριο Λεμεσού, στοχεύοντας στην κατανόηση και αφομοίωση αυτής της αρχής, έχει ήδη πραγματοποιήσει δράσεις το 2023. Ακολουθούν και άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες εντός του τρέχοντος έτους, προωθώντας την ενσωμάτωση των αρχών του ESG στην επιχειρηματικότητα και παράλληλα ενισχύοντας την κουλτούρα της βιωσιμότητας στην επιχειρηματική κοινότητα, συμβάλλοντας στις προσπάθειες για τη διασφάλιση ενός ανθεκτικού και ευημερούντος μέλλοντος.
* Αναπληρώτρια Διευθύντρια, ΕΒΕ Λεμεσού
