Στις παραδοσιακά εξαιρετικές σχέσεις της Κύπρου με τη Ρουμανία αναφέρθηκε ο πρεσβευτής της χώρας στον τόπο μας, Νταν Μιχαλάκε. Οι διμερείς σχέσεις όπως επεσήμανε είναι ιστορικά βαθιές και βασίζονται σε πολλούς τομείς συνεργασίας.

Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχουν ενισχυθεί και από το γεγονός πως και οι δύο είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και από το ότι οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν μέσα σε ένα αβέβαιο γεωπολιτικό περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται, αυξάνονται. Όπως είπε, στον οικονομικό τομέα, υπάρχει δυναμική συνεργασία, ενώ υπάρχει ανταλλαγή εμπορευμάτων και επενδύσεων μεταξύ των δύο χωρών. Πέρα από τον οικονομικό τομέα, η Ρουμανία και η Κύπρος έχουν συνεργασία σε πολλούς άλλους τομείς, όπως η πολιτιστική ανταλλαγή, η εκπαίδευση και η έρευνα. Επιπλέον, και οι δύο χώρες έχουν κοινά ενδιαφέροντα και ανησυχίες σε θέματα περιφερειακής σταθερότητας, όπως η ενεργειακή ασφάλεια και η μετανάστευση.

Ο Νταν Μιχαλάκε αναφέρθηκε, ταυτόχρονα και στις προκλήσεις που γέννησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όπως είπε η Ρουμανία κλήθηκε να διαχειριστεί την είσοδο ενός μεγάλου αριθμού προσφύγων που έφτασαν στο έδαφός της, ενώ την ίδια στιγμή τέθηκαν και ζητήματα ασφάλειας. Παρόλα αυτά το Βουκουρέστι στηρίζει δυναμικά το Κίεβο, μιας και όπως επεσήμανε είναι θέμα διεθνούς δικαίου. Και πάνω σε αυτό το πλαίσιο εξίσου ισχυρή είναι η στήριξη της Λευκωσίας σχετικά με το κυπριακό πρόβλημα. «Υπάρχουν πολλοί τομείς που οι δυο χώρες συνεργάζονται και η Ρουμανία υποστηρίζει την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου σε ό,τι αφορά στο κυπριακό πρόβλημα και αυτή η στάση μας είναι και συνεχής αλλά και ξεκάθαρη», εξήγησε.

-Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δύο χρόνια από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Με ποιο τρόπο επηρεάστηκε η Ρουμανία από τη ρωσο-ουκρανική κρίση;

-Λόγω και της εγγύτητάς της με τις δύο χώρες ήταν αναπόφευκτο να μην επηρεαστεί η Ρουμανία. Προτεραιότητα ήταν η άμεση διαχείριση των προσφύγων που εισήλθαν στη χώρα μας και υπολογίζεται πως δεχτήκαμε περισσότερους από 700,000 ανθρώπους. Έπρεπε να τους εξασφαλίσουμε διαμονή, ιατρική φροντίδα ή ότι άλλο χρειάζονταν και να φροντίσουμε για την εκπαίδευση. Το δεύτερο ζήτημα είχε να κάνει με την οικονομία και τη ροή αγαθών από την Ουκρανία στη Ρουμανία, ειδικά στον αγροτικό τομέα. Η Ουκρανία έπρεπε να υποστηριχθεί αλλά έγιναν σημαντικά λάθη, όπως φάνηκε και από τις αγροτικές κινητοποιήσεις που ξέσπασαν το τελευταίο διάστημα. Συμφωνήσαμε στην εισαγωγή ουκρανικών αγαθών, αλλά αυτό προκάλεσε ανισότητες στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά και αθέμιτο ανταγωνισμό για τους Ευρωπαίους αγρότες. Με κάθε τρόπο, όμως η πολιτική μας υποστήριξη προς το Κίεβο παραμένει ισχυρή και περιμένουμε πως θα βρεθεί τρόπος να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές συνέπειες.

-Θεωρείτε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έπρεπε να κάνει περισσότερα για να αντιμετωπίσει ένα αυταρχικό κράτος όπως η Ρωσία;

-Λοιπόν, αυτό είναι ένα περίπλοκο, πολιτικό ζήτημα. Ζούμε πιστεύω σε ένα κόσμο που έχει αρχίσει να χωρίζεται στα δυο ανάμεσα στις δημοκρατικές χώρες και σε αυτές που κυριαρχούν αυταρχικά καθεστώτα. Αν θυμάστε τη δεκαετία του 1990 υπήρξαν δύο βιβλία που συζητήθηκαν πολύ. Ήταν οι ιδέες του Φράνσις Φουκουγιάμα, ένα αισιόδοξο βιβλίο για την υπεροχή της φιλελεύθερης δημοκρατίας σε ανοικτές οικονομίες μέσω της παγκοσμιοποίησης και ήταν και οι ιδέες του Σάμιουελ Χάντινγκτον για τη σύγκρουση των πολιτισμών. Σήμερα αναρωτιόμαστε ποιος από τους δύο ήταν πιο διορατικός. Όπως και να έχει ζούμε σε ένα πολύπλοκο πολιτικό περιβάλλον και είμαστε στις απαρχές ενός κόσμου που αλλάζει. Για παράδειγμα, τα τελευταία 70 χρόνια στην Ευρώπη ζούσαμε με την πεποίθηση πως η ειρήνη είναι δεδομένη και αιώνια, παρά τις συγκρούσεις σε άλλες περιοχές του κόσμου. Αποδείχτηκε πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Και αυτό είναι και μια πρόκληση για την κοινή γνώμη το γεγονός πως μια σύγκρουση είναι τόσο κοντά μας.

-Άρα αυτό που λέτε είναι πιστεύετε είναι πως έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα χάσμα μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης;

-Υπάρχει μια διαίρεση, ίσως πιο περίπλοκη και η Ρωσία είναι μέρος της. Είναι πιθανόν μια διαίρεση ανάμεσα σε κοινωνίες ή πληθυσμούς που μοιράζονται τις ίδιες δημοκρατικές αξίες και σε άλλες που δεν τις ενστερνίζονται. Πιστεύω πως η Ρωσία ανήκει στη δεύτερη ομάδα.

-Πως αξιολογείτε τις διμερείς σχέσεις της Κύπρου με της Ρουμανίας;

-Εξ αρχής οι διμερείς σχέσεις υπήρξαν εξαιρετικές. Υπάρχει ένα ισχυρό εμπορικό ισοζύγιο ανάμεσα στις δύο χώρες. Ξέρετε, η Κύπρος είναι o τέταρτος σε μέγεθος επενδυτής στην ρουμανική οικονομία. Υπάρχουν πολλοί τομείς που οι δυο χώρες συνεργάζονται και η Ρουμανία υποστηρίζει την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου σε ό,τι αφορά στο κυπριακό πρόβλημα και αυτή η στάση μας είναι και συνεχής αλλά και ξεκάθαρη. Και εδώ πρέπει να αναφέρω πως είμαστε από τις λίγες χώρες που δεν έχουμε αναγνωρίσει το Κόσοβο ακριβώς γιατί αφορά θέμα διεθνούς δικαίου, που πρέπει να γίνεται σεβαστό και να εφαρμόζεται παντού. Ως πρεσβεία αναζητούμε νέους τομείς στους οποίους μπορεί να υπάρξει συνεργασία. Πιστεύω σθεναρά πως υπάρχει έδαφος σε τομείς όπως η τεχνολογία, η εκπαίδευση και θα ήθελα να έρθουν πιο κοντά η κυπριακή και η ρουμανική κουλτούρα.

-Έχετε αναφέρει την εκπαίδευση. Υπάρχουν ανταλλαγές, επαφές ανάμεσα στις πανεπιστημιακές κοινότητες των δύο χωρών;

-Υπάρχουν αρκετές επαφές. Ξέρω για παράδειγμα πως υπάρχουν επαφές ανάμεσα στο ΤΕΠΑΚ και σε Τεχνικό Πανεπιστήμιο στην πόλη Κρουζ. Είναι ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από τη ρουμανική κυβέρνηση και έχει να κάνει με τη ρουμανική γλώσσα. Και από όσο γνωρίζω το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Τσάβα, όπως επίσης και το Πανεπιστήμιο Κύπρου συνεργάζεται με ένα πανεπιστήμιο στη Ρουμανία. Ωστόσο, πάντα υπάρχει χώρος για να αναπτυχθούν ακόμη περισσότερο τέτοιες σχέσεις. Και όπως φάνηκε τα τελευταία 50 χρόνια οι πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο χωρών μπορούν να γίνουν ακόμη καλύτερες. Ενθαρρύνουμε αυτού του είδους τις επαφές, ειδικά όταν εντάσσονται και μέσα σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Ομαλή η ενσωμάτωση των Ρουμάνων

-Στην Κύπρο υπάρχει μια σημαντική ρουμανική κοινότητα. Πόσο περίπου είναι το μέγεθός της και σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται;

-Λοιπόν, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της ρουμανικής κυβέρνησης υπάρχουν περίπου 47,000 καταγραμμένοι Ρουμάνοι που ζουν στην Κύπρο. Αν συγκρίνουμε αυτό το ποσοστό με άλλες χώρες είναι σχετικά μικρό, αλλά ανάλογα με τον κυπριακό πληθυσμό όχι, αφού ανέρχεται στο 5% του συνόλου. Πρόκειται για μια ενεργή κοινότητα που έχει ενσωματωθεί πολύ καλά στην κυπριακή κοινωνία. Θα έλεγα πως η ρουμανική κοινότητα δραστηριοποιείται στους περισσότερους τομείς της οικονομίας, στον τομέα της εστίασης και της φιλοξενίας, στις υπηρεσίες, ακόμη και στην αστυνομία. Βρίσκεται διασκορπισμένη σε όλη την Κύπρο και από την Λευκωσία μέχρι και την Πάφο ή το Παραλίμνι υπάρχουν οικογένειες Ρουμάνων που ζουν σε αυτές τις περιοχές.

Και είμαστε περήφανοι για την κοινότητά μας γιατί από τη μια τα πηγαίνει καλά και από την άλλη καταφέρνει να διατηρεί την ταυτότητα, την γλώσσα και την κουλτούρα της. Για αυτό το λόγο πραγματοποιούνται εκδηλώσεις ενώ τα Σάββατα έχουμε ας το πούμε σχολεία, στα οποία τα παιδιά μπορούν να μαθαίνουν τη γλώσσα και να διατηρούν επαφή με την κουλτούρα μας. Και αυτό είναι ένα ζήτημα, που πιστεύω έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές κοινότητες που ζουν μακριά από τη χώρα τους, πως δηλαδή να βρουν τη χρυσή τομή ανάμεσα στο να ενσωματωθούν στη χώρα που διαμένουν αλλά την ίδια ώρα να μην χάσουν επαφή με τη δική τους κουλτούρα και γλώσσα.

-Ποια είναι τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ρουμανική κοινότητα εδώ στην Κύπρο;

-Δεν θα έλεγα πως υπάρχουν σημαντικά προβλήματα. Ενδεχομένως, να είναι αυτό που έχω ήδη αναφέρει δηλαδή πώς να διατηρήσουν την ρουμανική τους ταυτότητα σε μια χώρα στην οποία έχουν ενσωματωθεί πάρα πολύ καλά. Έχω δει και άλλες ρουμανικές κοινότητες στο εξωτερικό και μπορώ να πω πως η ενσωμάτωση των Ρουμάνων εδώ στο νησί είναι από τις ομαλότερες στον κόσμο. Και αυτό για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι ο φιλικός χαρακτήρας των Κυπρίων και της καλής υποδοχής που φυλάει για τους Ρουμάνους, ο δεύτερος είναι οι πολλές ευκαιρίες που υπάρχουν και ο τρίτος είναι η Εκκλησία. Ο ρόλος της ορθόδοξης Εκκλησίας εδώ στην Κύπρο υπήρξε ουσιαστικός για την ενσωμάτωση της ρουμανικής κοινότητας.