Ενισχύονται οι φωνές που παραπέμπουν στην εξυπηρέτηση είτε κομματικών συμφερόντων είτε και μεμονωμένων προσώπων στο εγχείρημα μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης και μία από τις φωνές αυτές προέρχεται από τον πρώην υπουργό Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνο Πετρίδη.
Πώς βλέπει ο ίδιος, από χρονική απόσταση ασφαλείας, πλέον, τις σημερινές εξελίξεις και το σήμα κινδύνου που εξέπεμψε τόσο ο νυν υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, όσον και τοπικοί άρχοντες;
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του «Φ», ο κ. Πετρίδης ανέφερε, πως «το αποτέλεσμα το οποίο έχουμε ενώπιον μας είναι πάρα πολύ διαφορετικό σε σχέση με το τι προέβλεπαν τα νομοσχέδια που είχαν κατατεθεί ενώπιον της Βουλής. Θεωρώ, προσέθεσε, ότι έγιναν πολιτικές συναλλαγές προς εξυπηρέτηση προσώπων, όσον αφορά τον διαχωρισμό των δήμων.
Ο κ. Πετρίδης ανέφερε και τα ακόλουθα: Δεν αναφέρομαι μόνο στον αυξημένο αριθμό των δήμων, αλλά και στην ανομοιογένεια μεταξύ τους. Την ίδια στιγμή, ο διαχωρισμός και η κατανομή τους έγινε με τέτοιον τρόπο που αφαιρεί από την αναπτυξιακή τους προοπτική και κατ’ επέκταση επηρεάζει την βιωσιμότητά τους, κάτι το οποίο θα διαπιστωθεί πολύ σύντομα.
Παράλληλα ο κ. Πετρίδης θεωρεί, πως το όλο σύστημα αντί να απλοποιηθεί κατέστη πολύ πιο περίπλοκο, κάτι το οποίο σήμερα αντανακλάται στα ψηφοδέλτια αλλά αύριο θα αποτυπωθεί και στην ίδια τη λειτουργία των θεσμών και, εν τέλει, οι δήμοι έχουν αποδυναμωθεί, αντί να ενδυναμωθούν.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Πετρίδης, κατόπιν μελετών οι οποίες εκπονήθηκαν από Έλληνα εμπειρογνώμονα σε θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης, είχε καταθέσει δύο εναλλακτικές προτάσεις με βάση τις οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν είτε 14 δήμοι είτε 17 (με τη συγχώνευση των 30 υφιστάμενων). Και με τα δύο σενάρια, τα οποία λάμβαναν υπόψιν τις διάφορες παραμέτρους (μεταξύ των οποίων και το ποιος Δήμος συνενώνεται με ποιον) οι δήμοι θα ήταν βιώσιμοι είτε ήταν 14 είτε 17. Υπενθυμίζεται εξάλλου, πως στο παρελθόν είχαν γίνει ακόμη και σκέψεις για μείωση των Δήμων σε πέντε ή και δέκα, αλλά «ασκήσεις επί χάρτου» δεν προχώρησαν, οπόταν η πιο χειροπιαστή προσέγγιση ήταν αυτή του κ. Πετρίδη.
Όπως γίνεται αντιληπτό και από το τι ψηφίστηκε τελικά, όταν τα νομοσχέδια κατατέθηκαν στη Βουλή και διαφάνηκε ότι κάποιοι θα έχαναν τα βασίλεια τους, άρχισαν τα κομματικά όργανα. Το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε αφορούσε 20 δήμους και επειδή κάποια κόμματα όχι μόνο δεν βολεύονταν αλλά είχαν απειληθεί και από δημάρχους ή συμβούλους τους, ότι θα προχωρούσαν σε πράξεις υπόσκαψης, άλλαξαν ρότα. Οι πιέσεις ήταν τέτοιες, ώστε σε κάποιο σημείο γινόταν αναφορά σε 22 Δήμους, δήθεν με το σκεπτικό «δύο πάνω, δύο κάτω δεν χάλασε και ο κόσμος».
Αξίζει να σημειωθεί, πως το τότε κυβερνών κόμμα, αντί να στηρίξει τον υπουργό της κυβέρνησης, πίεζε για αύξηση των δήμων.
Σημειώνεται, πως πέραν του αριθμού των δήμων που άλλαξε στην πορεία, υπάρχει η άποψη πως αυτοί αποδυναμώθηκαν με τη μορφή αφαίρεσης εξουσιών τους όπως οι σχολικές εφορείες, των οποίων τα βασίλεια (και παρά το γεγονός ότι αιωρείται η εντύπωση πως κάτι πάει στραβά με την οικονομική διαχείριση τους και ότι παίζονται παιγνίδια) φαίνεται πως εξακολουθούν να είναι ισχυρά. Αυτό χωρίς να σημαίνει πως δεν υπάρχουν σχολικές εφορείες και έφοροι που κάνουν σωστά τη δουλειά τους και με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
Από τους δήμους αφαιρέθηκε επίσης η έκδοση των πολεοδομικών αδειών και των αδειών οικοδομής, αν και σύμφωνα με το αρχικό σκεπτικό, οι δήμοι θα προχωρούσαν με παράλληλη ενοποίηση των συμβουλίων αποχετεύσεων και των συμβουλίων υδατοπρομήθειας. Αντί αυτού, δημιουργήθηκαν οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης κάτι το οποίο εμπεριέχει και το ενδεχόμενο φαινομένων διαφθοράς, σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι τώρα. Σημειώνεται, πως μέχρι σήμερα δεν δόθηκε πειστική απάντηση γιατί να είναι πολιτικά εκλελεγμένος ο πρόεδρος του ΕΟΑ, ο οποίος μαζί με τον διευθυντή του ΕΑΟ θα διαχειρίζονται τις άδειες και τα συμβούλια αποχετεύσεων και υδατοπρομήθειας.
Κάτι άλλο που δεν προβλεπόταν ήταν οι αντιδήμαρχοι, οι οποίοι με βάση τη νομοθεσία είναι 93, με ετήσιες απολαβές τους να ανέρχονται σε €2,3 εκατ. Το πόσο τραβηγμένος είναι ο θεσμός των αντιδημάρχων, διαπιστώνεται «διά γυμνού οφθαλμού» από την περίπτωση του δήμου Πόλεως Χρυσοχούς ο οποίος θα διαθέτει 14 αντιδημάρχους. Όταν το Υπουργείο συνειδητοποίησε πως κάποιοι αντιδήμαρχοι θα είναι «περίπου αργόσχολοι», αποφάσισε όπως καθοριστεί κλιμακούμενη μισθοδοσία η οποία θα κυμαίνεται μεταξύ €717-€2.987, αναλόγως του πληθυσμού του κάθε δημοτικού διαμερίσματος.
«Θα προκύψουν προβλήματα στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης»
Ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εσωτερικών Άριστος Δαμιανού, μιλώντας στο Τρίτο του ΡΙΚ, αναγνώρισε πως θα προκύψουν προβλήματα στην πορεία εφαρμογής της μεταρρύθμισης, κάνοντας αναφορά και σε στρεβλώσεις.
Ο κ. Δαμιανού, ο οποίος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην προώθηση της μεταρρύθμισης, θεωρεί πως αν υπήρξε «δούνε και λαβείν», αυτό αφορά την εκτελεστική εξουσία και τη Βουλή και όχι τα κόμματα, καθώς και με τις τοπικές Αρχές, αφού για να καταστεί δυνατή η έγκριση των σχετικών νομοθετημάτων υπήρξαν αμοιβαίες υπαναχωρήσεις από θέσεις. Μάλιστα, όπως είπε, το ΑΚΕΛ βλέποντας την μεγάλη εικόνα δεν επέμεινε σε κάποιες προσεγγίσεις του.
Η τοπική αυτοδιοίκηση όπως είναι σήμερα έχει πτωχεύσει σε όλα τα επίπεδα και δεν υπήρχε άλλη επιλογή από τη μεταρρύθμιση, έστω και αν διαφωνούσαμε με διάφορες πρόνοιες της νομοθεσίας που είχαν προταθεί, είπε ο κ. Δαμιανού.
Όσον αφορά το κόστος της μεταρρύθμισης, ο κ. Δαμιανού κάλεσε την εκτελεστική εξουσία να ελέγξει τα οικονομικά δεδομένα και να ενημερώσει τους πολίτες αν η δαπάνη είναι μεγαλύτερη με τη σημερινή δομή της τοπικής αυτοδιοίκησης ή όπως θα λειτουργήσει με βάση τη νομοθεσία που ψηφίστηκε.
Σχολιάζοντας την αλλαγή που επήλθε την τελευταία στιγμή (κατόπιν συνεννόησης των κομμάτων ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ) και προνοούσε για εκλογή προέδρων των ΕΟΑ και μάλιστα με αντιμισθία ανάλογη με αυτή των δημάρχων, ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι αυτή η διαφοροποίηση δεν αποτελούσε δούνε και λαβείν του ΑΚΕΛ. Όπως είπε αυτό έγινε για να ικανοποιηθούν κάποια κόμματα στη Βουλή.
Υπάρχει μία στρέβλωση την οποίαν αναγνωρίζω και η οποία κάποια στιγμή πρέπει να μας απασχολήσει, είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, παραπέμποντας στους δήμους Πέγειας και Πόλεως Χρυσοχούς στους οποίους έχει ενσωματωθεί αριθμός μικρών κοινοτήτων. Αυτό είπε, έγινε την περίοδο που συζητείτο έντονα το ενδεχόμενο τσιμεντώματος του Ακάμα από την τότε κυβέρνηση, με αδιαφανείς διαδικασίες, και στην προσπάθεια αποτροπής αυτού του ενδεχομένου κρίθηκε ότι έπρεπε να σωθεί (ο Ακάμας) και αυτό θα γινόταν αν οι κοινότητες εντάσσονταν σε Δήμους που διέθεταν τοπικά σχέδια.
Έκανε αναφορά στον δήμο Αραδίππου ο οποίος, όπως είπε ήταν πτωχευμένος αλλά έμεινε αυτόνομος, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι υπήρχε σκοπιμότητα στο γεγονός ότι δεν παρέμεινε αυτόνομος ο δήμος Δερύνειας.
