Αναμνήσεις του καθηγητή Ζαννέτου Τοφαλλή, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 48 χρόνων από τις μαύρες επετείου του ’74 και την εορτή του Προφήτη Ηλία, του πολιούχου αγίου του κατεχόμενου σήμερα από τους Τούρκους, χωριού του.
Σήμερα, εμείς οι απόδημοι Στυλλιώτες θυμούμαστε και ονειροπολούμε εκείνες τις όμορφες μέρες που γιορτάζαμε την ημέρα του Προφήτη Ηλία κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου. Εδώ και 48 χρόνια, το χωριό μας –όπως και τα άλλα σκλαβωμένα μέρη του νησιού μας– βρίσκεται υπό ξένη κατοχή και όνειρο μας και επιδίωξη μας είναι να το δούμε ελεύθερο και πάλι. Οι Στύλλοι, για όσους δεν το γνωρίζουν, βρίσκονται κάπου 8 μίλια Βορειοδυτικά της Αμμοχώστου. Τα γειτονικά μας χωριά είναι: ο Άγιος Σέργιος, τα Λιμνιά, η Έγκωμη, ο Γαϊδουράς, το Πραστειό, η Περιστερωνοπηγή, η Αχερίτου και η Καλοψίδα. Είναι πολύ κοντά στην προϊστορική Αλάσια, την ένδοξη και ιστορική Σαλαμίνα και το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα, του ιδρυτή της Κυπριακής Εκκλησίας. Ο πληθυσμός του χωριού μας, το 1974, ήταν περίπου 800 κάτοικοι. Η εκκλησία του χωριού ήταν αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία. Επίσης υπήρχαν ξωκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Αναστάσιο, τον Άγιο Ιάκωβο ή Άκουφο και στην Αγία Μαρίνα. Οι κάτοικοι των Στύλλων ήταν γνωστοί για την καλοσύνη, την φιλοξενία και την εγκαρδιότητα τους. Δεν ξεχνώ αυτή την ημέρα του Άη Ήλία – ήταν η πιο χαρούμενη μέρα του χρόνου για τους Στυλλιώτες. Από τα γύρω χωριά κατέφθαναν προσκυνητές για να τιμήσουν τον Άγιο της Βροχής. Οι γεωργοί τέλειωναν τις γεωργικές τους εργασίες. Μετά τη λειτουργία, ακολουθούσε η φιλοξενία. Όλοι προσκαλούνταν στα φιλόξενα σπίτια του χωριού μας. Οι παναϋρκώτες διαλαλούν τα προϊόντα τους. Οι νιοι και οι νιες περπατάνε στο δρόμο του χωριού ντυμένοι στα καινούργια τους ρούχα, προβάλλοντας την ομορφιά της νιότης. Και το απόγευμα, μαζεύονταν στην πλατεία του χωριού, χορεύοντας λεβέντικους χορούς. Θυμάμαι τον καταπράσινο κάμπο την άνοιξη στολισμένο με τους μυρωδάτους νάρκισσους (τα γνωστά «ματσικόριδά» του κυπριακού κάμπου). Και το καλοκαίρι ο κάμπος χρύσιζε από το πλούσιο σιτάρι. Καμάρι της σιτοβόλας Μεσαριάς.
Και ήταν ανήμερα του Άη Ηλία, το 1974, που ακούστηκαν τα τουρκικά αεροπλάνα που εισέβαλλαν στην πατρίδα μας, και έμελλαν να φέρουν τη μεγαλύτερη συμφορά, την χειρότερη καταστροφή στην μακρόχρονη ιστορία της πατρίδα μας. Και η τραγωδία ακολούθησε το πραξικόπημα της λαομίσητης Χούντας των Αθηνών με τη συνεργασία της ΕΟΚΑ Β΄. Το 40% της πατρίδας μας περιήλθε κάτω από την τούρκικη κατοχή. Χιλιάδες οι σκοτωμένοι, εκατοντάδες οι αγνοούμενοι, 180.000 πρόσφυγες στην ίδια την πατρίδα τους. Και οι Στυλλιώτες –σαν καλαμιά στον κάμπο– πήραν των ομματιών τους και βρήκαν καταφύγιο σε όλα τα μήκη και πλάτη της ελεύθερης Κύπρου ή φεύγοντας για την ξενιτιά. Και πέρασαν 48 ολόκληρα χρόνια. Και οι μεγάλες δυνάμεις δεν μπόρεσαν ακόμη να δώσουν μια δίκαιη λύση στο πρόβλημα του μαρτυρικού λαού μας. Η Κύπρος μπήκε επίσημα στην οικογένεια της Ευρώπης χωρίς να λυθεί το Κυπριακό. Χωριό μου, δεν σε ξεχνώ! Κάνε υπομονή. Θα έρθω μια μέρα να γιορτάσουμε μαζί τον Προφήτη Ηλία!
Υ.Γ. Στη φωτογραφία η εκκλησία του Προφήτη Ηλία στους Στύλλους.
