Τα Ηνωμένα Έθνη απέφυγαν αυτή τη φορά τις τυμπανοκρουσίες κατά την ανακοίνωση της νέας προσπάθειας που αναλαμβάνουν στο Κυπριακό, με στόχο την επαναφορά των εμπλεκομένων μερών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Φρόντισαν από νωρίς να κρατήσουν αρκετά χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών και να μην επιτρέψουν επανάληψη αναφορών του παρελθόντος που στο τέλος μόνο στον ίδιο τον οργανισμό προκαλούν ζημιά. Συμπτωματικό ή όχι, η ανακοίνωση για την πενταμερή έγινε σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση διεκδίκησης δεύτερης θητείας από τον Αντόνιο Γκουτέρες. 

Οι υπερφίαλες και εξωπραγματικές προσδοκίες του παρελθόντος μέχρις στιγμής τουλάχιστον δεν καταγράφονται στο ραντάρ των δηλώσεων για την επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό εν πολλοίς οφείλεται στο χάσμα που χωρίζει τις προσεγγίσεις των δύο πλευρών στο Κυπριακό. Ένα χάσμα το οποίο θα επιχειρηθεί να αρχίσει να γεφυρώνεται μετά τον Απρίλη και τη συνάντηση στη Γενεύη. Προ της συνάντησης 5+1 (ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή πλευρά, τρεις εγγυήτριες, συν τα Ηνωμένα Έθνη) δύσκολα μπορεί να προκύψει αλλαγή στάσης σε κάθε ένα από τα μέρη. Από τη στιγμή που έχει συγκληθεί άτυπη συνάντηση για την τελευταία εβδομάδα του Απρίλη είναι λογικό και αναμενόμενο πως καμιά πλευρά δεν θα τρέξει να ανοίξει τα χαρτιά της. Χωρίς καν να υπάρχουν σε εξέλιξη συνομιλίες. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Η Τζέιν Χολ Λουτ έρχεται στο τέλος της εβδομάδας (7-9 Μαρτίου) προκειμένου να συναντήσει τους δύο ηγέτες και θα έχει και μια νέα σειρά διαβουλεύσεων με τους διαπραγματευτές Ανδρέα Μαυρογιάννη και Εργκιούν Ολγκιούν, όπως έπραξε και στο προηγούμενο της ταξίδι στο νησί. Πληροφορίες φέρουν την Τζέιν Χολ Λουτ να επανέρχεται στο νησί και τον Απρίλη, ωστόσο είναι κάτι που θα επιβεβαιωθεί στη συνέχεια και στη βάση των αποτελεσμάτων του πρώτου ταξιδιού. 

Κύριος στόχος αυτής της αποστολής είναι να κρατήσει ζωντανό το μομέντουμ, καθώς δεν θέλει να αφήσει να υπάρξει ένα τεράστιο κενό, δύο μηνών. Το διάστημα δηλαδή που θα μεσολαβήσει μέχρι και την πραγματοποίηση της άτυπης πενταμερούς. Στη διάρκεια των επαφών της, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, η Λουτ θα συζητήσει μεταξύ άλλων και το ενδεχόμενο πραγματοποίησης μιας κοινής συνάντησης των δύο ηγετών. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι τουλάχιστον από ελληνοκυπριακής πλευράς ο Νίκος Αναστασιάδης είναι θετικό και εάν προκύψει μέσα από τη συνάντηση του με την κ. Λουτ μια ανάλογη πρόταση θα αποδεχθεί συνάντηση με τον Ερσίν Τατάρ. Ωστόσο θα εξαρτηθεί από την απάντηση που θα δοθεί από πλευράς του Τουρκοκύπριου ηγέτη. 

Ανακοινώσεις και μηνύματα 

Σύντομες και ουσιαστικές οι δύο ανακοινώσεις που είχαν γίνει από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών σε σχέση με τη νέα προσπάθεια που θα αναλάβουν στο Κυπριακό. Εμφανές ότι θέλουν να πάνε με μια χαμηλή πτήση προς τη Γενεύη. Γνωρίζουν και από το πάθημα του Κραν Μοντάνα πως όσο ψηλά ανεβαίνει ο πήχης των προσδοκιών τόσο μεγαλύτερος είναι και ο θόρυβος μιας αρνητικής κατάληξης στις διαπραγματεύσεις. Και η ιστορία του Κυπριακού διδάσκει πως είναι πιο εύκολο να μείνουν οι συνομιλίες σε αδιέξοδο παρά να προχωρήσουν σε μια συμφωνία. 

Ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Στεφάν Ντουζαρίκ, ανέφερε πως «μετά τις διαβουλεύσεις που διεξήγαγε εκ μέρους του ΓΓ η ανώτερη αξιωματούχος του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, τους περασμένους μήνες, ο Γενικός Γραμματέας προτίθεται να συγκαλέσει μία άτυπη συνάντηση 5+1 για το κυπριακό ζήτημα, στη Γενεύη της Ελβετίας, από τις 27 μέχρι τις 29 Απριλίου». Στη δήλωσή του ο εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ έσπευσε εγκαίρως να καταγράψει και το σκοπό της πενταμερούς: «Ο σκοπός της συνάντησης θα είναι να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για να διαπραγματευτούν τα μέρη μια διαρκή λύση του κυπριακού προβλήματος, εντός ενός προβλεπτού ορίζοντα». (Η δήλωση στα αγγλικά όπως σύμφωνα με την ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών: «The purpose of the meeting will be to determine whether common ground exists for the parties to negotiate a lasting solution to the Cyprus problem within a foreseeable horizon»).

Την επομένη ο Στεφάν Ντουζαρίκ επανήλθε, με αφορμή ερώτηση, στέλνοντας και ένα δεύτερο μήνυμα σ’ ό,τι αφορά την προσπάθεια στο Κυπριακό ενισχύοντας την προσέγγιση ότι θέλουν να κρατήσουν χαμηλά τον πήχη. Απαντώντας στο ερώτημα (Αλ Τζαζίρα) τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει αποτέλεσμα στη συνάντηση της Γενεύης ο Στ. Ντουζαρίκ απάντησε: «Δεν είναι δουλειά μας να θέτουμε τελεσίγραφα. Ότι αν δεν το κάνετε, θα τα παρατήσουμε, αν δεν συμβεί κάτι. Αν κοιτάξετε την ροή των προσπαθειών μας για την Κύπρο, υπήρξαν θετικά, υπήρξαν και αποτυχίες. Η κυρία Τζέιν Χολ Λουτ είναι σε διαβουλεύσεις με τα μέρη. Πιστεύουμε ότι είναι στιγμή ευκαιρίας. Είναι μια άτυπη συνάντηση και ελπίζουμε πάρα πολύ να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα».

Εμφαντικά λοιπόν τα Ηνωμένα Έθνη τονίζουν το άτυπο της συνάντησης προκειμένου να γίνει από όλους κατανοητό ότι στη Γενεύη δεν πάνε να διαπραγματευτούν τη λύση του Κυπριακού. Πάνε για να αναζητήσουν κοινό έδαφος μέσα από τις συναντήσεις που θα έχει ο Γενικός Γραμματέας με τα πέντε μέρη. Καθοριστικό σημείο για τη μετέπειτα πορεία του Κυπριακού το δείπνο που θα παραθέσει την τελευταία ημέρα των επαφών του οπόταν αναμένεται να φανεί προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν τα μέρη και πάνω σε ποια βάση. 

Πού ήταν ο Τατάρ;

Η πρώτη αντίδραση είναι συνήθως αυτή που δείχνει τάσεις και προθέσεις. Και αυτό που όλοι πρόσεξαν το πρώτο διάστημα που ακολούθησε την ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών είναι η εκκωφαντική απουσία του Ερσίν Τατάρ. Βγήκε δήλωση από ελληνοκυπριακής πλευράς, από τον Νίκο Αναστασιάδη και από τουρκοκυπριακής μίλησε (με συνέντευξή του στο Ανατολού) ο Ταχσίν Ερτουγλούρογλου (λεγόμενος «υπουργός εξωτερικών» του κατοχικού καθεστώτος. Αντίδραση και από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. 

Το γεγονός αυτό ενισχύει τις πληροφορίες που θέλουν την Άγκυρα να μην ευνοεί πρωταγωνιστικό ρόλο του Ερσίν Τατάρ στο Κυπριακό. Εν ολίγοις τον θέλουν να μιλά δημοσίως για τη λύση κυριαρχικής ισότητας, να ζητά από Ευρωπαίους και ξένους ίση αντιμετώπιση, αλλά όχι και να διαπραγματεύεται στο Κυπριακό. Αυτό σημαίνει πολλά σ’ ό,τι αφορά τη συνέχεια και το τι θα προκύψει τόσο στη Γενεύη όσο και στη μετέπειτα προσπάθεια στο Κυπριακό. Ενδεχομένως η αδυναμία του Ερσίν Τατάρ να διαπραγματευτεί το Κυπριακό να ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που η Άγκυρα ευνοούσε από την αρχή να πάει η διαδικασία σε επίπεδο διαπραγματευτών. Ξέρουν ότι εκεί με τον Εργκιούν Ολγκιούν θα είναι σε καλύτερη μοίρα η τουρκική πλευρά.