Είναι η πολλοστή φορά που ακούμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να μας καλεί να κάνουμε «λίγο ακόμα υπομονή» και θα έχουμε θετικές εξελίξεις. Ποιες είναι αυτές οι εξελίξεις; Η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, αυτό επιδιώκουμε. Για να μην νομίζουμε, δηλαδή, ότι επιδιώκουμε κάτι άλλο.

«Οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και της διεθνούς κοινότητας στο σύνολο της θα οδηγήσουν σε αυτό που επιδιώκουμε, την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων», επανέλαβε χθες. «Οι θετικές εξελίξεις σε ένα στόχο αποσκοπούν και μόνο, δηλαδή στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Αυτός είναι ο στόχος μας. Και η διεθνής κοινότητα και η ΕΕ εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. Να κάνουμε λίγο ακόμα υπομονή».

Είναι κι αυτός ένας τρόπος να δείξει ότι επιθυμεί τις συνομιλίες και είναι πανέτοιμος για διαπραγμάτευση. Αλλά, όλοι όσοι διετέλεσαν Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για το τραπέζι των διαπραγματεύσεων οπουδήποτε κι αν στηνόταν αυτό. Παρότι πάντα ήταν αυτοσκοπός της ηγεσίας μας οι συνομιλίες, για να έχει άλλοθι ότι κάτι κάνει, είναι η πρώτη φορά, που τίθενται τόσο απροκάλυπτα οι διαπραγματεύσεις ως αυτοσκοπός. Θετικές εξελίξεις «σε ένα στόχο αποσκοπούν και μόνο», στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Έτσι που τίθεται, όμως, παραγνωρίζει μια ουσιαστική παράμετρο η οποία είναι εξαφανισμένη τα τελευταία πολλά χρόνια: Σε ποια βάση θα γίνουν αυτές οι διαπραγματεύσεις; Ποιο θα είναι το ζητούμενό τους; Δηλαδή, αν έρθει αύριο η Ολγκίν και ανακοινώσει στον Πρόεδρο ότι ο Τατάρ (η Άγκυρα, δηλαδή) είναι έτοιμος για το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Πρόεδρος θα πάει να κάτσει στο τραπέζι; Τι θα διαπραγματευθεί;

Θα έπρεπε μέχρι τώρα να γνωρίζει η ηγεσία μας ότι ο Τατάρ μπήκε ήδη στην άνομη προεκλογική του εκστρατεία και δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα να κάνει έστω και ένα βήμα πίσω από τους όρους που θέτει για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων. Δηλαδή, αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας και των τριών Α (απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο, απευθείας διεθνείς σχέσεις) και συνομιλίες στη βάση των δύο ισότιμων κρατών. Κι αυτό, το έχουν ήδη αποδεχθεί και προσπαθούν να το σκεπάσουν με «εποικοδομητικές ασάφειες», οι μεσολαβητές ώστε να πετύχουν κι αυτοί το στόχο τους. Που είναι φυσικά να φέρουν στο τραπέζι τις δύο πλευρές ανεξαρτήτως περιεχομένου.

Θα έπρεπε να ενδιαφέρει την ηγεσία μας, όχι μόνο τον Πρόεδρο αλλά και τις κομματικές ηγεσίες, πρωτίστως το τι θα διαπραγματευθούν και με ποιους, και όχι η διαπραγμάτευση ως αυτοσκοπός. Κι αυτό γιατί έχοντας απέναντί τους τον Τατάρ και τον Ερντογάν ο κίνδυνος είναι να βρεθούν στο τραπέζι με ατζέντα που θα περιστρέφεται γύρω από τα δύο κράτη ή τη συνομοσπονδία και τις σχέσεις καλής γειτονίας.

Ακόμα και όταν όλη η διεθνής κοινότητα, και ειδικά η ΕΕ, απορρίπτει λύση δύο κρατών, είναι γνωστό ότι θα επιχειρηθεί ο τετραγωνισμός του κύκλου, το είπε άλλωστε και ο ίδιος ο Γκουτέρες. Κι αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά μόνο την αναζήτηση χρυσής τομής, «κοινό έδαφος» το λένε, ανάμεσα σε αυτό που ζητούν οι Τούρκοι και σε αυτό που ζητούμε εμείς. Φυσικά, αυτός πρέπει να είναι ο τελικός στόχος κάθε διαπραγμάτευσης. Η χρυσή τομή. Η win – win διευθέτηση, όπως μας το λένε επί δεκαετίες.

Υπό τις συνθήκες, όμως, θα πρέπει να αποφασίσει και να εξηγήσει η ηγεσία μας (ίσως με μια απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου), μέχρι πού είναι διατεθειμένη να οπισθοχωρήσει από την προηγούμενη απόφασή του Εθνικού Συμβουλίου ώστε να βρεθεί «κοινό έδαφος» και να επιτύχει τον μόνο στόχο που έχει και είναι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Άλλωστε, αυτό έχει και τη σημασία του για την τελική διευθέτηση που μπορεί να επιδιώκει.

Υ.Γ. Επειδή εμείς θεωρούμε δεδομένο ότι ακόμα κι αν υπάρξει μια κάποια εξέλιξη και πετύχουμε επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να προχωρήσουν θετικά, να σημειωθεί για την ιστορία ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα -με τις συναντήσεις, την αποστολή Ολγκίν, τα ΜΟΕ- το μόνο που επιτυγχάνεται είναι το ξέπλυμα του Τατάρ. Ο οποίος θέλει να κερδίσει ξανά στη ψηφοφορία στα κατεχόμενα, παρουσιαζόμενος ότι είναι υπέρ του διαλόγου και στον διάλογο υπερασπίζεται με σθένος τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.