Για τα καλά άρχισαν να εισβάλουν οι εποχιακές λοιμώξεις στην καθημερινότητα μας με την γρίπη να έχει πάρει τα πάνω της και τους υπόλοιπους ιούς του χειμώνα να έχουν αρχίσει να μας περιτριγυρίζουν. Μάλιστα την τελευταία εβδομάδα, σύμφωνα με τα όσα καταγράφουν στα ιατρεία τους οι προσωπικοί γιατροί, εμφανίστηκαν και περιστατικά γαστρεντερίτιδας, τα οποία βεβαίως, παρουσιάζονται συχνά με την έναρξη του χειμώνα και την πρώτη ουσιαστική πτώση των θερμοκρασιών.
Σύμφωνα με τα επίσημα ευρωπαϊκά δεδομένα, τα οποία βεβαίως σε μεγάλο βαθμό ισχύουν και για την Κύπρο, το 20% των ατόμων που παρουσιάζουν συμπτώματα και υποβάλλονται σε εξέταση, καταδεικνύονται θετικά στη γρίπη τη στιγμή που ο κορωνοϊός παραμένει διαρκώς στο προσκήνιο και ο RSV, αν και σε χαμηλότερη ένταση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, άρχισε να χτυπά κυρίως μικρά παιδιά.
«Μπαίνουμε για τα καλά στην περίοδο των εποχιακών ιώσεων, με τον ιό της γρίπης να δείχνει αύξηση τις τελευταίες εβδομάδες, τόσο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στην Κύπρο, κρίνοντας από την προσέλευση ασθενών στα ιατρεία μας», ανέφερε στον «Φ» ο αναπληρωτής καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο και επιστημονικός συντονιστής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Λοιμώξεων (προσωπικός γιατρός του ΓεΣΥ), Κωνσταντίνος Τσιούτης.
Το ECDC, σημείωσε, «το επιβεβαιώνει, δείχνοντας στην τελευταία του αναφορά, ότι περίπου το 20% των τεστ που γίνονται για λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι θετικά για γρίπη».
Αναλύοντας την επιδημιολογική εικόνα των τελευταίων ημερών, ο κ. Τσιούτης επεσήμανε ότι «η γρίπη, εκτός από τα τυπικά συμπτώματα με μυαλγίες, κόπωση και βήχα, φαίνεται ότι εκδηλώνεται και με πονόλαιμο. Η βαρύτητα της ωστόσο, προς το παρόν, δεν μας ανησυχεί».
Βεβαίως, τόνισε, «δεν έχουμε μπει ακόμα στο κύμα της μεγάλης έξαρσης, το οποίο, όπως όλα δείχνουν και όπως είναι μάλλον αναμενόμενο, θα συμπέσει με την εορταστική περίοδο».
Για τον λόγο αυτό, υπογράμμισε «μας υποχρεώνει και πάλι να τονίσουμε πόσο σημαντική θα είναι η πρόληψη, ώστε να αποφύγουμε τη μετάδοση όσο μπορούμε».
Σε ό,τι αφορά την εικόνα του COVID-19, ο κ. Τσιούτης ανέφερε ότι «βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα στην κοινότητα», σημειώνοντας ωστόσο πως «όπως έχουμε συνηθίσει, έρχεται με εξάρσεις και υφέσεις σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και ανεξάρτητα εποχής».
Για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, RSV, εξήγησε ότι «φαίνεται να έχει χαμηλότερη συχνότητα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια», προσθέτοντας ότι «περιμένουμε να δούμε εάν θα εμφανίσει έξαρση και φέτος, όπως είχε κάνει πέρσι, όπου είχαμε μεγάλο αριθμό περιστατικών την περίοδο των Χριστουγέννων».
Παράλληλα, υπενθύμισε ότι «την τελευταία διετία έχουν μπει και τα εμβόλια RSV στο παιχνίδι και από φέτος επίσης το μονοκλωνικό αντίσωμα σε μικρά παιδιά», εκφράζοντας την εκτίμηση ότι «θα δούμε την επιδημιολογική εικόνα και συμπεριφορά του ιού RSV να αλλάζει, ελπίζουμε προς το καλύτερο».
Όπως είπε, «ο RSV, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, είναι πολύ συχνό αίτιο βρογχίτιδας και πνευμονίας σε παιδιά κάτω των πέντε ετών, όμως μεταδίδεται πολύ συχνά και σε ενήλικες».
Προκαλεί, εξήγησε, «έντονο βήχα, ενίοτε πυρετό, ενώ σοβαρά συμπτώματα βλέπουμε συχνά και σε ηλικιωμένους» και αναφέροντας ότι «υπάρχει εμβόλιο για RSV διαθέσιμο για ηλικιωμένους και για έγκυες, ενώ για μικρά παιδιά, αναλόγως των ενδείξεων, έχουμε στα χέρια μας, το μονοκλωνικό αντίσωμα που μπορεί να συστήσει ο παιδίατρος».
Όλοι οι ιοί του χειμώνα στο προσκήνιο
Όπως ανέφερε ο κ. Τσιούτης, «τις τελευταίες εβδομάδες φαίνεται ότι κυκλοφορούν και άλλες ιώσεις, όπως γαστρεντερίτιδες, που εκδηλώνονται με πυρετό, πονόκοιλο και διάρροιες και συνήθως διαρκούν λίγες μόνο μέρες», καθώς και «άλλες ιώσεις του αναπνευστικού με ρινική καταρροή, πονόλαιμο και ξηρό βήχα».
Όπως είπε, «οι περισσότερες από αυτές τις ιώσεις δεν χρειάζονται κάτι πέραν του περιορισμού, της ξεκούρασης και της αντιμετώπισης των συμπτωμάτων» και συνέχισε λέγοντας ότι «το φαινόμενο κατά το οποίο κυκλοφορούν ταυτόχρονα πολλές ιώσεις, που παρατηρούμε αυτό το διάστημα, δεν διαφέρει από τις προηγούμενες χειμερινές σεζόν, αφού γνωρίζουμε καλά ότι όσο πέφτουν οι θερμοκρασίες και αυξάνεται ο συνωστισμός, τόσο θα ευνοείται η μετάδοσή τους».
Σε σχέση με την πρόληψη, ο κ. Τσιούτης είναι σαφής: «Έχουμε τρόπους να τα αντιμετωπίσουμε και να προστατευτούμε και δεν είναι κάτι νέο για όλους μας». Τόνισε παράλληλα, ότι «δεν είναι αργά για να εμβολιασθούμε, εάν δεν το έχουμε κάνει ήδη», επισημαίνοντας πως «ο προσωπικός μας ιατρός είναι η πρώτη γραμμή που θα μας κατευθύνει για το ποια εμβόλια να κάνουμε και πότε».
Με απλά λόγια, είπε, «περιοριζόμαστε όταν έχουμε συμπτώματα αναπνευστικού, αποφεύγοντας όσο γίνεται τις επαφές», ενώ «εάν έχουμε έντονα συμπτώματα, όπως ψηλό πυρετό, κόπωση ή έντονο βήχα, αναζητούμε συμβουλή γιατρού».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στα άτομα υψηλού κινδύνου, σημειώνοντας ότι «όσοι ανήκουν στις πιο ευάλωτες ομάδες πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί στις επαφές τους και να αναζητούν ιατρική εκτίμηση όταν ασθενούν».
Τέλος, υπενθύμισε ότι «αποφεύγουμε τα αντιβιοτικά όταν έχουμε ίωση» και καταλήγει λέγοντας ότι «όλες οι ιώσεις κάνουν τον κύκλο τους και περνούν».
Σταδιακή αύξηση του RSV, καταγράφεται στην υπόλοιπη Ευρώπη
Σε πολλές χώρες της Ευρώπης η δραστηριότητα των εποχιακών αναπνευστικών λοιμώξεων βρίσκεται σε ανοδική πορεία, με έντονη αύξηση της γρίπης και σταδιακή άνοδο της κυκλοφορίας του ιού RSV, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα δεδομένα επιτήρησης από το ECDC.
Παράλληλα, στην τελευταία εβδομαδιαία έκθεση επιτήρησης αναπνευστικών ιών που δημοσίευσε η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Health Security Agency), η δραστηριότητα της γρίπης παρουσίασε ραγδαία αύξηση, με την εβδομαδιαία μέση θετικότητα να φτάνει στο 21%, αυξημένη σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ και οι επισκέψεις σε γενικούς γιατρούς για συμπτώματα ίωσης παρουσίασαν άνοδο σε αρκετές ηλικιακές ομάδες.
Ο RSV κατέγραψε μικρή αύξηση της θετικότητας (περίπου 10–11%) σε δείγματα που εξετάστηκαν, ιδιαίτερα στα παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, όπου τα ποσοστά παρέμειναν υψηλότερα συγκριτικά με άλλες ομάδες.
Ταυτόχρονα, άλλοι αναπνευστικοί ιοί όπως ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός, παρουσίασαν επίσης ανοδική τάση, ενώ η δραστηριότητα του SARS-CoV-2 παρέμεινε σε σταθερά επίπεδα ή σε ελαφρά πτώση.
Την ίδια στιγμή, τα δεδομένα επιτήρησης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) δείχνουν μια ευρύτερη εικόνα για την εποχική κυκλοφορία των ιών στην ΕΕ/ΕΟΧ.
Στην τελευταία εβδομαδιαία αναφορά επιτήρησης, η δραστηριότητα της γρίπης αυξάνεται γρήγορα και ευρέως στην περιοχή, ενώ η κυκλοφορία του RSV, αν και αρχικά σε χαμηλότερα επίπεδα, δείχνει επίσης σταδιακή άνοδο.
Η κυκλοφορία του SARS-CoV-2 συνεχίζει να μειώνεται ή να παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, σύμφωνα με το εβδομαδιαίο δελτίο της 5ης Δεκεμβρίου.
Η επιδημιολογική παρακολούθηση που ενσωματώνει το ECDC και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρέχει ολοκληρωμένα στοιχεία για τις κύριες αναπνευστικές λοιμώξεις: γρίπη, RSV και SARS-CoV-2, επιβεβαιώνοντας την αυξητική τάση των περιστατικών σε αρκετές χώρες του ευρωπαϊκού χώρου.
Παρά τις αυξήσεις, οι ειδικοί επιστήμονες του ECDC, εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι η επιδημιολογική πίεση στο σύστημα υγείας μπορεί να μετριαστεί σημαντικά με έγκαιρη εμβολιαστική κάλυψη κατά της γρίπης και τήρηση μέτρων ατομικής προστασίας, ιδιαίτερα για ευπαθείς ομάδες.
Εν όψει των εορτών και των χαμηλών θερμοκρασιών, οι αρχές υγείας της Ε.Ε. παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των εποχιακών λοιμώξεων, υπογραμμίζοντας ότι «η έγκαιρη ενημέρωση και λήψη προληπτικών μέτρων παραμένει κρίσιμη για την αποτροπή υπερφόρτωσης των υπηρεσιών υγείας».