Την ημέρα που έβλεπε το φως της δημοσιότητας η πρόταση της κυβέρνησης για τη συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, το υπόγειο του κτιρίου του υπουργείου Οικονομικών έμπαζε νερά.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: Για να αποτραπούν τα χειρότερα το ψηφιακό μας κράτος τέθηκε προληπτικά εκτός λειτουργίας και η πρόσβαση σε μια σειρά από νευραλγικές υπηρεσίες ήταν αδύνατη για αρκετές ώρες.
Σε μια ημικατεχόμενη χώρα όπου η ασφάλεια θα έπρεπε να ιεραρχείται στην κορυφή των προτεραιοτήτων, φίλοι και εχθροί πληροφορήθηκαν ότι στο συγκεκριμένο κτίριο βρίσκονται εγκατεστημένοι οι server πολλών κυβερνητικών ιστοσελίδων, email και τηλεφωνικών κέντρων μεγάλου αριθμού ζωτικών υπηρεσιών. Τραγική ειρωνεία ή απλώς ένα από τα πολλά παράδοξα που μας επιφυλάσσει η καθημερινότητα στην όμορφη και παράξενη πατρίδα μας; Mάλλον και τα δύο. Στο κράτος που προσπαθεί να πείσει ότι πρέπει να αφεθεί να γίνει ένα φυσιολογικό, ακόμη ένα συμβάν έρχεται να επιβεβαιώσει όσους επιμένουν ότι ο δρόμος προς την κανονικότητα είναι μακρύς και ανηφορικός, όπως ο Γολγοθάς, που είναι (πάντα) επίκαιρος.
Λίγες ώρες μετά κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο μια φωτογραφία από τον υπόγειο χώρο στον οποίο βρίσκονταν οι server. Η φωτογραφία δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης και ο άνθρωπος που την έφτιαξε, ανέφερε ότι είναι προϊόν της τεχνολογίας, αλλά κανένας δεν αισθάνθηκε τη στοιχειώδη δεοντολογική υποχρέωση να πει ότι δεν είναι αληθινή. Μέσα σε λίγα λεπτά η φωτογραφία αναμεταδόθηκε σχεδόν από όλα τα Μέσα Ενημέρωσης, ακόμη και από ορισμένα από τα πλέον αξιόπιστα, τα λεγόμενα «σοβαρά», που διαφήμιζαν ότι έχουν εικόνα από το χώρο.
Τα καλά της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι αμέτρητα όμως την ίδια ώρα δεν πρέπει να μας διαφεύγουν και οι κίνδυνοι που δημιουργεί. Η γραμμή ανάμεσα στο πραγματικό και το εικονικό γίνεται ακόμη πιο δυσδιάκριτη, και κατά συνέπεια είναι ακόμη πιο απειλητική. Είναι όμως μια εξέλιξη με την οποία, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε.
Εδώ και μερικές μέρες το omega live μεταδίδει ειδήσεις με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης. Της παρουσιάζει η Αρίνα, ένα ανθρωπόμορφο δημιούργημα της εικονικής πραγματικότητας. Δεν πρέπει να μας ενοχλεί που η Αρίνα δεν είναι δημοσιογράφος, γιατί εξάλλου είναι πολλές και πολλοί που διαβάζουν τις ειδήσεις χωρίς να είναι δημοσιογράφοι. Είναι όμως άνθρωποι. Με αισθήματα, με ευαισθησίες, με προτερήματα αλλά και με αδυναμίες, με όλα αυτά που δεν μπορεί να δώσει η τεχνητή νοημοσύνη, τουλάχιστον για την ώρα. Η Αρίνα διαβάζει, συγκινείται, δακρύζει, μειδιά, φωνάζει, σιγοψιθυρίζει, όπως ένας κανονικός άνθρωπος, με τη μόνη διαφορά ότι δεν το κάνει αλλά δείχνει ότι το κάνει. Και το κυριότερο, χρειάζεται εντολή για να δείξει ότι το κάνει.
Αυτή είναι ίσως, επί του παρόντος, η ειδοποιός διαφορά της Αρίνας από τους παρουσιαστές ή τους δημοσιογράφους που μας λένε τις ειδήσεις. Για να κάνει κάτι πρέπει να προγραμματιστεί. Από τα πολύ απλά μέχρι τα εξαιρετικά σύνθετα. Λόγου χάριν, κανείς δεν ξέρει πως θα αντιδράσει η Αρίνα αν δεχθεί την απρόσκλητη επίσκεψη μιας μύγας την ώρα που εκφωνεί τις ειδήσεις, όπως μπορεί να συμβεί σε έναν κανονικό άνθρωπο, όπως η Φρύνη Παπαδοπούλου. Ή ακόμη χειρότερα, δεν ξέρουμε πώς θα αντιδράσει εάν διαταχθεί με το πιστόλι στον κρόταφο να μεταδώσει μια ψευδή είδηση, όπως για παράδειγμα ένα πολεμικό ανακοινωθέν που λέει πομπωδώς ότι «αι εχθρικαί δυνάμεις ανεχαιτίσθησαν και ανετράπησαν. Εις την θάλασσαν επιπλέουν τα πτώματα των εισβαλουσών εχθρικών αποβατικών δυνάμεων».
Καλώς να ορίσει η δημοσιογραφία της Τεχνητής Νοημοσύνης αλλά επιτρέψτε μου να επιμείνω στην συμβατική ενημέρωση της Φρύνης, του Κουκκίδη και όλων των άλλων εκπροσώπων μιας σχολής που υπηρετεί κάτι που η Αρίνα ποτέ δεν θα επιτύχει, γιατί στα μάτια τους και τη φωνή τους έβλεπες και άκουγες όλα όσα αισθάνονταν. Τη χαρά και τη λύπη τους, την αγωνία και τον θυμό τους. Ακόμη θυμάμαι τον κόμπο στη φωνή του Μελετίου όταν εκφώνησε την είδηση του τραυματισμού ενός μέλους της οικογένειάς του. Κάτι που ακόμη και η πιο όμορφη και τεχνολογικά προηγμένη Αρίνα ουδέποτε θα μπορέσει.
Ευτυχώς. Καλό Πάσχα!
Ελεύθερα, 15.4.2023
