Αδυναμίες της νομοθεσίας, παραλείψεις και κενά διαπιστώνει στην έκθεση του για τον έλεγχο που αφορά την νομιμότητα των εσόδων και δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας των πολιτικών κομμάτων για τις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν τον Μάιο του 2021. Στην έκθεση της η Ελεγκτική Υπηρεσία, αναφέρεται αναλυτικά σε όλα τα κόμματα που συμμετείχαν στις εκλογές, σημειώνοντας ότι για κάποια δεν κατέστη δυνατόν να λάβουν τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία για τα έσοδα και τις δαπάνες. Σύμφωνα με την έκθεση, οι ελεγχόμενες οντότητες ήταν με αλφαβητική σειρά, Αλλαγή Γενιάς, Αλληλεγγύη, Αμμόχωστος για την Κύπρο, Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού, Αφύπνιση -2020-,  Δημοκρατική Παράταξη, Δημοκρατικό Κόμμα, Δημοκρατικός Συναγερμός, Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο, Ενεργοί Πολίτες – Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών, Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, Κόμμα για τα Ζώα Κύπρου και Πνοή Λαού.

«Όσον αφορά τα έσοδα των κομμάτων, όπως αναφέρεται, για 6 πολιτικά κόμματα δεν περιήλθε στην αντίληψη μας κάτι που να υποστηρίζει ότι τα έσοδα τους δεν συνάδουν με το ισχύον νομικό πλαίσιο», αναφέρεται στην έκθεση και προστίθεται ότι:  

>> «Για δύο πολιτικά κόμματα δεν περιήλθε στην αντίληψη μας κάτι που να υποστηρίζει ότι υπήρξαν έσοδα που δεν περιλήφθηκαν στην κατάσταση τους.

>> Για 8 πολιτικά κόμματα δεν μπορέσαμε να λάβουμε κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να εκφράσουμε κάποιο συμπέρασμα επί των εσόδων τους.

>> Ένα πολιτικό κόμμα παρουσίασε έσοδα στην κατάσταση, τα οποία δεν αφορούν στην προεκλογική του εκστρατεία.

>> Εφτά πολιτικά κόμματα δεν παρουσίασαν όλα τα έσοδα τους στην υποβληθείσα κατάσταση τους.

>> Ένα πολιτικό κόμμα παρουσίασε έσοδα στην κατάσταση, τα οποία δεν συνάδουν με το ισχύον νομικό πλαίσιο.

>Σε σχέση με τις δαπάνες, όπως σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία:

>> για 7 πολιτικά δεν περιήλθε στην αντίληψη μας κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες τους δεν συνάδουν με το ισχύον νομικό πλαίσιο.

>> Για οκτώ πολιτικά κόμματα δεν μπορέσαμε να λάβουμε κατάλληλα αποδειχτικά στοιχεία με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να εκφράσουμε κάποιο συμπέρασμα επί των δαπανών τους,

>> Σημειώνεται ακόμα πώς δέκα [πολιτικά κόμματα δεν παρουσίασαν όλες τις δαπάνες τους στην υποβληθείσα κατάσταση τους και τέλος πέντε πολιτικά κόμματα περιέλαβαν δαπάνες στην υποβληθείσες καταστάσεις  τους, οι οποίες δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία τους».

Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ακόμα αδυναμίες της νομοθεσία που εντόπισε. Όπως αναφέρει, από τον έλεγχό μας, διαπιστώσαμε τις ακόλουθες αδυναμίες, αναφορικά με τη σχετική νομοθεσία:

>> Στη σχετική νομοθεσία δεν περιλαμβάνονται πρόνοιες για τον έλεγχο των διαγραφέντων πολιτικών κομμάτων και συγκεκριμένα δεν καθορίζεται κάποιο άτομο ή όργανα του πολιτικού κόμματος: (i) Στο οποίο θα απευθύνεται ο Γενικός Ελεγκτής για να λάβει τα απαραίτητα στοιχεία και διαβεβαιώσεις που χρειάζονται για τη διενέργεια του ελέγχου του. (ii) Στο οποίο θα απευθύνεται ο Γενικός Ελεγκτής για να γνωστοποιήσει τα ευρήματα του ελέγχου του. (iii) Το οποίο θα είναι υπεύθυνο στην περίπτωση που εντοπισθούν παρανομίες εκ μέρους του πολιτικού κόμματος, μετά από τη διαγραφή του.

>> Δεν καθορίζεται στον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο η διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας των πολιτικών κομμάτων.

>> Δεν υπάρχει σαφής ορισμός του τι θεωρούνται έσοδα και τι δαπάνες της προεκλογικής εκστρατείας των πολιτικών κομμάτων και πως αυτά διαχωρίζονται από τις άλλες δραστηριότητες τους.

>> Δεν καθορίζεται στη σχετική νομοθεσία όριο δαπανών για την προεκλογική εκστρατεία των πολιτικών κομμάτων για τις βουλευτικές εκλογές, όπως ισχύει για τους υποψήφιους βουλευτές.

>> Δεν καθορίζεται με σαφήνεια στη σχετική νομοθεσία ποια πολιτικά κόμματα θεωρούνται ότι έλαβαν μέρος στις διάφορες πολιτειακές εκλογές, συμπεριλαμβανόμενων των βουλευτικών εκλογών (εντοπίστηκαν περιπτώσεις κομμάτων που υποστήριξαν συνδυασμούς υποψηφίων άλλων κομμάτων, στους οποίους συμμετείχαν αξιωματούχοι ή και μέλη τους).

>> Δεν καθορίζεται πρότυπο της αναλυτικής κατάστασης που πρέπει να υποβάλλεται από τα πολιτικά κόμματα, ώστε να εξασφαλίζεται ομοιόμορφη παρουσίαση των προεκλογικών εσόδων και εξόδων και συγκρισιμότητα μεταξύ των πολιτικών κομμάτων.

Υποδείξεις Οδυσσέα προς κόμματα

Ο Γενικός Ελεγκτής στην έκθεση του, σημειώνει μεταξύ άλλων ότι θα πρέπει τα πολιτικά κόμματα να παρουσιάζουν στις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας τους, όλα τα έσοδα και δαπάνες που σχετίζονται με αυτήν και μόνο. Προσθέτει επίσης ότι τα ποσά που παρουσιάζονται στις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών των πολιτικών κομμάτων, να συμφωνούν με τα αντίστοιχα ποσά που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις τους.

Επίσης, τα πολιτικά κόμματα πρέπει να παραθέτουν στις οικονομικές καταστάσεις τους, αναλυτικά τις πηγές εσόδων τους, ως οι πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας. Επισημαίνει ακόμα ότι τα πολιτικά κόμματα θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι τηρούν πλήρη στοιχεία και κατάλληλα λογιστικά βιβλία, ως οι πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας.

 Τέλος αναφέρει ότι τα πολιτικά κόμματα πρέπει να προσκομίζουν στην Υπηρεσία όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που ζητούνται για τη διενέργεια του ελέγχου μας. Και ότι πρέπει να μην διενεργούν τα ίδια δαπάνες προς όφελος συγκεκριμένων υποψηφίων βουλευτών, παρά μόνο μέσω των εκλογικών αντιπροσώπων τους. «Επίσης εισηγηθήκαμε όπως: > >> Τα πολιτικά κόμμα υιοθετήσουν κατάλληλες εσωτερικές δικλίδες ασφαλείας, όσον αφορά στις διαδικασίες εισπράξεων και πληρωμών τους.

>> Ο Έφορος προωθήσει νομοσχέδιο ώστε να αποσαφηνισθούν οι πρόνοιες της νομοθεσίας και να ρυθμισθούν τα κενά που αυτή παρουσιάζει.

>> Ο Έφορος εκδίδει οδηγίες για καθοδήγηση των πολιτικών κομμάτων σχετικά με την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας.