Πολλαπλά τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη για τους κοινωνικά υπευθύνους οργανισμούς
H προώθηση, ανάπτυξη και εφαρμογή της Eταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕKE) αποτελούν σήμερα προτεραιότητα ανάμεσα στον επιχειρηματικό κόσμο, με στόχο την ισόρροπη επίτευξη κερδοφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης. Αυτός, εξάλλου, είναι και ο κυριότερος σκοπός του δικτύου CSR Cyprus, το οποίο συμμετέχει σε ευρωπαϊκές και άλλες διεθνείς σχετικές οργανώσεις και ταυτόχρονα αναπτύσσει δράσεις για την ανάδειξη και την αξιοποίηση εμπειριών και καλών πρακτικών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έλλη Ιωαννίδου: Η ΕΚΕ δεν είναι μόνο φιλανθρωπία
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) αναφέρεται σε εταιρείες που αναλαμβάνουν την ευθύνη για τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία. Είναι μια έννοια σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις ενσωματώνουν κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες στις κύριες επιχειρηματικές τους δραστηριότητες σε εθελοντική βάση. Η ΕΚΕ υπερβαίνει τη συμμόρφωση με τις νομοθετικές απαιτήσεις. Είναι μια εθελοντική ιδέα, η οποία καθοδηγείται από τις επιχειρήσεις. Είναι μια διαδικασία που μεγιστοποιεί τη δημιουργία κοινής αξίας μέσω της συνεργασίας με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και διασφαλίζει ότι τα συμφέροντα των επιχειρήσεων και τα συμφέροντα της ευρύτερης κοινωνίας αλληλοϋποστηρίζονται.
Είναι απίστευτα σημαντικό μια εταιρεία να λειτουργεί με τρόπο που να αποδεικνύει την κοινωνική ευθύνη. Αν και δεν είναι νομική απαίτηση, θεωρείται καλή πρακτική όταν οι επιχειρήσεις λαμβάνουν υπόψη κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Η κοινωνική ευθύνη και οι ηθικές πρακτικές είναι ζωτικής σημασίας πλέον για την επιτυχία μιας εταιρείας . Μια πρόσφατη μελέτη σε παγκόσμιο επίπεδο διαπίστωσε ότι το εντυπωσιακό 91% των παγκόσμιων καταναλωτών αναμένει από τις επιχειρήσεις να λειτουργούν υπεύθυνα για την αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων.
Τον Ιούλιο του 2018 η IMR και το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας διεξήγαγαν έρευνα με θέμα: EKE και βιώσιμη ανάπτυξη – Ωριμότητα και ενσωμάτωση στη στρατηγική των κυπριακών επιχειρήσεων. Στόχοι της έρευνας ήταν η καταγραφή των απόψεων και των αντιλήψεων κυπριακών επιχειρήσεων σε θέματα ΕΚΕ και η διερεύνηση του βαθμού ενσωμάτωσης των εννοιών της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και της βιώσιμης ανάπτυξης στη στρατηγική τους. Σκοπός της ήταν, επίσης, η καταμέτρηση της προόδου στα πιο πάνω θέματα, αλλά και η σύγκριση με τις διαμορφούμενες στην Ευρώπη τάσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 64% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα του 2018 θεωρούν την ΕΚΕ εργαλείο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας (61% το 2017), ενώ η πλειοψηφία επικέντρωσε τις δράσεις ΕΚΕ στο ανθρώπινο δυναμικό (78%), την εκπαίδευση (64%), το περιβάλλον (58%) και την κοινωνία (52%). Επίσης, το 64% δήλωσε ότι η επιχείρηση διαθέτει στρατηγική για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, το 53% εκδίδει εγκεκριμένο προϋπολογισμό για τέτοιες δράσεις, ενώ το 28% δημοσιεύει σχετική ετήσια έκθεση απολογισμού.
Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου κάλεσε κάθε μέλος της ομοσπονδίας, όπως και κάθε επιχείρηση, να εφαρμόσει την εταιρική κοινωνική ευθύνη, εντάσσοντάς την ως αναπόσπαστο μέρος της επιχειρηματικής πρακτικής του. Όλες οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, επηρεάζουν και επηρεάζονται από το κοινωνικό σύνολο και το φυσικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται και, συνεπώς, δεν μπορούν να παραβλέπουν την ευθύνη η οποία τους αναλογεί για την επίδρασή τους σε αυτά ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ. Συμπλήρωσε δε πως «Εισηγούμαστε την ανάληψη, από πλευράς τους, στρατηγικών δράσεων, εθελοντικού χαρακτήρα, που στόχο έχουν να συμβάλουν θετικά στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην κοινωνία καθώς και στο περιβάλλον, με σεβασμό σε κάθε ενδιαφερόμενο μέρος (προσωπικό, μετόχους ή επενδυτές, πολιτεία, τοπικές κοινότητες, καταναλωτικό κοινό κ.ά.)». Ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής σημείωσε πως το ΚΕΒΕ ωθούσε τις επιχειρήσεις μέλη του να αναπτύξουν δράσεις που αφορούν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Πιστεύοντας ότι οι επιχειρήσεις διαθέτουν και κοινωνικό πρόσωπο, πάντοτε το ΚΕΒΕ ήταν υπέρ πρωτοβουλιών που προωθούσαν την ΕΚΕ. Αυτό εξάλλου ζητείται πλέον και από αυξανόμενο αριθμό μεγάλων εταιρειών του εξωτερικού από τους συνεργάτες/ αγοραστές των προϊόντων/υπηρεσιών τους προκειμένου να συνεχίσουν τη συνεργασία τους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις η προοπτική επενδύσεων από θεσμικούς επενδυτές προϋποθέτει την ύπαρξη πολιτικής ΕΚΕ στην υπό αξιολόγηση επιχείρηση.
Ο κ. Τσιακκής τόνισε πως το ΚΕΒΕ αναλαμβάνει και το ίδιο πολλές πρωτοβουλίες που αφορούν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, ενώ προωθεί και προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων. Ως πρόσφατο παράδειγμα ανάφερε την πρωτοβουλία του ΚΕΒΕ να ανοίξει λογαριασμό για στήριξη των πυρόπληκτων στην Ελλάδα αλλά και ανάλογη πρωτοβουλία για στήριξη των θυμάτων από τη μεγάλη έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού.
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΕ
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη είναι μια ευρεία έννοια που μπορεί να λάβει πολλές μορφές ανάλογα με την εταιρεία και τον κλάδο. Μέσω προγραμμάτων ΕΚΕ, φιλανθρωπίας και εθελοντικών προσπαθειών, οι επιχειρήσεις μπορούν να ωφελήσουν την κοινωνία ενισχύοντας παράλληλα τα εμπορικά σήματα τους. Όσο σημαντική είναι η ΕΚΕ για την κοινότητα, είναι εξίσου πολύτιμη για μια εταιρεία. Οι δραστηριότητες ΕΚΕ μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός ισχυρότερου δεσμού μεταξύ εργαζομένων και εταιρειών, να ενισχύσουν το ηθικό και να βοηθήσουν τόσο τους εργαζόμενους όσο και τους εργοδότες να αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι με τον κόσμο γύρω τους.
Για να είναι μια εταιρεία κοινωνικά υπεύθυνη, πρέπει πρώτα να λογοδοτεί στον εαυτό της και στους μετόχους της. Συχνά, οι εταιρείες που υιοθετούν προγράμματα ΕΚΕ έχουν αναπτύξει τις δραστηριότητές τους στο σημείο που μπορούν να επιστρέψουν στην κοινωνία. Έτσι, η ΕΚΕ είναι συνήθως μια στρατηγική που εφαρμόζεται από μεγάλες εταιρείες. Άλλωστε, όσο πιο ορατή και επιτυχημένη είναι μια εταιρεία, τόσο μεγαλύτερη ευθύνη έχει να θέτει πρότυπα ηθικής συμπεριφοράς για τον ανταγωνισμό και τη βιομηχανία. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δημιουργούν επίσης προγράμματα κοινωνικής ευθύνης, αν και οι πρωτοβουλίες τους δεν είναι συχνά τόσο καλά δημοσιευμένες όσο οι μεγαλύτερες εταιρείες.
ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Η κίνηση προς την ΕΚΕ είχε αντίκτυπο σε πολλούς τομείς. Για παράδειγμα, πολλές εταιρείες έχουν λάβει μέτρα για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων τους, μέσω μέτρων όπως η εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή η αγορά αντισταθμίσεων άνθρακα. Κατά τη διαχείριση των αλυσίδων εφοδιασμού, έχουν επίσης καταβληθεί προσπάθειες για την εξάλειψη της εξάρτησης από ανήθικες πρακτικές εργασίας, όπως η παιδική εργασία και η δουλεία. Παρόλο που τα προγράμματα ΕΚΕ ήταν γενικά τα πιο συνηθισμένα μεταξύ των μεγάλων εταιρειών, οι μικρές επιχειρήσεις συμμετέχουν επίσης στην ΕΚΕ μέσω προγραμμάτων μικρότερης κλίμακας, όπως η δωρεά σε τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις και η χορηγία τοπικών εκδηλώσεων
Το προσφέρει ουσιαστικά, βελτιωμένη δημόσια εικόνα της εταιρείας. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, καθώς οι καταναλωτές αξιολογούν τη δημόσια εικόνα μιας επιχειρήσεις όταν αποφασίζουν αν θα αγοράσουν από αυτή . Κάτι απλό, όπως τα μέλη του προσωπικού που προσφέρονται εθελοντικά μια ώρα την εβδομάδα σε φιλανθρωπικό ίδρυμα, δείχνει ότι είναι μια μάρκα που έχει δεσμευτεί να βοηθά τους άλλους. Αυτό φέρνει αυξημένη αναγνωρισιμότητα και αναγνώριση της μάρκας σύμφωνα με τους ειδικούς. Επομένως, περισσότεροι άνθρωποι θα ακούσουν για το εμπορικό σήμα μιας εταιρείας , το οποίο δημιουργεί αυξημένη αναγνωρισιμότητα του brand.
Θετικό πρόσημο μπορεί να επιφέρει και στην εξοικονόμηση κόστους. Πολλές απλές αλλαγές υπέρ της βιωσιμότητας, όπως η χρήση λιγότερων συσκευασιών, θα βοηθήσουν να μειώσει το κόστος παραγωγής της αποκτώντας ένα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών. Καθιερώνεστε ως εταιρεία δεσμευμένη να προχωρήσετε ένα βήμα παραπέρα, λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ο κ. Αντωνίου της ΟΕΒ ανέφερε πως η στρατηγική εφαρμογή της ΕΚΕ είναι επωφελής για τις επιχειρήσεις βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Μεταξύ άλλων, ενισχύει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, την αξιοπιστία και τη φήμη τους, διασφαλίζοντας έτσι συνθήκες οικονομικής ευρωστίας και κερδοφορίας, ενώ βελτιώνει παράλληλα την περιβαλλοντική και κοινωνική τους αποτελεσματικότητα. Ταυτόχρονα, η ΕΚΕ διασφαλίζει ένα υγιές και ανταποδοτικό περιβάλλον για τους εργαζόμενους και το ευρύτερο δίκτυο συνεργατών ή εταίρων. Ενισχύει το κοινωνικό status των επιχειρήσεων και ενδυναμώνει την εικόνα τους ως προτιμητέου εργοδότη, ενώ συντείνει στη δημιουργία συμπράξεων με άλλες επιχειρήσεις ή φορείς που επιθυμούν να έχουν θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ενστερνίζονται τις αξίες για ένα βιώσιμο μέλλον.
Από την πλευρά του ο κ. Τσιακκής του ΚΕΒΕ σημείωσε πως «αναμφίβολα, η ΕΚΕ προσφέρει και οφέλη στις επιχειρήσεις. Πέραν της ανάδειξης του κοινωνικού προσώπου τους, η ΕΚΕ λειτουργεί και ως εργαλείο έμμεσης προβολής των επιχειρήσεων και των προϊόντων ή υπηρεσιών τους. Ακόμα, με την ΕΚΕ διαμορφώνονται μια άλλη κουλτούρα στο προσωπικό των επιχειρήσεων που συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας τους. Παρά τα προβλήματα της πανδημίας είμαστε ευτυχείς που βλέπουμε επιχειρήσεις μέλη μας να προωθούν και να εφαρμόζουν σχέδια και προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, στηρίζοντας ευάλωτες ή ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού ή ακόμα και δράσεις που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής».
ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ορίσει την ΕΚΕ ως την ευθύνη των επιχειρήσεων για τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοδηγείται από τις ίδιες τις εταιρείες. Οι εταιρείες μπορούν να γίνουν κοινωνικά υπεύθυνες με: (i) ενσωμάτωση κοινωνικών, περιβαλλοντικών, ηθικών, καταναλωτικών και παραγόντων στις επιχειρηματικές τους στρατηγικές και λειτουργίες και (ii) ακολουθώντας το νόμο». (2011). Αυτές οι δύο πτυχές μαζί με άλλες όπως «η δέσμη κριτηρίων Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση (Environment, Social, Governance – κριτήρια ESG)», «βιώσιμες επιχειρήσεις» και «δημιουργία κοινής αξίας» αλληλεπικαλύπτονται με πολλούς τρόπους. Ανάλογα με το επιχειρηματικό μοντέλο, μπορούν όλες να είναι χρήσιμες στην προσπάθεια για ενσωμάτωση σε τοπικό επίπεδο των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals – SDGs) των Ηνωμένων Εθνών.
Βοηθώντας στην αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής επίδρασης από τη λειτουργία μιας επιχείρησης, η ΕΚΕ συμβάλει στην οικονομική και βιώσιμη ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή. Παράλληλα, η ΕΚΕ είναι σημαντική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ίδιων των επιχειρήσεων αφού μπορεί να αποφέρει οφέλη όσον αφορά στη διαχείριση των κινδύνων, την εξοικονόμηση κόστους, την πρόσβαση σε κεφάλαια, τη βελτίωση των σχέσεων με τους πελάτες, τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων και την ικανότητα καινοτομίας.
Σημειώνεται ότι ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης έχει εκδώσει το κυπριακό πρότυπο CYS ISO 26000:2014 – Οδηγό για την κοινωνική υπευθυνότητα. Μέσω του Οδηγού αυτού παρέχεται πληροφόρηση για το τι αποτελεί η ΕΚΕ και πως αυτή μπορεί να γίνει μέρος της στρατηγικής και επιχειρηματικής πρακτικής μίας επιχείρησης. Για εξασφάλιση του εν λόγω προτύπου οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις μπορούν να απευθύνονται στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης.
ΔΙΚΤΥΟ CSR CYPRUS
Μέχρι το 2016 στην Κύπρο απουσίαζε η οργανωμένη λειτουργία ενός Δικτύου επιχειρήσεων με ευαισθητοποίηση και ενασχόληση σε θέματα ΕΚΕ και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Με αφορμή τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Growing on Ethics, το οποίο μεταξύ άλλων είχε θέσει ως στόχο τη δημιουργία επιχειρηματικών δικτύων ΕΚΕ στις χώρες που δεν είχαν αναπτυχθεί αντίστοιχες πρωτοβουλίες, και αφού στα μέσα του 2015 εντοπίστηκε η ανάγκη για ανάπτυξη ενός τοπικού Δικτύου, ξεκίνησαν οι σχετικές προσπάθειες με σκοπό τη δημιουργία Δικτύου ΕΚΕ στην Κύπρο.
Ιδρύθηκε με τη μορφή μη κερδοσκοπικού σωματείου και αποτελεί το εθνικό επιχειρηματικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) στην Κύπρο. Κύριος σκοπός του Δικτύου είναι η προώθηση, ανάπτυξη και εφαρμογή της ΕΚΕ και η προβολή της τόσο προς τον επιχειρηματικό κόσμο όσο και προς το κοινωνικό περιβάλλον με απώτερο στόχο την ισόρροπη επίτευξη κερδοφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης. Τα 45 μέλη του CSR Cyprus αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% του ΑΕΠ της Κύπρου και εργοδοτούν πέραν των 22,000 ατόμων.
