Με τους δολοφόνους ανάμεσα μας

 

Ο Λάζλο Τσατάρι, ήταν ίσως ο πιο ηλικιωμένος ναζί που συνελήφθη μετά τη λήξη του πολέμου. Πριν από αυτόν είχαν συλληφθεί σε διάφορες χώρες αρκετοί άλλοι ναζί. Παρόλο που δεν πρόλαβε να δικαστεί, αφού πέθανε λίγους μήνες μετά, η σύλληψη του έδειχνε τη διάθεση της πολιτείας να αποδώσει δικαιοσύνη. Να μην αφήσει ένα έγκλημα (στην περίπτωση πολλά εγκλήματα) ατιμώρητα. Καταδικάζοντας ένα άνθρωπο που έζησε ήδη τη ζωή του -με μόνη ίσως τιμωρία τον διαρκή φόβο του να μη συλληφθεί καθώς και τη συνεχή προσπάθεια του να κρύβεται- μπορεί να πει κάποιος πως δεν κερδίζει τίποτα η πολιτεία, η κοινωνία, το δίκαιο. Κι όμως. Κερδίζει. Η κάθαρση επιβάλλει την ηθική τάξη.

Ο συνάδελφος Κώστας Βενιζέλος, παρουσίασε προχθές το βιβλίο που έγραψε για τον Δώρο Λοΐζου, με τίτλο «Δώρος Λοΐζου, οι δολοφόνοι κυκλοφορούν ελεύθεροι». Οι δολοφόνοι του Δώρου Λοΐζου (και του Χρυσήλιου Μαυρομμάτη) θα είναι σήμερα αρκετά ηλικιωμένοι. Έχει κανένα νόημα να δικαστούν 45 χρόνια μετά το έγκλημα τους; Και αν δεν ζουν; Έχει και μάλιστα τεράστιο νόημα να δικαστούν και να μάθουμε επιτέλους την αλήθεια. Έστω και σαν ένα ιστορικό ντοκουμέντο.

Ο κλάδος ελαίας που δόθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο αν και είχε πρόθεση να βάλει ένα τέλος στην εμφύλια διαμάχη, στην πάροδο των χρόνων αποδείχτηκε ότι ήταν ακόμα ένας λίθος που βοήθησε στην οικοδόμηση ενός διεφθαρμένου συστήματος. Αυτά που ζούμε σήμερα δεν είναι αυτοφυή. Ρίζωσαν και ευδοκίμησαν πάνω σε όλα τούτα. Στην κάλυψη κάθε είδος εγκλήματος. Στην ανοχή μας σαν κοινωνία. Στην εξοικείωση μας να ζούμε με δολοφόνους ανάμεσα μας, εξομοιώνοντας και ισοπεδώνοντας τους πάντες και τα πάντα. Στην αποθράσυνση των ενόχων όταν ξέρουν πως δεν πρόκειται ποτέ κανείς να τους ενοχλήσει. Μπορούν ακόμα και τη συνείδηση τους να έχουν ήσυχη, όταν κανείς δεν τους αναγκάζει να αναμετρηθούν με αυτήν.

Ο Δώρος Λοΐζου δεν δολοφονήθηκε στα πλαίσια κάποιας πολιτικής διαμάχης. (Στόχος ήταν φυσικά ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Βάσος Λυσσαρίδης). Δολοφονήθηκε λίγες βδομάδες μετά την τουρκική εισβολή, στη μέση του δρόμου, υπό το φως της μέρας, με αυτόπτες μάρτυρες. Πώς γίνεται μια ευνομούμενη πολιτεία να μην ενοχλείται από το γεγονός ότι οι δολοφόνοι κυκλοφορούν ελεύθεροι;