Μέσα σε έντεκα χρόνια, το κρατικό μισθολόγιο «φούσκωσε» κατά €1.1 δισ., κάτι προκαλεί έντονη ανησυχία, καθώς οι δαπάνες προσωπικού αποτελούν τον μεγαλύτερο βραχνά για τους εκάστοτε κυβερνώντες.

Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών που στάλθηκαν στη Βουλή με την ευκαιρία της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, το 2024 το κρατικό μισθολόγιο θα ανέλθει στα €3,68 δισ., με τις δαπάνες του προσωπικού να αντιστοιχούν στο 28% των συνολικών δαπανών του  συνολικού προϋπολογισμού.

Το ποσοστό των δαπανών προσωπικού επί του προϋπολογισμού για την επόμενη χρονιά είναι στα επίπεδα του 2013. Συγκεκριμένα, το 2013 οι μισθοί των κυβερνητικών υπαλλήλων ήταν ύψους €2.58 δισ., τα επόμενα πέντε χρόνια και συγκεκριμένα μέχρι το 2017 το μισθολόγιο κατέγραφε καθοδική πορεία αλλά από το 2018 και εντεύθεν οι δαπάνες προσωπικού αυξάνονταν.

Μάλιστα, από το 2019 μέχρι το 2024 υπολογίζεται αύξηση κατά €1 δισ.

Αναλυτικά, το 2013 το μισθολόγιο ήταν €2.58 δισ. (28% συνολικών δαπανών), το 2014 λόγω των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης που είχαν ληφθεί στο πλαίσιο της εφαρμογής του μνημονίου μειώθηκε στα €2.43 δισ. (30% των συνολικών δαπανών), ενώ το 2015 μειώθηκε περαιτέρω, φτάνοντας στα €2.39 δισ. (25% συνολικών δαπανών).

Το 2016 οι συνολικές απολαβές του προσωπικού είχαν φτάσει στα πιο χαμηλά επίπεδα, καθώς είχαν μειωθεί στα €2.38 δισ. (32% συνολικών δαπανών).

Το 2017 το κρατικό μισθολόγιο ανέβηκε στα €2.42 δισ., το 2018 αυξήθηκε στα €2.51 δισ. και το 2019 ανήλθε στο €2.65 δισ. Το 2020 και 2021 οι δαπάνες για μισθούς αυξήθηκαν στα €2.75 δισ. και €2.79 δισ. αντίστοιχα.

Από το 2022 και μετά, η αύξηση των δαπανών προσωπικού συνεχίστηκε. Το 2022 το κρατικό μισθολόγιο έφτασε στα €2.9 δισ., το 2023 ανέβηκε στα €3.23 δισ. και του χρόνου θα φτάσει σχεδόν τα €3.7 δισ.

Σημειώνεται πως η μεγάλη άνοδος του μισθολογίου το 2023 και 2024 οφείλεται στην άρση των μνημονιακών αποκοπών από τους μισθούς των εργαζομένων της κρατικής μηχανής, τη μερική αποκατάσταση των επιδομάτων αλλά και στην αύξηση της ΑΤΑ η οποία από το περασμένο καλοκαίρι παραχωρείτε σε ποσοστό 66.7%.

Κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ

Αξίζει να σημειωθεί πως οι απολαβές προσωπικού σε ποσοστό του ΑΕΠ σε επίπεδο της Γενικής Κυβέρνησης, με βάση στοιχεία του 2022, ανέρχονται στο 11.4%, το οποίο, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος την αντίστοιχη χρονιά ήταν 12.4%.

Βάσει των στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών, σε τρεις χώρες ο μέσος όρος απολαβών προσωπικού επί του ΑΕΠ ήταν πέραν του 12%. Πρόκειται για τη Γαλλία και Φινλανδία με ποσοστό 12.4% και το Βέλγιο με 12.3% του ΑΕΠ.

Παράλληλα, άλλα πέντε κράτη μέλη της ΕΕ, ανάμεσα τους η Κύπρος, το κρατικό μισθολόγιο στο ΑΕΠ κυμαινόταν στο 11%, ενώ για άλλες εννέα χώρες οι δαπάνες προσωπικού στο ΑΕΠ ήταν γύρω στο 10% του ΑΕΠ. Σε άλλες τρεις χώρες κυμαινόταν μεταξύ 8% με 9% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το κρατικό μισθολόγιο επί του ΑΕΠ στη Γερμανία ήταν 8% και 8.2% στην Ολλανδία, ενώ στην Ιταλία οι δαπάνες προσωπικού αντιστοιχούν στο 9.6% του ΑΕΠ.

705 τελικά οι νέες θέσεις για 2024

Στο μεταξύ, αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ του ΔΗΣΥ και της Κυβέρνησης αποτέλεσε ο αυξημένος αριθμός των θέσεων που περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2024. Βάσει των στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών που προώθησε στη Βουλή μετά από αίτημα των μελών της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, του χρόνου προωθείται η δημιουργία 920 συνολικά πρόσθετων θέσεων και καταργούνται 215, που συνεπάγεται συνολική αύξηση των θέσεων κατά 705 για το επόμενο έτος, σε σχέση µε το 2023. Διευκρινίζεται πως από τις 705 θέσεις, οι 604 θέσεις αφορούν τον τομέα της εκπαίδευσης, όπου έχει διαφανεί ότι η αυξανόμενη εργοδότηση έκτακτων εκπαιδευτικών στις σχολικές μονάδες κατά τα τελευταία χρόνια επηρεάζει αρνητικά την υλοποίηση των εκπαιδευτικών πολιτικών καθώς, και την εύρυθμή λειτουργία των σχολικών μονάδων.

Για το Υπουργείο Οικονομικών είναι αναγκαία η δημιουργία μόνιμων οργανικών θέσεων, ώστε να μειωθεί ο αριθμός του έκτακτου συμβασιούχου εκπαιδευτικού προσωπικού, και να μην αυξηθεί η συνολική απασχόλησης στον δημόσιο τομέα.

Σε ποιους τομείς

Η τελική συνολική αύξηση των θέσεων για το 2024 σε σχέση µε το 2023, εξαιρούμενων των 604 μόνιμων θέσεων εκπαιδευτικών έναντι τερματισμού των υπηρεσιών ίσου αριθμού συμβασιούχων εκπαιδευτικών, ανέρχεται σε 101 πρόσθετες θέσεις.

Από αυτές, μεγάλος αριθμός αφορά στην Υπηρεσία Ασύλου (32 θέσεις) για ενίσχυση της διαχείρισης των αυξημένων μεταναστευτικών ροών, 50 στο Τμήμα Φυλακών λόγω της επικείμενης αύξησης της χωρητικότητας των φυλακών, 15 στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, 5 για την ενίσχυση της στελέχωσης του Γραφείου Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και 4 για την ενίσχυση της στελέχωσης του Γραφείου Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού.

Αυξάνονται κάθε χρόνο οι έκτακτοι

Αναφορικά με την απασχόληση εργοδοτούμενων ορισμένου χρόνου, ο αριθμός που τα διάφορα υπουργεία, υφυπουργεία και ανεξάρτητες υπηρεσίες θα μπορούν να προσλάβουν για κάλυψη των υπηρεσιακών τους αναγκών μέσα το 2024 είναι αυξημένος κατά 59 άτομα, σε σχέση με αυτές του 2023.

Το σύνολο του έκτακτου προσωπικού στη Δημόσια Υπηρεσία κατά το τέλος Σεπτεμβρίου 2023 ανερχόταν σε 8.935 άτομα, σε σχέση με 8.321 στο τέλος του 2022 και 7.838 στα τέλη του 2021.

Παρόλα αυτά, η επίσημη κυβερνητική θέση ευνοεί τη μείωση του αριθμού των εκτάκτων που χρησιμοποιούνται για κάλυψη μόνιμων αναγκών.

Με αργούς ρυθμούς η πλήρωση των κενών θέσεων

Από το 2013 μέχρι το 2018 πληρώθηκαν συνολικά 3.307 θέσεις πρώτου διορισμού και προαγωγής, μετά την αποπαγοποίηση τους από τα μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και την πλήρωση τους από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας.

Εξάλλου, μεταξύ 2022 και 2023 ο αριθμός των αντίστοιχων θέσεων ήταν 1.242. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΔΥ, το 2022 πληρώθηκαν 659 θέσεις πρώτου διορισμού ενώ μέχρι σήμερα πληρώθηκαν 583 θέσεις.

Πάντως, με πολύ αργούς ρυθμούς καλύπτονται οι θέσεις, παρόλο που αυτές μπορεί να αποπαγοποιηθούν μέχρι και έναμιση χρόνο πριν. Ο μέσος χρόνος πλήρωσης κενών θέσεων κλίμακας Α2,Α5 και Α7 και στις θέσεις κλίμακας Α5,Α7 και Α8 για τις οποίες δεν απαιτείται προφορική συνέντευξη ανέρχεται στα 1.19 έτη ενώ για τις θέσεις κλίμακας Α8, Α10 και Α11 και κλίμακας Α9, Α11 και Α12 για τις οποίες απαιτείται συνέντευξη ανέρχεται στα 1.34 έτη και 2.66 έτη. Τα τελευταία δύο χρόνια από το Δημόσιο αφυπηρέτησαν  λόγω ηλικίας 2.259 μόνιμοι υπάλληλοι.