Μπορεί να μην το ανακαλύψαμε πρώτοι, αλλά το παρουσιάζουμε με στόμφο πρωτοπορίας. Το περιβόητο Σχέδιο Επαναπατρισμού Ταλέντων – brain gain, το οποίο βαφτίστηκε με κάθε επισημότητα ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου και πλέον παίρνει τον δρόμο για τη Βουλή, έρχεται να μας θυμίσει ότι στην Κύπρο, για τους πλείστους πολιτικούς, η πολιτική ουσία περιορίζεται στη δημιουργία εντυπώσεων. Το αποτέλεσμα περνάει σε δεύτερη μοίρα. Το ίδιο και η πολιτική σοβαρότητα.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, σε πλήρη επικοινωνιακή ευφορία, παρουσίασε το σχέδιο που –κατά δήλωσή του– βρήκε θερμότατη ανταπόκριση από την κυπριακή διασπορά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα, πάνω από 600 Κύπριοι «ταλέντα» στον τομέα τους, έδωσαν το παρόν τους στην εκδήλωση «Minds in Cyprus» στο Λονδίνο.
Εύλογα αναρωτιέται κάποιος: Ποια ακριβώς είναι αυτά τα «ταλέντα» που έδειξαν ενδιαφέρον; Θα δοθούν ποτέ επίσημα στοιχεία ή θα μείνουμε στα χαμόγελα και τα χειροκροτήματα των ημετέρων σε κάποιο ξενοδοχείο του Kensington;
Η Προεδρία επιμένει πως η κυπριακή οικονομία έχει τη δυναμική για να φέρει πίσω τα ταλέντα. Και για να τους δελεάσει, προσφέρει (κρατηθείτε) φοροαπαλλαγή 25% στην πρώτη εργοδότηση και αύξηση του αφορολόγητου στα 25.000 ευρώ. Με άλλα λόγια, ζητά από ένα νέο επιστήμονα, που σήμερα εργάζεται σε πολυεθνική στο εξωτερικό με εισοδήματα €70.000–€100.000, να επιστρέψει στην Κύπρο της κουμπαροκρατίας και της προοπτικής επιτυχίας μιας εταιρείας στη βάση της διαπλοκής (και της διαφθοράς πολλές φορές) επειδή… θα πληρώνει κάπως λιγότερο φόρο. Μάλιστα.
Κανείς δεν λέει ότι δεν υπάρχει ανάγκη. Η κυπριακή αγορά στενάζει από την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Η τεχνολογία και οι startupς επιχειρήσεις –όλα αυτά τα ωραία που γράφουμε σε πολυδιαφημιζόμενες στρατηγικές– θέλουν ανθρώπους που να μπορούν να τα κάνουν πράξη. Και αυτούς τους ανθρώπους δεν τους έχουμε. Τουλάχιστον, σε επάρκεια. Χιλιάδες ιδέες παραμένουν στα συρτάρια γιατί δεν υπάρχουν στελέχη να τις τρέξουν. Ναι, πρέπει να τους φέρουμε. Αλλά όχι με ευχολόγια, ημίμετρα και πολιτικά πανηγύρια.
Αν θες να φέρεις πίσω ένα νέο που έχει χτίσει καριέρα, φίλους, κοινωνική ζωή, σπουδές και αναγνώριση στο εξωτερικό, πρέπει να του δώσεις ισχυρούς λόγους να γυρίσει. Όχι να τον εντάξεις σε μια κοινωνία, που ακόμη μετρά πόσες «γνωριμίες» έχεις για να πιάσεις δουλειά. Όχι να τον αναγκάσεις να περιμένει τρεις μήνες για ιατρικά αποτελέσματα ή να του κόψεις τα φτερά μέσα από δαιδαλώδεις και χρονοβόρες διαδικασίες, αν προσπαθήσει να φέρει κάτι καινούριο.
Το σχέδιο του Προέδρου, όπως και πολλά άλλα «οράματα», μοιάζει περισσότερο με εντυπωσιοθηρία. Μια απόπειρα να δείξει δράση, χωρίς ουσία. Και τελικά, ποιοι θα ακούσουν το κάλεσμα; Εκείνοι που είναι στα πρόθυρα συνταξιοδότησης, που έκαναν τον κύκλο τους και θα θελήσουν να επιστρέψουν για να ζήσουν ήσυχα ή για να αξιοποιηθούν σε κάποια θεσούλα.
Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά ο κύριος Χριστοδουλίδης ενεργά βεβιασμένα και με προχειρότητα στην προσπάθειά του να αυξήσει τη δημοτικότητά του! Κανένας νεαρός επιστήμονας, κανένα νεαρό ταλέντο δεν θα εγκαταλείψει τη σίγουρη εργασία του, τον αξιόλογο μισθό του, την κοινωνική ζωή που ανέπτυξε και το λειτούργημα το οποίο προσφέρει στην επιστημονική κοινότητα για να έρθει στην Κύπρο της γραφειοκρατίας και της κομματοκρατίας.
Αν η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει πραγματικά brain gain, ας ξεκινήσει από τα βασικά: Καταρχάς, να κρατήσει τα παιδιά της εδώ. Να φτιάξει εργασιακό περιβάλλον χωρίς ρουσφέτι, χωρίς κακοπληρωμένες θέσεις και χωρίς εργοδοτική αυθαιρεσία. Να στηρίξει σοβαρά τους νέους επιχειρηματίες. Να ανοίξει την πόρτα στις νέες τεχνολογίες, όχι μόνο για λόγους εντυπωσιασμού. Να δημιουργήσει συνθήκες παραμονής της νέων μας στην Κύπρο. Διαλύοντας το σημερινό απεχθές πεδίο εργασίας το οποίο εξουδετερώνει την προοπτική ανέλιξης και επιτυχίας και αυξάνει τις τάσεις φυγής τους.
Αν δεν αλλάξει η ουσία, το brain gain (προσέλκυσή ανθρώπινου δυναμικού από το εξωτερικό) του Χριστοδουλίδη θα μείνει μια ακόμα επικοινωνιακή φούσκα. Αντί για brain gain θα συνεχίσει το brain drain (μαζική μετανάστευση εξειδικευμένων επαγγελματιών). Και ξέρετε ποιο είναι το πιο ειρωνικό; Όταν όντως έρθει η ώρα της επιστροφής των σημερινών ταλέντων όταν θα έχουν φτάσει σε ώριμη ηλικία, ενδεχομένως, να μην υπάρχει πια τίποτα να αξίζει για να επιστρέψει κάποιος.
