Η πρόταξη της ταυτότητας εμπόδιο στη σύγκλιση.
Όσοι είδαν «κοινό έδαφος» (διά δύο;) στο Κυπριακό, το λένε για να συνεχίσουν να παριστάνουν πως κάτι κάνουν· να περνάει ο καιρός, κι αν δεν προκύψει κάτι θετικό (πώς θα μπορούσε;) να μην είναι αυτοί που θα χρεωθούν το χειρότερο. Από την άλλη, όσο βλάκας κι αν είναι ο Τατάρ, έχει εμπεδώσει πως η κόπωση λόγω του χρόνου (λέγεται και αύξηση της κοινωνικής εντροπίας) είναι υπέρ του· το σύμπαν ολόκληρο οδηγείται σε αταξία, το Κυπριακό θα διέφερε; Ωστόσο, όπως και στην εντροπία, τίποτα δεν χάνεται αλλά μετασχηματίζεται· αν υπάρχει ακόμα ελπίδα, είναι εξαιτίας της υπερβολικής επιμονής αυτού του κλόουν να δέσει κι άλλο τους Τουρκοκύπριους στην Τουρκία, εντείνοντας έτσι τις αντιδράσεις ανάμεσά τους. Εμείς τι κάνουμε;
«Εμείς» κι «αυτοί» – να πού βρίσκεται το πρόβλημα: Στο πώς ορίζονται οι ταυτότητες. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ιμπραχίμ Αζίζ, π.χ., έχει πει επανειλημμένως –το γράφει και στα βιβλία του– ότι αισθάνεται μόνος στην ίδια του την πατρίδα, «Τούρκος μεταξύ Ελλήνων». Αλλά ο γεννημένος στην Ποταμιά Κύπριος Ιμπραχίμ είναι «Τούρκος» μόνο στην καταγωγή και στη γλώσσα· η σύζυγός του είναι βουλγαρικής καταγωγής από τη Θράκη· ποια είναι η ταυτότητά τους, των παιδιών και των εγγονών τους; Επέλεξε (ή μάλλον αναγκάστηκε, επικηρυγμένος από την ΤΜΤ) να ζει και να εργάζεται στις ελεύθερες περιοχές. Το δράμα να νιώθει ξένος στον τόπο του, εντείνει η αριστερή ιδεολογία του και η αντίθεσή του στα τουρκικά διχοτομικά σχέδια. Τον πλήγωσε και η αντιμετώπισή του από το ΑΚΕΛ– ήταν μέλος του κόμματος, ώσπου συνειδητοποίησε ότι τον ήθελαν σαν παιδί για τα θελήματα, χρήσιμος στο να λένε πως έχουν και Τουρκοκύπριο.
Τον Αζίζ ενοχλεί και η αντιφατική στάση του κόμματος στο Κυπριακό, από την απόφασή του υπέρ της Ένωσης (ζητούσε τότε από τα μέλη του να ψηφίσουν υπέρ) ώς τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, η οποία ο ίδιος πιστεύει πως οδηγεί σε περιπέτειες. Η ηγεσία του ΑΚΕΛ θα συνεχίσει άραγε να πάσχει από έλλειψη κρίσης όπως άλλοτε; (Εζεκίας Παπαϊωάννου, 12/7/1974: «Εν να κάτσουν πάνω, δεν θα κάνουν πραξικόπημα», επειδή «στην περιοχή βρίσκεται ο σοβιετικός στόλος»). Άλλαξαν καρέκλες ο Α. Κυπριανού με τον Σ. Στεφάνου – και τι έγινε; Αν βασική πολιτική τους είναι η ειλικρινής συνεργασία με τους Τουρκοκύπριους, ας τους πείσουν να ενταχθούν ξανά στο κόμμα. Όχι για το θεαθήναι όπως παλιότερα, ώσπου αποχώρησαν (ή τους εξώθησαν να φύγουν) μετά την επικήρυξη των αριστερών από την ΤΜΤ και τη δολοφονία του Καβάζογλου, αλλά ενεργά. Όλη τους η βούληση εξαντλήθηκε στον αμφιλεγόμενο Κιζίλγιουρεκ;
Οι Τουρκοκύπριοι που αντιστέκονται στα τουρκικά σχέδια μπορούν να συμβάλουν ώστε να ξεπεραστεί το στάτους κβο και το αδιέξοδο. Όμως η συνεργασία μαζί τους να γίνει με έργα, όχι στα λόγια. Αν το ΑΚΕΛ είναι όντως κόμμα της Αριστεράς και αν θέλει πράγματι να αλλάξει τα δεδομένα, ας εντάξει στις δυνάμεις του Τουρκοκύπριους και ως υποψήφιους στις εκλογικές αναμετρήσεις. Δεν αρκεί να αρνείται τη Ζυρίχη και την περιβόητη –αν και διαβόητη πλέον και ψευδεπίγραφη– «επιστροφή» στο Σύνταγμα του 1960 (με άλλο Σύνταγμα ζούμε τώρα;) αλλά να ανατρέψει στην πράξη τα προβληματικά του σημεία – τώρα, όχι σε κάποιο θολό μέλλον. Ένα κράτος, μια Βουλή, μια κυβέρνηση, δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Μπορεί να τους πείσει;
Ο πειστικότερος τρόπος για όσους λένε πως ενδιαφέρονται για τα συμφέροντα όλων των Κυπρίων, όπως τα κόμματα που μιλούν για επαναπροσέγγιση, είναι να αποδείξουν ότι το εννοούν· αλλιώς ψεύδονται. Δεν είναι εύκολο, και οι Τουρκοκύπριοι που θα δεχτούν, πιθανώς θα αντιμετωπιστούν ως προδότες από τους μεν και με καχυποψία από τους δε· όμως αυτό ισχύει ήδη για όσους διαφωνούν με την Τουρκία και αντιστέκονται, όπως ο Σενέρ Λεβέντ, ο Σενέρ Ελτζίλ και αρκετοί άλλοι, οι οποίοι είναι ήδη εκτεθειμένοι.
Λοιπόν, να το κοινό έδαφος σε ένα ανατρεπτικό Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ποιος θα τολμήσει; Ίσως κάποιο νέο κόμμα, αληθινά αριστερό…
Φιλελεύθερα, 3.10.2021
