«Διαγνώστηκα με καρκίνο, με μια από τις πλέον ιάσιμες μορφές καρκίνου, το 2006. Το 2018 είχα κάνει αίτηση για δάνειο για αγορά πρώτης κατοικίας, για να κτίσω το σπίτι μου. Δύο ασφαλιστικές εταιρείες δεν αποδέχονταν τα ιατρικά πιστοποιητικά και μου ζήτησαν, 12 χρόνια μετά, να υποβληθώ σε βιοψία. Τελικά, η ασφάλεια έδωσε στη σύζυγο μου τετραπλάσιο ασφάλιστρο. Το 2019, 13 χρόνια μετά, έκανα αίτημα για ασφαλιστική κάλυψη.

Μου απάντησαν ότι δεν μπορούσαν να μου την παρέχουν. Ευτυχώς, έγινε το ΓεΣΥ». Λόγια του βουλευτή της ΕΔΕΚ Ανδρέα Αποστόλου, ενός νέου ανθρώπου, η περιπέτεια του οποίου περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση στην οποία βρίσκονται χιλιάδες άνθρωποι στην Κύπρο. Χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι πάλεψαν με τον καρκίνο, τον νίκησαν και για χρόνια ολόκληρα παραμένουν «ελεύθεροι» καρκίνου χωρίς κανένα άλλο πρόβλημα υγείας αλλά δεν μπορούν, ούτε να συνάψουν ασφαλιστικές συμβάσεις, ούτε καν να συνάψουν ένα δάνειο από τράπεζα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις κατά τις οποίες ο καρκίνος που αντιμετώπισαν χαρακτηρίζεται «κληρονομικός», εγκλωβισμένα μένουν και τα παιδιά τους τα οποία εξαιτίας του ιστορικού των γονιών τους, επίσης ταλαιπωρούνται και εξασφαλίζουν ασφαλιστικά συμβόλαια με ασφάλιστρα στα ύψη. 

«Δικαίωμα στη λήθη». Το σύνθημα αυτό κυριαρχεί σε ολόκληρη την Ευρώπη και αφορά το δικαίωμα των ανθρώπων που νίκησαν τον καρκίνο να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους πολίτες σε ό,τι αφορά τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και ασφαλίσεις. Μέχρι σήμερα 7 χώρες της ΕΕ, μεταξύ αυτών η Γαλλία και η Ιταλία, έχουν προχωρήσει σε σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις ενώ και η αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κάνει σχετικές συστάσεις προς όλα τα κράτη μέλη. Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, κάποια κράτη έχουν ορίσει ως όριο τα 10 χρόνια μετά τη νόσηση, η Γαλλία πρόσφατα έχει ορίσει τα 5 χρόνια, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις καρκίνου (όπως για παράδειγμα ο καρκίνος των όρχεων) που το όριο είναι πολύ μικρότερο και περιορίζεται στα 1 με 2 έτη. 

Το θέμα συζητήθηκε χθες για πρώτη φορά στην Επιτροπή Υγείας της Βουλής με τους βουλευτές όλων των κομμάτων να δηλώνουν έτοιμοι να καταθέσουν πρόταση νόμου σε περίπτωση που υπάρξει καθυστέρηση στην κατάθεση νομοσχεδίου από το υπουργείο Υγείας. Ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλα, ο οποίος ήταν παρών, αποκάλυψε με τη σειρά του ότι σύντομα ενδεχομένως να υπάρξουν εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το συγκεκριμένο ζήτημα και συνέστησε υπομονή, τονίζοντας ότι το υπουργείο Υγείας στηρίζει μια τέτοια πρωτοβουλία. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

«Αυτή τη στιγμή, μια γυναίκα η οποία είχε καρκίνο του μαστού στα 35 της και τον έχει νικήσει, μπορεί να φθάσει στα 45-50, να θέλει να συνάψει ένα δάνειο για να προχωρήσει επαγγελματικά ή για να κτίσει ένα σπίτι και δεν μπορεί επειδή το κουβαλά μαζί της. Το χειρότερο είναι ότι και οι κόρες της όταν θα συνάψουν ασφαλιστικό συμβόλαιο πρέπει να δηλώσουν την περίπτωση της μητέρας τους και τα ασφάλιστρα που θα τους δοθούν θα είναι κατά πολύ ψηλότερα από τα κανονικά για την ηλικία τους», ανέφεραν μεταξύ άλλων οι εκπρόσωποι των συνδέσμων καρκινοπαθών. 

Υπέρ του δικαιώματος στη λήθη τάχθηκαν όλοι οι σύνδεσμοι ασθενών που συμμετείχαν στη συνεδρίαση, ενώ ασθενείς περιέγραψαν τη δική τους περιπέτεια με ασφαλιστικές εταιρείες και τραπεζικά ιδρύματα. «Δεν είναι πρόβλημα, είναι δικαίωμα τόνισαν», λέγοντας ότι άνθρωποι που έχουν ξεπεράσει τον καρκίνο για δεκαετία και περισσότερο, παραμένουν «εγκλωβισμένοι» εφ’ όρου ζωής. 

Υπέρ της νομοθετικής ρύθμισης αλλά με επιφυλάξεις, όπως ήταν αναμενόμενο, τάχθηκε ο σύνδεσμος ασφαλιστικών εταιρειών, προειδοποιώντας ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη πως με την ένταξη ατόμων «υψηλού κινδύνου» στα ασφαλιστικά συμβόλαια θα ανεβούν αυτόματα τα ασφάλιστρα όλων των πολιτών. 

Ο εκπρόσωπος ασφαλιστικών διαμεσολαβητών ανέφερε ότι οι εργαζόμενοι στον κλάδο του έρχονται καθημερινά σε επαφή με πολίτες που αντιμετωπίζουν το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ανέφερε ότι υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που ξεπέρασαν τον καρκίνο στους οποίους παραχωρήθηκαν ασφαλιστικά συμβόλαια αλλά παραδέχθηκε ότι οι όροι και το ύψος των αποζημιώσεων είναι διαφορετικό από τα συμβόλαια άλλων πολιτών. 

Από πλευράς του γραφείου του Εφόρου Ασφαλιστικών Εταιρειών, εκφράστηκε η άποψη ότι οι προβληματισμοί του συνδέσμου των ασφαλιστών πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως πρέπει να ληφθεί υπόψη και η βιωσιμότητα των εταιρειών, αλλά και το καλό νοούμενο συμφέρον των πολιτών. 

Εμπόδια πέραν των ασφαλιστικών και πιστωτικών ιδρυμάτων

Σε διεθνές επίπεδο εκτιμάται ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή 20 εκατομμύρια επιζώντες του καρκίνου ενώ ο αριθμός των παιδιών που νίκησαν τη νόσο φθάνει τις 300.000. Στην Κύπρο, όπως αναφέρθηκε στη διάσκεψη, πέραν από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα με το οικονομικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, έρχονται αντιμέτωπα και με άλλα εμπόδια, όπως για παράδειγμα η πρόσληψη για εργασία. Όπως αναφέρθηκε υπάρχουν εργοδότες οι οποίοι δεν προσλαμβάνουν κάποιον όταν ενημερωθούν ότι είχε εμπειρία καρκίνου. 

Πρόβλημα υπάρχει και με την παραχώρηση κρατικών επιδομάτων. Όπως αναφέρθηκε, όταν ένα άτομο δεν καταβάλλει για διάστημα δύο ετών εισφορές στο ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων δεν δικαιούται στη συνέχεια κανενός επιδόματος. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος νοσήσει και επί δύο έτη εξαιτίας της νόσου του δεν εργάζεται, στη συνέχεια, ανεξαρτήτως ηλικίας και οικογενειακής κατάστασης, δεν δικαιούται να λάβει κανένα κρατικό επίδομα. Στην Επιτροπή δόθηκαν συγκεκριμένα παραδείγματα. 

Παρόμοια είναι και η κατάσταση με την παραχώρηση Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και για την περίπτωση αυτή δόθηκε το παράδειγμα ατόμου που νόσησε όταν ήταν 18 ετών, δεν πρόλαβε να μπει στην αγορά εργασίας και δεν δικαιούται το ΕΕΕ επειδή δεν είναι εγγεγραμμένος άνεργος. 

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, εκπρόσωποι των συνδέσμων ασθενών ανέφεραν ότι αυτή τη στιγμή απολαμβάνουν κάποιων ωφελημάτων, τα οποία, όπως ζήτησαν δεν πρέπει να τους αφαιρεθούν ακόμα και αν ψηφιστεί η νομοθεσία για το δικαίωμα στη λήθη. 

Όπως εξηγήθηκε από τους γιατρούς που συμμετείχαν στη χθεσινή συνεδρίαση της επιτροπής Υγείας της Βουλής, η εμπειρία καρκίνου θα διαγράφεται στις περιπτώσεις που ο πολίτης επιθυμεί να ασκήσει κάποια από τα δικαιώματα που απολαμβάνουν όλοι οι υπόλοιποι και δεν θα αφαιρείται από το ιατρικό του ιστορικό. Το ιατρικό ιστορικό, τόνισαν, είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει την εμπειρία καρκίνου τόσο για τον ίδιο τον ασθενή όσο και για σκοπούς έρευνας ή συλλογής δεδομένων υγείας. 

Η επιτροπή Υγείας της Βουλής, δεσμεύτηκε να επανέλθει στη συζήτηση σύντομα και δεν αποκλείεται σε επόμενη συνεδρίαση να κληθούν για να εκφράσουν τις απόψεις τους και εκπρόσωποι των πιστωτικών ιδρυμάτων, αφού το πρόβλημα αφορά και τις Τράπεζες οι οποίες δεν δανειοδοτούν άτομα με εμπειρία καρκίνου τα οποία δεν διαθέτουν τις απαραίτητες ασφαλιστικές εξασφαλίσεις. 

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Ώρα να πάμε μπροστά

Πριν από μερικές ημέρες άκουγα δελτίο ειδήσεων ιδιωτικού σταθμού με τον εκφωνητή να αναγγέλλει το θάνατο ατόμου από την «επάρατη νόσο», εννοώντας τον καρκίνο. Δυστυχώς, στην Κύπρο, είμαστε τόσο πολύ πίσω που κάποιοι ακόμα και σήμερα θεωρούν ότι ο καρκίνος οδηγεί κατευθείαν στο θάνατο σε κάθε περίπτωση. Η χθεσινή συζήτηση στη Βουλή ήταν μια τεράστια ανάσα, γιατί ήρθε η ώρα να πάμε μπροστά. Στο κάτω-κάτω ας σκεφτούμε ότι μόνο και μόνο που το συζητάμε, δίνουμε δύναμη και ελπίδα στους δυστυχώς χιλιάδες ανθρώπους που περνούν την εμπειρία του καρκίνου αυτή τη στιγμή στην Κύπρο. Μακάρι να ήρθε η ώρα να πάμε επιτέλους μπροστά.