Το Πανεπιστήμιο προχωρά σταθερά με όραμα να καταστεί η Πανεπιστημιούπολη μία πράσινη και έξυπνη πόλη
Σε μια εποχή που η έννοια της ανάπτυξης αναθεωρείται ριζικά, το Πανεπιστήμιο Κύπρου επανατοποθετεί τον ρόλο του: όχι απλώς ως ακαδημαϊκό ίδρυμα, αλλά ως θεσμό δημόσιας ευθύνης που επενδύει στη γνώση, την τεχνολογία και τη βιωσιμότητα.
Αντλώντας εμπιστοσύνη από την κυπριακή κοινωνία, το Πανεπιστήμιο Κύπρου λειτουργεί ως πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης: μετατρέπει την έρευνα και την καινοτομία σε πράξη, εφαρμόζει πρακτικές περιβαλλοντικής προστασίας και ορθής διαχείρισης πόρων και εμπνέει τη μετάβαση προς ένα βιώσιμο μέλλον.
Η πράσινη φιλοσοφία βρίσκεται στον πυρήνα της στρατηγικής του – υπεύθυνη ανάπτυξη υποδομών, προώθηση της κυκλικής οικονομίας και αξιοποίηση της τεχνολογίας για μετρήσιμο κοινωνικό και εθνικό αντίκτυπο στην πρόοδο της χώρας.
Η Πανεπιστημιούπολη ως ζωντανό εργαστήριο βιωσιμότητας
Οι κτηριακές εγκαταστάσεις και οι υποδομές του Πανεπιστημίου Κύπρου αποτελούν βασικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων αριστείας και διεθνούς διάκρισης λειτουργώντας ως πεδίο εφαρμογής των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης.
Από την ίδρυση του θεσμού το 1989 και τη δημιουργία των πρώτων εγκαταστάσεων στη Λεωφόρο Καλλιπόλεως, έως τη σημερινή ανάπτυξη της Πανεπιστημιούπολης στην Αθαλάσσα, το Πανεπιστήμιο προχωρά σταθερά με όραμα να καταστεί η Πανεπιστημιούπολη μία πράσινη και έξυπνη πόλη –ένας χώρος που εμπνέει, παράγει και εξελίσσεται με σεβασμό στο περιβάλλον.
Η ανάπτυξη αυτή, καθοδηγείται από το Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο Πανεπιστημιούπολης, ένα ευέλικτο και δυναμικό εργαλείο προγραμματισμού και υλοποίησης που αναθεωρείται σε τακτά διαστήματα ώστε να ενσωματώνει τις διεθνείς εξελίξεις στην εκπαίδευση, την έρευνα, και την πράσινη ανάπτυξη.
Φωτοβολταϊκό Πάρκο «Απόλλων»
Ένα πρωτοποριακό έργο που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, είναι το Φωτοβολταϊκό Πάρκο «Απόλλων» ισχύος 5 MW το οποίο διαθέτει σύστημα αποθήκευσης ενέργειας χωρητικότητας 3,3 ΜWh -το πρώτο τέτοιου μεγέθους στην Κύπρο.
To ΦΒ Πάρκο αναμένεται να παράγει 8,4 GWh καθαρής ενέργειας, καλύπτοντας το 50% των σημερινών αναγκών ηλεκτροδότησης της Πανεπιστημιούπολης και μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 6.600 τόνους ετησίως. Το σύστημα αποθήκευσης ενέργειας επιτρέπει τη βέλτιστη δυνατή διαχείριση των ενεργειακών ροών, μειώνοντας την εξάρτηση από το δημόσιο δίκτυο.
Η υλοποίηση του έργου με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ στο πλαίσιο του Προγράμματος ΘΑλΕΙΑ 2021-2027, αποτελεί σταθμό στην πορεία προς την ενεργειακή αυτονομία του Πανεπιστημίου και πρότυπο εφαρμογής για άλλους οργανισμούς της Κύπρου. Το έργο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλέγμα ενεργειών του Πανεπιστημίου Κύπρου για την ανάπτυξη του τεχνολογικού του υποβάθρου μέσα σε ένα περιβαλλοντικό πλαίσιο.
Πάρκο Πανεπιστημιούπολης – Ένας νέος πνεύμονας πρασίνου
Η δημιουργία του Πάρκου της Πανεπιστημιούπολης σε συνδυασμό με τη συμπλήρωση του κυκλικού εσωτερικού Οδικού Δικτύου και των σχετικών υποδομών, εντάσσεται στη στρατηγική του Πανεπιστημίου για τη διάχυση σύγχρονων προσεγγίσεων σε ενεργειακά και περιβαλλοντικά θέματα.
Το έργο θα εξυπηρετεί, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση στους χώρους ανέγερσης των νέων Φοιτητικών Εστιών και των Ερευνητικών Κέντρων, ενώ η κατασκευή πεζογεφυρών θα προσδώσει νέο ρόλο στον χείμαρρο Καλόγερο που διασχίζει την Πανεπιστημιούπολη. Με εμβαδόν που ανέρχεται στο 18% της συνολικής έκτασης της Πανεπιστημιούπολης, το Πάρκο θα αποτελέσει εκτεταμένο πνεύμονα πρασίνου, με πολύμορφη τοπιοτέχνηση, φωτισμό, λίμνες, ποδηλατοδρόμους, πεζοδρόμους και υποδομές φιλικές και προσβάσιμες για όλους. Το έργο έχει διττό ρόλο: συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και προσφέρει στην κοινωνία ένα πρότυπο χώρο κοινωνικοποίησης και ψυχαγωγίας.
Σύστημα Γεωθερμίας στην Πολυτεχνική Σχολή
Στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης, το έργο της Πολυτεχνικής Σχολής στην Πανεπιστημιούπολη, ενσωματώνει τη μεγαλύτερη εγκατάσταση συστήματος γεωθερμίας στην Κύπρο. Το καινοτόμο αυτό σύστημα αξιοποιεί αντλίες θερμότητας υψηλής ενεργειακής απόδοσης που εναλλάσσουν θερμότητα με το υπέδαφος για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας των κτηρίων, μειώνοντας θεαματικά την κατανάλωση ενέργειας για την ψύξη και θέρμανση. Η επένδυση αυτή, σε συνδυασμό με την εφαρμογή φωτοβολταϊκών στο κτήριο και την έρευνα που διενεργείται στα θέμα- τα περιβάλλοντος και ενέργειας, έχει διπλό αντίκτυπο: περιβαλλοντικό και εκπαιδευτικό – η Πολυτεχνική Σχολή λειτουργεί ως ζωντανό εργαστήριο βιώσιμης τεχνολογίας.
Οι ερευνητικοί χώροι της Πολυτεχνικής Σχολής, συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της ΕΕ, κατά την Προγραμματική Περίοδο (ΠΠ) 2014- 2020 στο πλαίσιο του Προγράμματος HORIZON και κατά την ΠΠ 2021-2027 στο πλαίσιο του Προγράμματος ΘΑλΕΙΑ.
Συντήρηση εγκαταστάσεων και προστασία φυσικού περιβάλλοντος
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου επενδύει συστηματικά στη συντήρηση του δομημένου χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος, εφαρμόζοντας προληπτικές παρεμβάσεις, ενεργειακές αναβαθμίσεις και χρήση μηχανημάτων υψηλής απόδοσης.
Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη Υδρολογική Μελέτη για τη χαρτογράφηση και βέλτιστη διαχείριση των υδάτινων πόρων, περιλαμβανομένου του χειμάρρου Καλόγηρου, τόσο για την πρόληψη πλημμυρών όσο και για την ανάδειξη του ως φυσικού οικολογικού πλούτου.
Όλες οι πιο πάνω δράσεις παρακολουθούνται μέσω ευφυών συστημάτων, εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη χρήση των πόρων και τη συνεχή βελτίωση των υποδομών, με στόχο τη συνεχή αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την καλλιέργεια συνείδησης περιβαλλοντικής ευθύνης στους πολίτες του αύριο.
Ψηφιακό δίδυμο Πανεπιστημιούπολης
Οι Τεχνικές Υπηρεσίες (ΤΥ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, αρμόδιες για την παρακολούθηση των πιο πάνω έργων, προχωρούν σε εκτεταμένο ψηφιακό μετασχηματισμό, με στόχο την αποδοτικότερη και βιώσιμη διαχείριση όλων των υποδομών.
Η δημιουργία ψηφιακού διδύμου θα επιτρέψει την παρακολούθηση των ενεργειακών και περιβαλλοντικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, τη βελτίωση της λήψης αποφάσεων και την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων. Με αυτό τον τρόπο, οι Τεχνικές
Υπηρεσίες συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ενισχύουν την ανάδειξη της Πανεπιστημιούπολης ως πρωτοπόρου παραδείγματος στην πράσινη εποχή της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
