Κινήσεις στο διπλωματικό παιχνίδι γίνονται από τους εμπλεκόμενους ενόψει αναμενόμενων εξελίξεων στο Κυπριακό αλλά και των ευρωτουρκικών, που εκ των πραγμάτων διασυνδέονται μεταξύ τους. Τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, παρακολουθούν τις κινήσεις της απεσταλμένης του Διεθνούς Οργανισμού, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, για να προχωρήσουν και σε δικές τους ενέργειες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μπροστά από τη διπλωματική σκακιέρα έχουν πάρει θέση η Ε.Ε., με τους Γερμανούς να έχουν το πάνω χέρι σε αυτή τη φάση αλλά και ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Σε ό,τι αφορά την Ε.Ε., με πρωταγωνιστές, βασικούς παίκτες, τους Γερμανούς, έγινε προσπάθεια να περιληφθεί στα συμπεράσματα του προχθεσινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφορά στα ευρωτουρκικά με θετικό πρόσημο ως προς τις προοπτικές.
Επί τούτου υπήρξε και τριμερής συνάντησης του καγκελαρίου Σόλτς, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και του Προέδρου Χριστοδουλίδη, στο περιθώριο της Συνόδου στις Βρυξέλλες. Το αίτημα της Λευκωσίας ήταν όπως η όποια θετική αναφορά στα ευρωτουρκικά να συνδεόταν με το Κυπριακό και τις προοπτικές έναρξης διαπραγματεύσεων. Μετά από διαβουλεύσεις σε πολιτικό και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, τελικά αποφασίσθηκε να τηρηθεί στάση αναμονής ενόψει της πρωτοβουλίας του ΟΗΕ και να επανέλθουν, ενδεχομένως, τον Απρίλιο για συζήτηση. Στο παρασκήνιο, όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, υπήρξε και γαλλική παρέμβαση, που διευκόλυνε τη Λευκωσία.
Οι Γερμανοί, για δικούς τους λόγους, που έχουν να κάνουν με συμφέροντα στην Τουρκία, ήθελαν την αναφορά στα ευρωτουρκικά, ωστόσο, σε καμία περίπτωση, όπως φάνηκε από τον χειρισμό, δεν επιδίωξαν να παρακαμφθεί η Λευκωσία
Το Βερολίνο, μετά τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, κατέληξε στα εξής:
- Θα περιμένει τα αποτελέσματα της παρέμβασης του Γ.Γ. και της κ. Ολγκίν και να διαπιστωθεί κατά πόσο θα ανταποκριθεί η κατοχική Τουρκία στη νέα προσπάθεια στο Κυπριακό.
- Ξεκαθάρισε πως δεν είναι καθόλου αρνητικό στο διορισμό Ευρωπαίου απεσταλμένου στο Κυπριακό και θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή. Η γερμανική πλευρά θεωρεί πως θα πρέπει να αναμένει αποτελέσματα από τον ΟΗΕ και μετά να υπάρξει διορισμός, σημειώνοντας ότι δεν θέλει με τις όποιες κινήσεις να δώσει αφορμή στην κατοχική πλευρά να αντιδράσει και να μην συνεργασθεί.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες
Σε ό,τι αφορά τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, πληροφορίες αναφέρουν πως παρουσιάζεται έτοιμος να παρέμβει προσωπικά στην πρωτοβουλία, ώστε να σπρώξει προς τα εμπρός την προσπάθεια. Αν και δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του, είναι σαφές και από το παρελθόν ότι ο κ. Γκουτέρες, παρά τις αποτυχίες που είχε στο Κυπριακό, τούτο δεν τον εμπόδισε να παρέμβει προσωπικά και στη Γενεύη και στο Κραν Μοντανά. Προχώρησε με ρίσκο και συγκάλεσε Διασκέψεις για την Κύπρο.
Από τη Νέα Υόρκη αναφέρεται πως «την κατάλληλη στιγμή» ο Αντόνιο Γκουτέρες «θα το πάρει επάνω του» και θα αναμιχθεί προσωπικά. Ο Γενικός Γραμματέας, με τον οποίο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε συνάντηση στις Βρυξέλλες την περασμένη Πέμπτη, παρακολουθεί από κοντά την πορεία της νέας προσπάθειας και έχει συνολική και ολοκληρωμένη εικόνα για τις θέσεις που εκφράζονται από τους εμπλεκόμενους, οι οποίες ούτως ή άλλως δεν έχουν διαφοροποιηθεί.
Θετική υποδοχή
Είναι σαφές πως η πρωτοβουλία της Λευκωσίας, το σχέδιο «Αμάλθεια», ο θαλάσσιος διάδρομος Λάρνακας- Γάζας για μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους, η διεθνής ανταπόκριση που υπάρχει, έχει ανοίξει «μεγάλες πύλες». Και είναι πρόδηλο ότι αντιμετωπίζεται διαφορετικά η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία μπορεί να θέτει θέματα, που την αφορούν και να βρίσκει ανταπόκριση. Τούτο προφανώς και προσφέρει δυνατότητες και ευκαιρίες για τη Λευκωσία, που ήδη φαίνεται να αξιοποιεί το «μομέντουμ». Τούτο αναμένεται, βέβαια, να φανεί στη συνέχεια και θα κριθούν όλα εκ του αποτελέσματος. Είναι, όμως, σαφές πως οι Κύπριοι αξιωματούχοι έχουν αντιληφθεί πως η Κύπρος τυγχάνει διαφορετικής αντιμετώπισης.
Το κακό αγκάθι
Είναι προφανές πως σε ό,τι αφορά το Κυπριακό οι συζητήσεις που γίνονται από πλευράς της απεσταλμένης του Γ.Γ. του ΟΗΕ, δεν έχουν διαφοροποιήσει ποσώς την αδιέξοδη πορεία του ζητήματος. Η κ. Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ επιχειρεί να σπάσει το αδιέξοδο. Αν και η αποστολή της έχει καθορισμένο πλαίσιο και όρους εντολής, αυτό δεν την εμποδίζει να αναζητεί κι άλλους τρόπους. Δεν έχει παρουσιάσει οποιαδήποτε φόρμουλα, αλλά μπορεί να εξάγει κανείς συμπεράσματα από τις βολιδοσκοπήσεις της. Κινείται στη λογική πως επειδή είναι η ελληνική πλευρά που θέλει διαπραγματεύσεις και όχι η τουρκική, θα πρέπει η Λευκωσία να δώσει κίνητρα. Κοντολογίς, ζητά να μάθει τι είναι διατεθειμένη η Κυπριακή Δημοκρατία «να δώσει» για να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις η τουρκική πλευρά. Σε αυτή τη λογική η Λευκωσία έχει ανάψει κόκκινο.
Το πώς θα κινηθεί η κ. Ολγκίν τούτο θα φανεί ενδεχομένως στο επόμενο της ταξίδι στην Κύπρο, που χρονικά τοποθετείται σε ένα μήνα. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως το κακό αγκάθι ήταν και παραμένει ο βρετανικός παράγοντας, ο οποίος είναι σε συνεχή προσπάθεια να προωθήσει ιδέες. Στην προκειμένη περίπτωση, η προσπάθεια του Φόρεϊν Όφις επικεντρώνεται στο θέμα της κυριαρχίας. Να βρεθεί, δηλαδή, μια διατύπωση σε σχέση με την κυριαρχία, που θα ξεπερνά «τις δυσκολίες».
Οι Βρετανοί προτάσσουν το αφήγημα πως τον τελευταίο καιρό οι Τούρκοι δεν αναφέρονται σε δυο κράτη, αλλά στο θέμα της κυριαρχικής ισότητας. Αν και το θέμα αφορά τη διατύπωση και όχι την ουσία, οι του Φόρεϊν Όφις επιμένουν να κάνουν λόγο για «διαφοροποίηση» της κατοχικής πλευράς. Άλλωστε στο Λονδίνο γνωρίζουν πως η κυριαρχική ισότητα σημαίνει αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας και παραπέμπει σε ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο, στο οποίο δυο κράτη θα συνεργάζονται ως ίσοι συνέταιροι.
Είναι σαφές πως οι Βρετανοί προσπαθούν με κάθε τρόπο να «εμβολιάσουν» με τις ιδέες και φόρμουλες τους πρωτίστως τη νέα απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ. Την ίδια ώρα, επιχειρούν να ασκήσουν πίεση στη Λευκωσία, προωθώντας τις ιδέες αυτές και μέσω τρίτων, εντός και εκτός Κύπρου.
Είναι ενοχλημένος και το δείχνει ο Ερντογάν
με γεωπολιτικές κινήσεις της Λευκωσίας
Η αντίδραση του Ερντογάν, οι ακραίες ρητορικές του σε βάρος της Λευκωσίας, συνδέεται με τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή και το ρόλο που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν είναι οι αντιδράσεις αλλά και ενέργειες που γίνονται και επί του εδάφους στο νησί, τυχαίες. Έχουν να κάνουν με υλοποίηση σχεδιασμών, με εμπόδια που προκύπτουν και ενδεχόμενη αλλαγή δεδομένων στην περιοχή.
Ο Τούρκος Πρόεδρος αντέδρασε με δηλώσεις του για την Κύπρο, έδειξε την ενόχλησή του για τη Διάσκεψη Ευρωπαϊκής Ένωσης- Αιγύπτου, αν και ήταν σαφές πως ήταν ένα διμερές θέμα μεταξύ Ε.Ε. και Καϊρου. Σημειώνεται πως ενώ υπάρχει σε εξέλιξη μια προσπάθεια προσέγγισης με την Αίγυπτο, η Άγκυρα αιφνιδιάστηκε με την πραγματοποίηση της Διάσκεψης.
Την ίδια ώρα, έντονα αντέδρασε και αντιδρά και με το σχέδιο «Αμάλθεια». Οι παρεμβάσεις στήριξης από ΗΠΑ, Ε.Ε., από σειρά χωρών στο θαλάσσιο διάδρομο Λάρνακας- Γάζας για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον λαό της Παλαιστίνης, έχουν επίσης ενοχλήσει την κατοχική Τουρκία. Σημειώνεται πως στην εξίσωση της γεωπολιτικής σημασία της Κυπριακής Δημοκρατίας μπαίνουν ασφαλώς και οι επικείμενες κινήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Η ΕΧΧΟΝ MOBIL σύντομα θα πραγματοποιήσει γεώτρηση στο Οικόπεδο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ στο κοίτασμα «Γλαύκος» ενώ προχωρεί και ο σχεδιασμός υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, «Great Sea Interconnector». Σημειώνεται ότι η ηλεκτρική διασύνδεση για την περιοχή και ιδιαίτερα για την Κύπρο, θα άρει την ενεργειακή απομόνωση του νησιού.
Αυτό, όμως, που βλέπει η Άγκυρα μέσα από τις εξελίξεις είναι ότι η Λευκωσία έχει καταφέρει να ενταχθεί στους σχεδιασμούς της Ε.Ε. Στο βαθμό που η Ένωση επιδιώκει ή αναζητεί να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη πολιτική για την περιοχή, μια πολιτική παρέμβασης και ανάδειξης ρόλου, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι χρήσιμη και μπορεί να φανεί και απαραίτητη. Τούτο θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από τη διαχείριση που γίνει και από κυπριακής πλευράς.
Όλα αυτά επηρεάζουν τους τουρκικούς σχεδιασμούς, το γνωρίζουν στην Άγκυρα και γι αυτό και αντιδρά. Πρέπει δε να θεωρείται βέβαια ότι θα προβεί και σε ενέργειες αποτρεπτικού χαρακτήρα, αλλά και εκβιαστικού περιεχομένου κινήσεις.
