Τις τελευταίες μέρες απασχόλησε την επικαιρότητα η απάντηση του Γενικού Ελεγκτή στους ισχυρισμούς του τέως Υπουργού Οικονομικών, Χάρη Γεωργιάδη, ότι ουδεμία απώλεια υπήρξε για το θέμα του μειωμένου ΦΠΑ πρώτης κατοικίας. Δεν θα υπεισέλθουμε στη διαφωνία για την ερμηνεία της πρώτης κατοικίας (εξάλλου την εξήγησε λεπτομερώς ο Γ.Ε.), αλλά θα σχολιάσουμε τα πιο κάτω:
«… και επειδή κατά την άποψή μας, είτε ηθελημένα είτε από άγνοια (αμφότερα προκαλούν ανησυχία λόγω της ιδιότητας του επί 8-ετίας Υπουργού) διαστρεβλώνονται οι πρόνοιες της νομοθεσίας… Από τις συνεχείς παρεμβάσεις του τέως Υπουργού Οικονομικών, αντιλαμβανόμαστε ότι ενδεχομένως ο τέως Έφορος Φορολογίας να ενεργούσε στη βάση οδηγιών του πολιτικού προϊσταμένου του, κάτι που δεν τον απαλλάσσει φυσικά από τις όποιες δικές του ευθύνες, αφού αυτός ήταν ο κατά νόμο υπεύθυνος… παραμένουμε στη θέση ότι ο τέως Έφορος Φορολογίας παράνομα και καταχρηστικά επέτρεψε χρήση του ωφελήματος από τους επενδυτές του ΚΕΠ, οδηγώντας σε απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από τα δημόσια ταμεία...».
Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί ένας υψηλόβαθμος δημόσιος υπάλληλος να «…ενεργούσε στη βάση οδηγιών του πολιτικού προϊσταμένου του…» έστω και παράνομες. Στον περί δημόσιας υπηρεσίας νόμο υπάρχει ο όρος «να ανθίσταται σε πιέσεις» προερχόμενες από ανωτέρους ή διάφορους κομματικούς μεγαλόσχημους.
Πρόκειται για το φαινόμενο του ραγιαδισμού, το «κρύψε να περάσουμε» της κυπριακής νοοτροπίας. Ραγιάς ήταν ο υπόδουλος υπήκοος της άλλοτε Οθωμανικής Aυτοκρατορίας. Η νοοτροπία του παρέμεινε, δεν έχει απαλειφθεί. Τα τετρακόσια χρόνια υποδούλωσης στους Τούρκους, έχουν επιφέρει ανοχή και υποτακτικότητα, σκύβουμε το κεφάλι μας. Το αναξιοπρεπές ευνουχιστικό σκύψιμο του κεφαλιού ταυτόχρονα δημιουργεί ένα αντισταθμιστικό αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς που υποδουλώνει ανθρώπους σε παρατρεχάμενους και αυλοκόλακες επιτηδείων.
Επειδή υπήρξα δημόσιος υπάλληλος και γνωρίζω από παρεμβάσεις και πιέσεις, ας μου επιτραπεί να αναδημοσιεύσω απόσπασμα παλαιού άρθρου μου: «Ας υποθέσουμε ότι ένας έντιμος υπάλληλος ανακαλύπτει ότι ο πολιτικός του προϊστάμενος ετοιμάζει σχέδιο που περιλαμβάνει αισχροκέρδεια εκ μέρους του και το αποκαλύπτει με άρθρο σε εφημερίδα. Τι αποτέλεσμα έχει; Στο κράτος της μπανανίας, ο υπάλληλος υφίσταται αφόρητες πιέσεις όχι μόνο από προϊσταμένους, αλλά και ύπουλους υφισταμένους που περιμένουν εναγωνίως την “καρέκλα”. Και όπου δεν τίθεται θέμα διαδοχής υπεισέρχεται ο ραγιαδισμός, δεν αμφισβητούμε τον “μάστρο”, τον καλύπτουμε προσδοκώντας σε ένα καλό λόγο στην προαγωγή ή άλλο αντάλλαγμα. Ακολούθως, ο σχετικός φάκελος εξαφανίζεται και ο άχρηστος προϊστάμενος αναβαθμίζεται σε επίζηλη θέση με ψηλό εισόδημα, ώστε να μπορεί άνετα να χαρτοπαίζει και να γκομενιάζει.»
Φέρει ευθύνη η εξουσία για τη διαφθορά, που εντάσσεται στην παθολογία της κοινωνίας (94% ερωτηθέντων Κυπρίων πιστεύουν ότι υπάρχει) (κρατική, γραφειοκρατική, πολιτική κ.λπ.) και τη διαπλοκή, περίπλοκα και σύνθετα κοινωνικά φαινόμενα, που καταργούν την ισονομία και αξιοκρατία και διαβρώνουν τη δημοκρατία. Γιατί ορισμένοι αμφισβητούν την ύπαρξή τους;
Έχουμε ήδη μπει σε προεκλογική περίοδο, όπου ο καθένας αποφασίζει για τον εκλεκτό του ανάμεσα σε πρόσωπα γνωστά αλλά και άγνωστα. Πολλές οι συζητήσεις στις διάφορες παρέες όπου έχω ρωτήσει συνομιλητές αν έχουν αποφασίσει και γιατί (δεν έχει σημασία ποιον). Θα ανέμενε κάποιος απάντηση του τύπου «συμφωνώ με τις θέσεις του», αλλά με έκπληξη πήρα ανάλογες απαντήσεις από πολλούς «επειδή γνωρίζω τον θείο του» ή επειδή είναι γνωστός μου κ.λπ. Αυτό δηλώνει ότι το κριτήριο είναι η πρόσβαση στην εξουσία και όχι οι σωστές θέσεις του υποψηφίου.
Μήπως ο υποψήφιος (όλοι) επιζητεί την αυτοεπιβεβαίωση μέσα από την κοινωνική αποδοχή, την καταξίωση ή και την οικονομική αποκατάσταση. Έχει ο υποψήφιος διαχειριστεί με τιμιότητα και διαφάνεια τα κοινά, με σεβασμό στην ιστορία και την παράδοση του τόπου; Ας αναρωτηθεί ο ψηφοφόρος αν υπάρχουν προσωπικά κίνητρα και ιδιοτελείς σκοποί στη μέχρι τώρα δράση του. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους επαγγελματίες της πολιτικής, τους καριερίστες.
Ένα από τα κύρια ερωτήματα που πρέπει να τεθούν στους υποψήφιους είναι αν «ανθίσταται σε πιέσεις» ή εκβιασμούς, απ’ όπου και αν προέρχονται, ηθικούς, πολιτικούς, οικονομικούς˙πόσες φορές διαφώνησε (δημόσια ή όχι) με τον προϊστάμενό του. Έχει γνωστοποιήσει/καταγγείλει παρατυπίες/παρανομίες στον πολίτη που τον ψήφισε και ζήτησε την κοινωνική στήριξη σε μάχες που θα απαιτηθούν για να αρθούν αδικίες και διακρίσεις εις βάρος του λαού, που υποθηκεύουν, υπονομεύουν το μέλλον των παιδιών μας; Διότι αν δεν τόλμησε να διαφωνήσει (τεκμηριωμένα και πολιτισμένα) με τον προϊστάμενό του, πώς θα ανταπεξέλθει στις αφόρητες πιέσεις για τη λύση του Κυπριακού και στην αδιαλλαξία των Τούρκων.
Ο πολίτης έχει ευθύνη για το μέλλον του: «Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία». (Ισοκράτης, Περί ειρήνης)
Ο νικητής πρέπει να μην ξεχνά ότι «άρχει ανθρώπων» και ότι «ουκ αεί άρχει». Η εξουσία δίνεται και αίρεται από τον ίδιο τον λαό.
