Συνέντευξη για την ανθρωπιστική κρίση στην Αρμενία μετά και την τελευταία επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν, τους στρατηγικούς στόχους της χώρας του αλλά και την πολιτιστική της κληρονομιά παραχώρησε ο πρέσβης της Αρμενίας Tigran Mkrtchyan, που είναι διαπιστευμένος στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αλβανία.
-Η εθνοκάθαρση στο Αρτσάχ έχει οδηγήσει στην έξοδο περισσότερων από 100.000 ανθρώπων. Ποια είναι η κατάστασή τους; Πώς αντιμετωπίζει η Αρμενία αυτή την ανθρωπιστική κρίση;
-Οι βίαια εκτοπισμένοι Αρμένιοι από το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι επιζώντες του 10μηνου αποκλεισμού και της πιο πρόσφατης στρατιωτικής επίθεσης του Αζερμπαϊτζάν. Πολλοί από αυτούς έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας ως αποτέλεσμα μηνών υποσιτισμού και έλλειψης κατάλληλης ιατρικής περίθαλψης. Πολλοί αντιμετωπίζουν και ψυχολογικά προβλήματα. Σε όλα αυτά προστίθενται και τα κοινωνικά προβλήματα, καθώς πολλοί έχουν φύγει βιαστικά από τα σπίτια τους, χωρίς να προλάβουν να πάρουν χρήματα και πολύτιμα είδη. Προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες των βίαια εκτοπισθέντων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Αρμενίας έχει ξεκινήσει προγράμματα βοήθειας από τον κρατικό προϋπολογισμό της Αρμενίας.
Η Κυβέρνηση της Αρμενίας ενέκρινε και υιοθέτησε πολυάριθμες αποφάσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των θεμάτων της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, των υποτροφιών, των συντάξεων για τους βίαια εκτοπισμένους πρόσφυγες. Οι αποφάσεις αυτές υλοποιούνται μέσω ειδικών προγραμμάτων αρμόδιων φορέων της Κυβέρνησης. Δεν αναπτύσσονται μόνο βραχυπρόθεσμα προγράμματα, αλλά σχεδιάζονται και μεσοπρόθεσμες δραστηριότητες για να τους εξασφαλίσει βιώσιμο τρόπο ζωής. Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι ο αυτόχθονος πληθυσμός αυτής της περιοχής, για περισσότερες από 3 χιλιετίες ζουν συνεχώς σε αυτό το μέρος του κόσμου και εμείς και η διεθνής κοινότητα δεν μπορούμε ούτε να ξεχάσουμε, ούτε να αγνοήσουμε αυτό το ζήτημα. Λυπάμαι που αναφέρω ότι εδώ και μήνες προειδοποιούσαμε από όλες τις πιθανές πλατφόρμες και μέσω όλων των πιθανών επίσημων και ανεπίσημων καναλιών ότι το Αζερμπαϊτζάν θα έκανε τα πάντα για να υποβάλει περισσότερους από 100.000 Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ σε εθνοκάθαρση. Δυστυχώς, η διεθνής κοινότητα δεν έκανε κάτι χειροπιαστό για να το αποτρέψει και οι αποφάσεις του ΔΔΔ παρέμειναν στα χαρτιά. Από την πρώτη μέρα, συνεργαζόμαστε στενά με τους διεθνείς εταίρους μας, τις υπηρεσίες του ΟΗΕ και διάφορες χώρες. Η βοήθεια ανακοινώθηκε από τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Κυβέρνηση των ΗΠΑ μέσω της USAID και των φορέων των Ηνωμένων Εθνών. Είμαστε ευγνώμονες σε όλους τους διεθνείς εταίρους μας, και την ΕΕ και τα κράτη μέλη της ιδιαίτερα, για την ανθρωπιστική βοήθεια κατά τη διάρκεια αυτών των δύσκολων ημερών για την Αρμενία και τους Αρμένιους του Αρτσάχ.
-Και τι γίνεται με την πολιτιστική κληρονομιά των Αρμενίων: τις εκκλησίες, τα μοναστήρια, τις σταυρόπετρες; Υπήρξε ήδη κάποια δήλωση ή έμπρακτη υποστήριξη από την UNESCO για την προστασία αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς;
-Μια τεράστια ιστορική, πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά έχει παραμείνει στο ερημωμένο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο βρίσκεται υπό σοβαρή απειλή. Οι σταυροί των τρούλων της εκκλησίας του Στεπανακέρτ έχουν ήδη αφαιρεθεί. Δυστυχώς, γνωρίζουμε εκ πείρας τι συμβαίνει με την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά των Αρμενίων στα εδάφη που περνούν υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν. Απλά κοιτάξτε το Ναχιτσεβάν. Η καταστροφή των μεσαιωνικών σταυρόπετρων του Ναχιτσεβάν, καθώς και τα οδυνηρά γεγονότα που έλαβαν χώρα μετά τον πόλεμο των 44 ημερών – η καταστροφή του Kanach Zham («Πράσινη Εκκλησία»), του Καθεδρικού Ναού του Γαζαντσετσότς στο Σουσί, του Μοναστηρίου Spitak Khach (Λευκός Σταυρός ) στο Χαντρούτ, καθώς και η βεβήλωση ορισμένων ταφόπλακων – δυστυχώς δεν εμπνέουν αισιοδοξία. Ειδικά όταν όλα αυτά συμβαίνουν παρουσία απόφασης του ΔΔΔ, που υποχρεώνει το Αζερμπαϊτζάν «να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψει και να τιμωρήσει πράξεις βανδαλισμού και βεβήλωσης που στρέφονται κατά της Αρμενικής πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων εκκλησιών και άλλων χώρων λατρείας, μνημείων, αξιοθέατα, νεκροταφεία και τεχνουργήματα». Όπου δεν πραγματοποιείται καταστροφή, η παραμόρφωση της αρμενικής ταυτότητας των πολιτιστικών αντικειμένων και της αρχιτεκτονικής είναι σε λειτουργία. Πολλά μνημεία του μεσαιωνικού Αρμενικού χριστιανικού πολιτισμού, όπως το πιο εντυπωσιακό μοναστήρι Amaras (4-5ος αιώνας), το μοναστήρι Dadivank (9ος αιώνας), ο καθεδρικός ναός Gandzasar (13ος αιώνας) και πολλοί άλλοι Αρμενικοί θρησκευτικοί χώροι δηλώνονται τώρα ότι δεν ανήκουν στους Αρμένιους.
Η αρχική σύλληψη του εγκλήματος της γενοκτονίας, όπως παρουσιάστηκε από τον Raphael Lemkin, έδωσε στο επίκεντρο την πολιτιστική γενοκτονία. Ως νομική έννοια στο διεθνές δίκαιο, η πολιτιστική γενοκτονία επινοήθηκε ως υποκατηγορία ή πτυχή της γενοκτονίας – η προσπάθεια συστημικής και εκούσιας καταστροφής μιας ομάδας – μαζί με τη φυσική γενοκτονία και τη βιολογική γενοκτονία. Αναφέρει την καταστροφή τόσο των απτών (όπως οι χώροι λατρείας) όσο και των άυλων (όπως η γλώσσα) πολιτιστικών δομών. Αυτό παρατηρούμε να συμβαίνει στο Αζερμπαϊτζάν τις τελευταίες δεκαετίες και σήμερα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Σε ότι αφορά την UNESCO, το Αζερμπαϊτζάν εξακολουθεί να αρνείται να παραχωρήσει δικαιώματα πρόσβασης στην αποστολή διερεύνησης της UNESCO στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στις γειτονικές περιοχές για τη διενέργεια καταγραφής των πιο σημαντικών πολιτιστικών αξιών που πρότεινε ο γενικός διευθυντής της UNESCO τον Νοέμβριο του 2020 ως προϋπόθεση για την αποτελεσματική προστασία της κληρονομιάς της περιοχής. Ελπίζω πραγματικά ότι αυτή τη φορά οι διεθνείς οργανισμοί, ιδιαίτερα η UNESCO, θα ενεργήσουν πραγματικά στο πλαίσιο της εντολής τους και θα είναι σε θέση να αποτρέψουν νέες πολιτιστικές γενοκτονίες. Ως προς αυτό, θέλω να τονίσω ένα σημαντικό. Το Αζερμπαϊτζάν δεν καταστρέφει μόνο την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά. Το Αζερμπαϊτζάν αφανίζει τα Αρμενικά ίχνη από το Ναγκόρνο Καραμπάχ επειδή αυτή η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά είναι η πιο εύγλωττη απόδειξη ότι οι Αρμένιοι ζουν στο Καραμπάχ εδώ και χιλιάδες χρόνια.
-Αρκετοί από τους ηγέτες της Δημοκρατίας του Αρτσάχ συνελήφθησαν από το Αζερμπαϊτζάν και κατηγορήθηκαν για τρομοκρατία. Υπάρχει πιθανότητα να τους επιστρέψουν στην Αρμενία; Υπάρχει κάποιος διεθνής φορέας που υποστηρίζει την Αρμενική κυβέρνηση σε αυτή την περίπτωση;
-Το να μιλάμε για τρομοκρατία είναι απλώς ανόητο και είναι τόσο ψεύτικο όσο και άλλα κόλπα αντι-αρμενικής ξενοφοβίας του Αζερμπαϊτζάν. Θεωρώ ότι η επιστροφή των Αρμένιων αιχμαλώτων και ιδιαίτερα των ηγετών του Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι δυνατή μόνο υπό ισχυρές πιέσεις από τη διεθνή κοινότητα. Προς το παρόν, μόνο η ΔΕΕΣ μάς υποστηρίζει σε αυτό το θέμα, στο βαθμό που επισκέπτεται τους αιχμαλώτους και μεταδίδει τακτικά πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας τους. Στις 4 Οκτωβρίου, η Δημοκρατία της Αρμενίας προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ) ζητώντας να υποχρεώσει το Αζερμπαϊτζάν να απελευθερώσει τους πρώην και νυν συλληφθέντες ηγέτες του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
-Τι πιστεύετε ότι εξηγεί τη σιωπή ή την προφανή αδιαφορία για όσα συνέβησαν στο Αρτσάχ από τη διεθνή κοινότητα και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης;
-Αυτό που συνέβη στη Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι ένα ειδεχθές έγκλημα. Οι άνθρωποι όχι μόνο υποβλήθηκαν σε εθνοκάθαρση, αλλά στερήθηκαν και την πατρίδα τους. Οι λόγοι σιωπής από τη διεθνή κοινότητα και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης είναι πολυεπίπεδοι. Πρώτον, αποδείχτηκε ότι σήμερα, δυστυχώς, για τη διεθνή κοινότητα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν είναι πιο σημαντικά από τα δικαιώματα των Αρμενίων και των Αρμενίων να ζουν στην ιστορική τους πατρίδα (δεν μπορούμε να ζεστάνουμε την Ευρώπη τον χειμώνα). Αλλά παράλληλα με αυτό, νομίζω ότι δεν είναι λιγότερο σημαντικό το γεγονός ότι ο κόσμος έχει βρεθεί σε μια τρομερή δίνη αλλαγών και ιδιαίτερα αρνητικών εξελίξεων και η διεθνής κοινότητα και τα ΜΜΕ δεν καταφέρνουν να αντιδράσουν σωστά σε όλες τις εξελίξεις. Η παγκόσμια τάξη πραγμάτων αναδιαμορφώνεται αρκετά γρήγορα και μαζί της μεταμορφώνεται η διεξαγωγή των διεθνών σχέσεων, είτε σε διμερές, είτε σε πολυμερές επίπεδο. Νομίζω ότι το πρόβλημα προέρχεται από το γεγονός ότι η επίλυση προβλημάτων με τη χρήση βίας έχει γίνει κανόνας και είναι ανεκτή και είναι τρομερό, καθώς αυτό δεν έχει λύσει ποτέ προβλήματα και μπορούμε να βρεθούμε μπροστά σε ένα ανοιχτό κουτί της Πανδώρας εάν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για να εκφράσουμε την αντίθεσή μας σε αυτά τα εγκλήματα και την ανοχή. Η ειρήνη δεν εγκαθιδρύεται με πόλεμο, γιατί ο τελευταίος, η χρήση βίας ή ακόμη και η απειλή βίας αποτελούν κατάφωρες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Δεν μπορείς να βάλεις τάξη πατώντας τις ρίζες αυτής της τάξης. Αυτός ο ισχυρισμός της ηγεσίας του Αζερμπαϊτζάν είναι γνωστός στη γλώσσα της λογικής και της φιλοσοφίας ως argumentum ad absurdum (επιχείρημα προς τον παραλογισμό). Και είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι αυτής της χώρας επαναλαμβάνουν αυτόν τον ισχυρισμό στο εξωτερικό χωρίς να καταλαβαίνουν πόσο γελοίοι ακούγονται παρόμοιοι ισχυρισμοί.
Ν’ αποτραπεί κλιμάκωση και στρατιωτική επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν
-Το Αζερμπαϊτζάν απαιτεί τώρα έναν εξωεδαφικό διάδρομο μέσω του Σιουνίκ από την Αρμενία, με την τουρκική υποστήριξη και τη ρωσική παθητικότητα. Δεδομένου ότι μέχρι στιγμής είχε ελευθερία κινήσεων, πιστεύετε ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να προσπαθήσει να καταλάβει στρατιωτικά αυτόν τον διάδρομο;
-Η ρητορική του Αζερμπαϊτζάν στις σχέσεις με την Αρμενία, δυστυχώς ήταν συνεχώς επιθετική και πολεμική. Σύμφωνα με τη δήλωση της 7ης Δεκεμβρίου, το Αζερμπαϊτζάν συμφώνησε να απελευθερώσει 32 Αρμένιους στρατιωτικούς και η Αρμενία συμφώνησε με τη σειρά της να απελευθερώσει 2 στρατιώτες του Αζερμπαϊτζάν. Υπήρχαν και άλλες αμοιβαίες δεσμεύσεις. Επιπλέον, επιβεβαιώθηκε η πρόθεση των πλευρών να εξομαλυνθούν οι σχέσεις και να καταλήξουν σε συμφωνία ειρήνης στη βάση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας. Αυτό θα πρέπει να σημαίνει απελευθέρωση όλων των αιχμαλώτων από το Αζερμπαϊτζάν, απόσυρση των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν από τα κατεχόμενα εδάφη της Αρμενίας (τώρα σχεδόν 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα αρμενικής γης είναι υπό την κατοχή του Αζερμπαϊτζάν), επιτυχής ολοκλήρωση των εργασιών οριοθέτησης συνόρων και απόρριψη τυχόν αξιώσεων για εξωεδαφικούς διαδρόμους. Αυτό θα πρέπει επίσης να σημαίνει ότι κάνει πίσω από την προπαγανδιστική εκστρατεία «Μεγάλη Επιστροφή στο Δυτικό Αζερμπαϊτζάν», ένα ατυχές έργο που χρηματοδοτείται από το κράτος που αμφισβητεί την ίδια την ύπαρξη της Αρμενίας, προωθεί τη θέση ότι οι Αρμένιοι είναι νεοφερμένοι στην περιοχή, ενάντια σε κάθε ιστορική εξέλιξη και την παγκόσμια ιστορία. Σε γενικές γραμμές, αυτό θα πρέπει να σημαίνει ότι πρέπει να αφήσουν στην άκρη ψεύτικες και παράλογες αξιώσεις κατά της Αρμενίας στο Αζερμπαϊτζάν.
Για τη Δημοκρατία της Αρμενίας, η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας είναι μια κόκκινη γραμμή στην πορεία προς την ειρηνική επίλυση των ζητημάτων. Από τότε που ο Θουκυδίδης είπε ότι «οι ισχυροί κάνουν ό,τι μπορούν και οι αδύναμοι υποφέρουν ό,τι πρέπει» έχουν περάσει 2500 χρόνια και οι κανόνες του πολέμου και της ειρήνης έχουν αλλάξει πολύ. Εξάλλου, στην ίδια ιστορία του πιο αξιοθαύμαστου Έλληνα ιστορικού αντικαθίστανται συχνά οι δυνατοί και οι αδύναμοι. Δεν υπάρχουν αιώνιοι νικητές, ούτε αιώνιοι ηττημένοι. Το μαρτυρεί η ιστορία. Αλλά αυτό που έχει δείξει επίσης η ιστορία επανειλημμένα είναι ότι η ειρήνη είναι εφικτή όταν υπάρχει μια τάση για υποχωρήσεις και συμβιβασμούς. Χρειαζόμαστε διαρκή ειρήνη και όχι αιώνιους κύκλους βίας.
-Σε περίπτωση περαιτέρω επιθετικότητας, πιστεύετε ότι η διεθνής απάντηση θα ήταν διαφορετική;
-Λαμβάνοντας υπόψη τις σοβαρές συνέπειες της επίλυσης ζητημάτων μέσω της χρήσης βίας και της ατιμωρησίας των δραστών, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψει κάθε είδους κλιμάκωση και στρατιωτική επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν. Ο προοδευτικός κόσμος πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι οι διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στον Νότιο Καύκασο είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα σύγκρουσης συστημάτων αξιών όπου από τη μία πλευρά είναι η δημοκρατική Αρμενία και από την άλλη το πλούσιο σε πετρέλαιο, αλλά αυταρχικό Αζερμπαϊτζάν. Κάθε νέα αποτυχία της δημοκρατίας θα φέρει νέες αποτυχίες σε άλλες γωνιές του κόσμου και θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την άναρχη διεθνή κοινωνία! Αυτό πρέπει να σταματήσει, όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο για όλους. Εάν οι στρατιωτικές επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν του 2016 και του 2020 είχαν λάβει την κατάλληλη απάντηση, θα μπορούσαμε να ζούμε σε έναν διαφορετικό κόσμο, όχι μόνο στην άμεση γειτονιά μας, αλλά στη Μέση Ανατολή ή σε άλλα μέρη του κόσμου.
Η αρμενική πλευρά συνεχίζει να πιστεύει ότι, παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, υπάρχει πραγματική πιθανότητα να εδραιωθεί η ειρήνη μεταξύ των δύο χωρών, η οποία μπορεί να υλοποιηθεί εάν και οι δύο πλευρές έχουν πολιτική βούληση. Όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές στο παρελθόν, η Αρμενία απέδειξε ότι είναι διατεθειμένη να επαναλάβει τη δέσμευση στις διαπραγματεύσεις, με γνώμονα τις ακόλουθες αρχές: αμοιβαία αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας του άλλου, χωρίς καμία ασάφεια, και σεβασμό προς αυτήν, μελλοντική διαδικασία οριοθέτησης συνόρων, βάσει των πιο πρόσφατων διοικητικών χαρτών και των συνόρων της Σοβιετικής Ένωσης, ξεμπλοκάρισμα των περιφερειακών επικοινωνιών στη βάση του πλήρους σεβασμού της κυριαρχίας και της δικαιοδοσίας των κρατών και των αρχών της ισότητας και της αμοιβαιότητας. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Αρμενίας παρουσίασε το έργο «Σταυροδρόμι Ειρήνης».
Πρόκειται για ένα σχέδιο για τη σύνδεση των περιφερειακών μας χωρών με σιδηροδρόμους, δρόμους, καλώδια, αγωγούς φυσικού αερίου, γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή να ενισχύσουμε τις υπάρχουσες συνδέσεις. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κανέναν λειτουργικό δρόμο, ούτε λειτουργικό σιδηρόδρομο, συρματόσχοινο, αγωγό ή γραμμή ηλεκτροδότησης είτε με την Τουρκία είτε με το Αζερμπαϊτζάν και προτείνουμε να αλλάξει αυτή η κατάσταση θετικά.
Το έργο «Σταυροδρόμι της Ειρήνης» θα αποφέρει επίσης οφέλη στη Γεωργία και το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων διμερών, καθώς και όσον αφορά την ενίσχυση των δεσμών με το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία και την Αρμενία. Η υλοποίηση αυτού του έργου θα είναι επωφελής όχι μόνο για την περιοχή μας, αλλά για το διεθνές εμπόριο, τη συνδεσιμότητα και τη σταθερότητα. Και ελπίζω στη στήριξη όχι μόνο από τις περιφερειακές χώρες, αλλά από τη διεθνή κοινότητα γενικότερα. Σίγουρα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πολύ σημαντικό, ας πούμε ιστορικό σταυροδρόμι.
Οι Αζέροι έδρασαν κάτω από τη μύτη των Ρώσων
-Η Ρωσία απέτυχε στον ρόλο της ως συμμάχου στον ΟΣΣΑ και έχει ευθυγραμμιστεί με το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία. Ποια είναι η σχέση της Αρμενίας με τη Ρωσία;
-Ο ΟΣΣΑ σε γενικές γραμμές δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες της Αρμενίας, για να το θέσω ήπια. Ανεξάρτητα από τα λόγια του παιχνιδιού από διάφορες πλευρές, είναι γεγονός ότι οι υποχρεώσεις της συνθήκης του ΟΣΣΑ δεν εκπληρώθηκαν. Από τη μια πλευρά, η παραβίαση του αρμενικού εδάφους και η κατοχή των Αρμενικών εδαφών δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ ότι ως τέτοια. Ως εκ τούτου, η αδράνεια δικαιολογήθηκε. Από την άλλη πλευρά, η δήλωση κατάπαυσης του πυρός του 2020 παραβιάστηκε σε πολλές περιπτώσεις, ένα μήνα μετά την υπογραφή της, με παραβάσεις εκ μέρους του Αζερμπαϊτζάν. Δεν έγιναν έμπρακτες ενέργειες για την αποτροπή της επιδείνωσης της κατάστασης. Επιπλέον, οι επιθέσεις στον διάδρομο του Λατσίν και ο αποκλεισμός του Ναγκόρνο Καραμπάχ έγιναν κάτω από τη μύτη των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων που υποτίθεται ότι εγγυώνταν την ασφάλεια του διαδρόμου και του πληθυσμού των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Σε όλες τις περιπτώσεις είδαμε αβυσσαλέες αποτυχίες και προσπάθειες να δικαιολογηθούν αυτές οι αποτυχίες.
-Ποιες νέες συμμαχίες μπορεί να δημιουργήσει η Αρμενία για το μέλλον;
-Η Αρμενία αναπτύσσει σχέσεις με πολλές χώρες. Έχουμε ενισχύσει τη συνεργασία εταιρικής σχέσης με την ΕΕ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη συνεργασία με την Ινδία και προωθούμε όλο και περισσότερο τις σχέσεις μας με τον αραβικό κόσμο και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Πράγματι, η άμεση γειτονιά μας είναι εξαιρετικής σημασίας. Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις με τη Γεωργία και το Ιράν και ελπίζουμε να εξομαλύνουμε τις σχέσεις με την Τουρκία. Τελικά οι σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν θα πρέπει επίσης να εξομαλυνθούν.
*Η συνέντευξη με τον Tigran Mkrtchyan για το The European Conservative, δόθηκε στον Αλβάρο Πένια.
