Το περασμένο έτος η χρηματοδότηση της Κύπρου από τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ανήλθε σε 257 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 3% σε σύγκριση με το 2022. Οι νέες δεσμεύσεις διατέθηκαν για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της χώρας, την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των κατοίκων.
Η ΕΤΕπ δέσμευσε 130 εκατ. ευρώ για τη στήριξη του προγράμματος ΘΑλΕΙΑ, το οποίο στοχεύει σε έξυπνες και πράσινες επενδύσεις που περιλαμβάνουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη διαχείριση των υδάτων και της ενέργειας, την προστασία του περιβάλλοντος και την κατάρτιση με σκοπό την απασχόληση. Δόθηκε επίσης έμφαση στις επενδύσεις διαχείρισης λυμάτων στη Λευκωσία, τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, οι οποίες ανήλθαν συνολικά σε 100 εκατ. ευρώ, με σκοπό την πλήρη συμμόρφωση της Κύπρου με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα ύδατα. Τα υπόλοιπα 27 εκατ. ευρώ προήλθαν από τη μονάδα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ) της ΕΤΕπ.
«Το 2023 ο Όμιλος ΕΤΕπ υπερέβη τους στόχους του στην Κύπρο», δήλωσε ο Κυριάκος Κακουρής, αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ για την Κύπρο. «Η στήριξη είναι ζωτικής σημασίας για να κατευθύνει τη χώρα προς έξυπνες, ψηφιακές και βιώσιμες επενδύσεις, διατηρώντας ταυτόχρονα την απασχόληση σε υψηλά επίπεδα και την κοινωνική συνοχή. Πέραν της χρηματοοικονομικής στήριξης, μια σειρά από σημαντικές υπηρεσίες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, θα βοηθήσουν τη χώρα να επιταχύνει την έγκριση φιλικών προς το κλίμα επενδύσεων».
Η νέα χρηματοδότηση που υπεγράφη το 2023 ήταν η έκτη υψηλότερη μεταξύ των χωρών της ΕΕ ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
«Χαίρομαι που η συνεχιζόμενη στενή συνεργασία της ΕΤΕπ με την Κύπρο οδήγησε σε νέες δεσμεύσεις συνολικού ύψους 257 εκατ. ευρώ. Η στήριξη αυτή είναι σημαντική και στοχευμένη σε πολιτικές προτεραιότητες, όπως η βιώσιμη ενέργεια και οι φυσικοί πόροι, η καινοτομία και οι βιώσιμες πόλεις και περιφέρειες, που ευθυγραμμίζονται και με τις δικές μας προτεραιότητες. Ήταν επίσης μια σημαντική χρονιά όσον αφορά τις εκταμιεύσεις, καθώς εκταμιεύθηκαν περισσότερα από 220 εκατ. ευρώ για τη στήριξη έργων σε διάφορους τομείς. Είμαι βέβαιος ότι η ΕΤΕπ θα συνεχίσει να έχει ακόμη πιο αποτελεσματικές επενδύσεις στην Κύπρο και σε όλες τις χώρες της ΕΕ τα επόμενα χρόνια, καθώς θα αντιμετωπίζουμε τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, κ. Μάκης Κεραυνός.
Τομείς υδάτων, ψηφιακού μετασχηματισμού και πράσινης μετάβασης
Οι επενδύσεις ύψους 100 εκατ. ευρώ στον τομέα της διαχείρισης λυμάτων στη Λευκωσία, τη Λεμεσό και τη Λάρνακα χρηματοδοτούν την προετοιμασία και κατασκευή αποχετευτικών δικτύων και εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων.
Η Κύπρος είναι μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη λειψυδρία παγκοσμίως ενώ την ίδια στιγμή η ζήτηση για νερό αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ το 2004 και μετά, η ΕΤΕπ έχει εγκρίνει χρηματοδοτήσεις ύψους άνω των 650 εκατ. ευρώ για έργα στον τομέα των υδάτων σε ολόκληρη τη χώρα.
Το πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ, το οποίο για το διάστημα 2021-2027 έχει προϋπολογισμό ύψους 1,8 δισ. ευρώ, βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών της Κύπρου για ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητάς της. Η ΕΤΕπ, μέσω της χρηματοδότησης ύψους 130 εκατ. ευρώ που χορήγησε πέρυσι για επιχειρησιακά προγράμματα και προτεραιότητες, θα βοηθήσει τη χώρα να κατευθύνει την οικονομία της προς την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, στηρίζοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την κοινωνική συνοχή.
Οικοσύστημα κεφαλαίων
Το 2023 το ΕΤαΕ στήριξε το εκκολαπτόμενο οικοσύστημα κεφαλαίων στην Κύπρο. Η ομάδα που διορίστηκε για τη διαχείριση του Κυπριακού Ταμείου Χρηματοδότησης Κεφαλαίου (Cyprus Equity Fund), του πρώτου ταμείου επιχειρηματικού κεφαλαίου της χώρας με κρατική στήριξη, βρίσκεται επί του παρόντος στη φάση συγκέντρωσης κεφαλαίων.
Η δέσμευση του ΕΤαΕ για παροχή 27 εκατ. ευρώ υπεγράφη τον Σεπτέμβριο του 2023. Η επενδυτική δραστηριότητα αναμένεται να ξεκινήσει το δεύτερο τρίμηνο του 2024, γεγονός που σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου για νεοφυείς και καινοτόμες εταιρείες στην Κύπρο.
Συμβουλευτικές υπηρεσίες
Παράλληλα, οι σύμβουλοι της ΕΤΕπ επέκτειναν την παρουσία τους στην Κύπρο μέσω της τεχνικής βοήθειας που παρείχαν σε έργα υποδομών, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα και τα οποία αφορούν το περιβάλλον, το κλίμα, την ψηφιακή καινοτομία και την αστική ανάπτυξη. Ένας βασικός στόχος της συμβουλευτικής δραστηριότητας της ΕΤΕπ στην Κύπρο είναι να διατηρήσει στενή σχέση με τις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ και να επικεντρωθεί σε επενδυτικά σχέδια. Αυτή η υπηρεσία προσφέρεται ανεξάρτητα από τη δανειοδοτική δραστηριότητα της ΕΤΕπ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέντε ενεργές αναθέσεις στην Κύπρο και τρεις που ολοκληρωθήκαν πρόσφατα.
Τα κύρια σημεία της συμβουλευτικής υποστήριξης για το 2023 περιελάμβαναν την παροχή βοήθειας για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής οργανωτικής και διοικητικής δομής – καθώς και αξιόπιστων διαδικασιών βιομηχανικής ασφάλειας – για το Ενεργειακό Κέντρο Βασιλικού, μια υπηρεσία αξίας 1,5 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο της στήριξης εντάσσεται επίσης το σχέδιο υλοποίησης για τη λειτουργία του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου που πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από την ΕΤΕπ το 2024.
