Ένα από τα κορυφαία ζητήματα από τα οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα αμερικανική κυβέρνηση είναι σαφώς η διένεξη ανάμεσα στην Τουρκία και στο Ισραήλ. Η φροντιστική υποστήριξη του Τούρκου προέδρου στη Hamas και η επιφωνηματική του αντιπαράθεση με το Ισραήλ και την ηγεσία του απομακρύνουν την Τουρκία από τη δυτική αντίληψη και δημιουργούν διαφοροποιήσεις εντός του ΝΑΤΟ. Το ερώτημα, το οποίο προκύπτει είναι εάν ο Donald Trump θα μπορέσει να αποσυμφορήσει αυτή τη διένεξη και να περιορίσει την αντισημιτική ρητορική του Erdogan.
Λίγα μόλις 24ωρα μετά την επικράτηση του Donald Trump, ο Erdogan ανακοίνωσε πως η Τουρκία θα διακόψει τις διπλωματικές και εμπορικές της σχέσεις με το Ισραήλ. Αναμφίβολα, το ρήγμα στις διμερείς σχέσεις των δυο κρατών αποτελεί μια πολύ προβληματική διάσταση στις επιδιώξεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης στη Μέση Ανατολή. Η βασικότερη επιθυμία του Donald Trump είναι να μπορέσει να τερματίσει τον πόλεμο το συντομότερο δυνατόν και να απομακρύνει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία. Ως προς το τελευταίο, το 2019, ο Trump εμπιστεύτηκε τον Erdogan όπως διαχειριστεί την έκρυθμη κατάσταση στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία. Ωστόσο, ο Erdogan στράφηκε ενάντια στους Κούρδους και έθεσε σε κίνδυνο τις προσπάθειες για τον περιορισμό του ισλαμικού κράτους. Οι ενέργειες του Erdogan έπληξαν την περιφερειακή ασφάλεια, τα συμφέροντα της Ευρώπης και των ΗΠΑ στην περιοχή, ενώ, συνέβαλαν στην εντατικοποίηση της αστάθειας στη Συρία.
Η εμπλοκή της Τουρκίας στην παρούσα κρίση στη Μέση Ανατολή είναι αντιπαραγωγική και υποθάλπει την τρομοκρατία. Η Τουρκία φιλοξενεί στελέχη της Hamas και αποτελεί κέντρο διακίνησης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση τόσο της Hamas όσο και της Hezbollah. Από την άλλη μεριά, ο Donald Trump συναναστρέφεται με απολυταρχικούς ηγέτες, όπως ο Erdogan, στο πλαίσιο μιας προσωπικής προσέγγισης στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, γι’ αυτό και αποτελεί ερώτημα εάν και κατά πόσον ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα προχωρήσει με επιλογές, οι οποίες αντανακλώνται στις προσωπικές του εντυπώσεις ή εάν θα εξετάζει τα θέματα στη βάση των αμερικανικών συμφερόντων.
Η Τουρκία είναι ο πιο προβληματικός «σύμμαχος» των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και η διένεξή της με το Ισραήλ προκαλεί αμηχανία στη Δύση. Οι νέοι συνεργάτες του Donald Trump στα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, ο νέος Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, η νέα Διευθύντρια της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και η επιλογή της πρέσβεως των ΗΠΑ στο Ισραήλ μαρτυρούν μια σαφή πρόθεση στήριξης του Ισραήλ χωρίς όρια. Εδώ πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν πως η Τουρκία συνεργάζεται όλο και περισσότερο με τη Ρωσία. Κατόπιν της «εκδίωξής» της από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35, η Τουρκία επιδιώκει μια αυτόνομη αμυντική βιομηχανία, ενώ, ταυτόχρονα, προσεγγίζει όλο και περισσότερο τους BRICs.
Επομένως, το τελευταίο ερώτημα, το οποίο προκύπτει είναι κατά πόσον ο Donald Trump θα αναγκάσει τον Erdogan να προσαρμοστεί στις προτεραιότητες και τα συμφέροντα των ΗΠΑ ή εάν ο Trump θα ανεχτεί στο πλαίσιο και του θαυμασμού του για μερικούς αυταρχικούς ηγέτες, την αναθεωρητική ρητορική του Erdogan, η οποία σαφώς πλήττει τα αμερικανικά συμφέροντα. Ομοίως και τα συμφέροντα του Ισραήλ.
*Πολιτικός επιστήμων
