Σε δύο χρόνια από σήμερα, εφόσον εγκριθούν σήμερα από την Ολομέλεια της Βουλής, οι κανονισμοί περί αποβλήτων (διαχείριση δημοτικών αποβλήτων από τις Aρχές τοπικής αυτοδιοίκησης) θα μπορούν τα νοικοκυριά να μειώσουν δραστικά το κόστος σκυβάλων που πληρώνουν σήμερα. Με βάση τα σημερινά δεδομένα και την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος στην Αγλαντζιά μία οικογένεια που πλήρωνε προηγουμένως €170 σήμερα πληρώνει λιγότερα από €100 με το σύστημα της προπληρωμένης σακούλας. Σημειώνεται ότι στο κόστος αυτό περιλαμβάνονται και τα οργανικά τα οποία απορρίπτονται μαζί με τα υπόλοιπα σκύβαλα από τη στιγμή που δεν έχουν δοθεί λύσεις μέχρι σήμερα για τη σωστή διαχείρισή τους με τις κατάλληλες υποδομές.

Τονίζεται ότι η εφαρμογή των νέων μέτρων που αφορούν στην εφαρμογή της χωριστής συλλογής των δημοτικών, τη μεταφορά και το σύστημα «Πληρώνω όσο πετώ» σε όλες τις Aρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, με βάση τα όσα αποφασίστηκαν κατά τη συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος, θα τεθούν σε ισχύ έξι μήνες από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος των τοπικών σχεδίων δράσης, δηλαδή την 1/7/2024. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη σχετική πρόνοια των κανονισμών οι Aρχές τοπικής διοίκησης δύνανται να εκπονήσουν και να θέσουν σε ισχύ το τοπικό σχέδιο δράσης σε οποιαδήποτε ημέρα έως και την 31/12/2023. Αυτό επιτεύχθηκε κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή, όπου οι εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων Κύπρου και της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου υπογράμμισαν την ανάγκη οικονομικής στήριξης των Aρχών τοπικής διοίκησης και ιδιαίτερα των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών της Δημοκρατίας, ώστε να επιτευχθεί η υλοποίηση των πρόσθετων υποχρεώσεων που θα επωμιστούν για την εφαρμογή των προνοιών των υπό αναφορά κανονισμών. Επιπροσθέτως, εξέφρασαν την αντίθεσή τους σχετικά με την πρόνοια των προτεινόμενων κανονισμών που θέτει ως προθεσμία εκπόνησης των τοπικών σχεδίων δράσης για την πρόληψη δημιουργίας και διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων την 31η Δεκεμβρίου 2022, λόγω του σύντομου χρόνου που απομένει για εκπλήρωση της εν λόγω υποχρέωσης, και εισηγήθηκαν στην επιτροπή την επέκταση της εν λόγω προθεσμίας έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις κρίνονται αναγκαίες, καθότι αποτελούν εκ των προτέρων αιρεσιμότητα για την εκταμίευση κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) και για τα χρηματοδοτικά προγράμματα που αφορούν τη διαχείριση των αποβλήτων. Πρόκειται για δράσεις που η συγχρηματοδότησή τους ξεπερνά τα €75 εκατ. 

Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα για την τεχνοοικονομική στήριξη των Αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης για τη δημιουργία συστήματος χωριστής συλλογής στερεών δημοτικών αποβλήτων και την εφαρμογή του προγράμματος «Πληρώνω όσο πετώ» συγχρηματοδοτείται από τα Διαθρωτικά Ταμεία με προϋπολογισμό €25 εκατ. Το πρόγραμμα μείωσης στερεών δημοτικών αποβλήτων για παραλιακές ξενοδοχειακές και συναφείς τουριστικές υποδομές σε Λεμεσό και Πάφο χρηματοδοτείται με €7 εκατ. Για τις ορεινές περιοχές της Κύπρου χρηματοδοτείται πρόγραμμα πρόληψης, χωριστής συλλογής και ανάκτησης δημοτικών αποβλήτων με το ποσό του €1,5 εκατ. Μέσα από τα Διαρθρωτικά Ταμεία χρηματοδοτείται το πρόγραμμα βελτιώσεων στις υφιστάμενες και ανάπτυξης νέων υποδομών για την επεξεργασία οργανικών ή/και ανακυκλώσιμων αποβλήτων, έργο προϋπολογισμού €15 εκατ. Με τη στήριξη του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) θα συγχρηματοδοτηθούν έργα €14,3 εκατ. Αφορούν την εγκατάσταση 50 αυτόνομων μηχανικών κομποστοποιητών σε απομακρυσμένες και ημι-απομακρυσμένες περιοχές ύψους €7 εκατ., δημιουργία δύο κέντρων επαναχρησιμοποίησης και επισκευής και δικτύου καταστημάτων ύψους €4 εκατ. και το πρόγραμμα εγκατάστασης 50 πράσινων περιπτέρων σε απομακρυσμένες και ημι-απομακρυσμένες περιοχές ύψους €3,3 εκατ. Περαιτέρω στο πλαίσιο του έργου LIFE χρηματοδοτούνται έργα ύψους €15 εκατ. 

Τονίζεται ότι η Κομισιόν έθεσε την εκπλήρωση της αιρεσιμότητας για εκταμίευση των κονδυλίων που αφορούν τη διαχείριση των αποβλήτων, ως προϋπόθεση για την έγκριση του προγράμματος πολιτικής συνοχής «Θεμέλια αλλαγής Ευημερίας Ισότητας Ανάπτυξης (ΘΑλΕΙΑ) 2021-2027» προϋπολογισμού ύψους €1,8 δισ. Μεταξύ άλλων στους κανονισμούς προβλέπεται όπως οι Αρχές τοπικής διοίκησης εκπονήσουν εξαετές τοπικό σχέδιο δράσης για την πρόληψη της δημιουργίας και τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Η νοοτροπία δεν αλλάζει εύκολα

Η εφαρμογή του συστήματος Πληρώνω Όσο Πετώ με προπληρωμένη σακούλα καθυστερεί πολύ να εφαρμοστεί. Πρόκειται για ένα σύστημα που από τη μία θα είναι δικαιότερο για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ώστε να πληρώνουν λιγότερα και από την άλλη κερδίζει το περιβάλλον από τη στιγμή που θα μειωθούν τα απόβλητα που καταλήγουν στις μονάδες διαχείρισης, ενώ αυξάνεται η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών. Ιδιαίτερα για τα νοικοκυριά είναι κρίμα να μην μπορούν να μειώσουν το κόστος τουλάχιστον για τα σκουπίδια που παράγουν, σε μία χρονική περίοδο που έχουν αυξημένα έξοδα σε όλα τα υπόλοιπα. Η σημερινή απόφαση (αν ληφθεί) της Ολομέλειας της Βουλής, που δίνει ουσιαστικά παράταση στην εφαρμογή, δεν μας βρίσκει σύμφωνους.