Το μπόι ενός κράτους κι ενός λαού μετριέται με γνώμονα την τόλμη στη λήψη αποφάσεων, τους χειρισμούς, τη διαφάνεια, την υπευθυνότητα και τον τρόπο που λειτουργούν οι θεσμοί. Κρίμα το μπόι σου έλεγαν παλαιότερα σε όποιους ήταν άτολμοι και ανεύθυνοι. Στην Κύπρο θέλουμε να πιστεύουμε ότι έχουμε μπόι, ότι τολμάμε, ότι δεν κωλώνουμε στα δύσκολα. Τα λέμε και τα ακούμε στις παρέες και τις συνάξεις. Είναι, μάλλον, ευσεβής πόθος. Μια ματιά στη λειτουργία των θεσμών, στις προσπάθειες επίλυσης πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, αλλά και στη νοοτροπία που διακατέχει τον κόσμο δείχνει του λόγου το αληθές.
Ας πάρουμε την τραγική υπόθεση δολοφονίας του στρατιώτη Θανάση Νικολάου, πριν από 17 χρόνια. Όπως φάνηκε τελικά – μετά από υπεράνθρωπες προσπάθειες τη μάνας του στρατιώτη – η διερεύνηση της υπόθεσης τότε από την αστυνομία και τον ιατροδικαστή ήταν από πρόχειρη μέχρι εγκληματικά πλημμελής. Μάλιστα, στην πρόσφατη αναψηλάφηση, οι ανακριτές αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να προκύπτουν ποινικές ευθύνες για τους αστυνομικούς και τον ιατροδικαστή που «δούλεψαν» τότε την υπόθεση και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για αυτοκτονία. Με αποτέλεσμα να μην συλλεχθούν και αναλυθούν πολύτιμα στοιχεία, που θα μπορούσαν, ακόμα και σήμερα, να οδηγήσουν στη σύλληψη και τιμωρία των δολοφόνων.
Το διαπιστώσαμε όλοι. Η πρόσφατη ποινική ανάκριση έφερε ανατροπή. Σε καταστάσεις αυτού του είδους οι θεσμοί ενός κράτους δείχνουν το μπόι τους. Σε προηγμένες κοινωνικά χώρες, το πόρισμα μιας έρευνας που απασχολεί έντονα την κοινή γνώμη, δίνεται πρώτα στην οικογένεια του θύματος, (που τόσο προσπάθησε να αποδείξει το αυτονόητο) και στη συνέχεια δημοσιοποιείται χωρίς να κατονομάζονται τυχόν θύτες και συνεργοί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση στον τόπο μας, ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, παρέλαβε το πόρισμα των ποινικών ανακριτών και αποφάσισε να μην το δώσει στην οικογένεια του Θανάση Νικολάου. Τους ενημέρωσε απλώς, δίνοντας ίσως επιλεγμένα τα στοιχεία.
Ο Γενικός Εισαγγελέας, μάλιστα, φρόντισε να αποκλείσει από τη συνέχιση των ερευνών τον ποινικό ανακριτή Σάββα Μάτσα, διότι λέει μίλησε δημόσια για τη δολοφονία και τις ευθύνες αστυνομικών και άλλων. Ενοχλήθηκαν οι αρχές, παρότι ο κ. Μάτσας δεν κατονόμασε τους τότε υπεύθυνους και ύποπτους. Αναφέρθηκε στα πραγματικά γεγονότα, χωρίς να δίνει στοιχεία που θα μπορούσαν να δυσχεράνουν τις νέες έρευνες της αστυνομίας. Μετά απ’ αυτή την εξέλιξη, άντε να πείσει κανείς τον κόσμο ότι δεν βαίνουμε προς μια νέα συγκάλυψη.
Το μπόι της κοινωνίας φαίνεται καθαρά και από το πώς επιλέγει τα πρόσωπα που θα την κυβερνήσουν. Έχουμε μπει στην τελική ευθεία των προεδρικών εκλογών. Και στην πρόσφατη δημοσκόπηση του Sigma βγήκε το εξής οξύμωρο. Οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, ενδιαφέρονται για την αναμέτρηση και δηλώσουν ότι θα ψηφίσουν. Ταυτόχρονα, όμως, πιστεύουν ότι οι υποψήφιοι για το ανώτατο αξίωμα δεν είναι ειλικρινείς, ότι δεν έχουν συγκεκριμένες θέσεις και ότι εμπαίζουν το λαό. Πιστεύουν ακόμα ότι δεν θα μπορέσουν να απελευθερωθούν από τα κόμματα και ότι, στην ουσία, τα πράγματα θα μείνουν ως έχουν. Δεν αντιδρούν, δεν διεκδικούν δυναμικά κάτι καλύτερο. Λένε πως επιζητούν την αλλαγή, στηρίζοντας σε υψηλά ποσοστά υποψήφιους που είναι αμφίβολο αν μπορούν ή θέλουν να αλλάξουν.
Τέλος, το μπόι ενός κράτους φαίνεται και από το πώς λύνει μεγάλα εκκρεμή θέματα, όπως για παράδειγμα το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου. Δεκαετίες τώρα πολιτικοί ηγέτες απ’ όλες τους τους κομματικούς χώρους και παρατάξεις κυβέρνησαν το μισό νησί, πηγαινοέρχονταν σε συνομιλίες, εδώ και στο εξωτερικό. Δεν φρόντισαν ούτε μια φορά να ενημερώσουν τον κόσμο σωστά, με ειλικρίνεια, χωρίς ατζέντα, για το τι συζητούσαν πίσω από κλειστές πόρτες. Λειτουργούσαν όλοι, περίπου συνωμοτικά, για να μπορούν στη συνέχεια να κόβουν και να ράβουν ανάλογα με τα βραχυπρόθεσμα κομματικά, οικονομικά και προσωπικά τους συμφέροντα. Έτσι φθάσαμε ένα βήμα πριν την οριστικοποίηση της διχοτόμησης, έτσι χάσαμε και την Αμμόχωστο. Για να μπορεί σήμερα ο Τουρκοκύπριος ηγέτης να κομπάζει και να λοιδορεί τον σημερινό πρόεδρο με το αμίμητο «ο καθένας μιλά ανάλογα με το μπόι του».
Ελεύθερα, 9.10.2022.
