Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο νέου shutdown της ομοσπονδιακής κυβέρνησης εάν το Κογκρέσο δεν καταλήξει σε συμβιβασμό για τον προϋπολογισμό έως την Τετάρτη 1 Οκτωβρίου.
Οι Ρεπουμπλικανοί εισηγούνται παράταση της χρηματοδότησης στα τρέχοντα επίπεδα έως τις 21 Νοεμβρίου, δίνοντας χρόνο για διαπραγματεύσεις πάνω στα ετήσια νομοσχέδια πιστώσεων. Από την πλευρά τους, οι Δημοκρατικοί πρότειναν βραχύβια παράταση μέχρι τον Οκτώβριο, αλλά ζητούν μόνιμη συνέχιση των επιδοτήσεων στην ασφάλιση υγείας και την ακύρωση φορολογικών περικοπών της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία έχει έτοιμα σχέδια για μαζικές απολύσεις.
Συνάντηση ηγετών του Κογκρέσου με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα δεν οδήγησε σε σύγκλιση. Οι δύο πλευρές αποχώρησαν επιμένοντας στις θέσεις τους, με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, να προειδοποιεί ότι οι πιθανότητες για shutdown από την Τετάρτη είναι αυξημένες.
Τι συμβαίνει σε ένα shutdown;
Η χρηματοδότηση πολλών ομοσπονδιακών υπηρεσιών πρέπει να εγκρίνεται κάθε οικονομικό έτος, το οποίο ξεκινά την 1η Οκτωβρίου. Αν το Κογκρέσο δεν ψηφίσει ούτε πλήρη προϋπολογισμό, ούτε έστω μια βραχυπρόθεσμη παράταση, τότε οι Υπηρεσίες κλείνουν έως ότου βρεθούν νέα κονδύλια.
Όταν υπάρχει διακοπή χρηματοδότησης, ο νόμος απαιτεί από τις Υπηρεσίες να διακόψουν τη δραστηριότητά τους και να θέσουν σε προσωρινή άδεια τους «μη απαραίτητους» υπαλλήλους τους. Στους τελευταίους περιλαμβάνεται το εργατικό δυναμικό που σχετίζεται με την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών. Πολλές φορές, μάλιστα, ένας αριθμός υπαλλήλων αναγκάζεται να δουλεύει αμισθί για όσο διαρκεί το shutdown εφόσον το κρίνει αναγκαίο το κράτος.
Στη διάρκεια του 35ήμερου μερικού shutdown της πρώτης θητείας του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, περίπου 340.000 από τους 800.000 ομοσπονδιακούς υπαλλήλους στις πληγείσες Υπηρεσίες τέθηκαν σε προσωρινή άδεια. Οι υπόλοιποι «εξαιρούνταν» και υποχρεούνταν να εργαστούν.
Ποιες κυβερνητικές υπηρεσίες συνεχίζουν να λειτουργούν και ποιες κλείνουν
Επιθεωρητές του FBI, στελέχη της CIA, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και οι πράκτορες που στελεχώνουν τα σημεία ελέγχου των αεροδρομίων συνεχίζουν να εργάζονται ακόμη και στη διάρκεια ενός shutdown, όπως και τα μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων.
Προγράμματα επιδομάτων όπως η Κοινωνική Ασφάλιση, το Medicare και το Medicaid συνεχίζουν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια ενός shutdown, επειδή οι πληρωμές παροχών χρηματοδοτούνται μέσω μόνιμων πιστώσεων που δεν απαιτούν ανανέωση. Οι πληρωμές επιδομάτων εξακολουθούν να καταβάλλονται, αλλά οι λειτουργικοί προϋπολογισμοί των Οργανισμών που επιβλέπουν τα προγράμματα απαιτούν έγκριση από το Κογκρέσο, κάτι που σημαίνει ότι το προσωπικό θα μπορούσε να τεθεί σε άδεια άνευ αποδοχών, προκαλώντας καθυστερήσεις στην εγγραφή νέων δικαιούχων ή άλλες διακοπές υπηρεσιών.
«Οποιαδήποτε μορφή αλληλεπίδρασης σε επίπεδο εξυπηρέτησης πελατών με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα μπορούσε σίγουρα να επηρεαστεί», δήλωσε ο Ματ Γκλάσμαν, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Κυβερνητικών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν.
Για παράδειγμα, τα ταξιδιωτικά σχέδια πολιτών θα μπορούσαν να διαταραχθούν εάν οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και οι εργαζόμενοι στην ασφάλεια των αεροδρομίων, που ανήκουν στην κατηγορία των «μη εξαιρούμενων», δεν προσέλθουν στις δουλειές τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το ότι δεν πληρώθηκαν αμέσως.
Πολλά εθνικά πάρκα στις ΗΠΑ παρέμειναν ανοιχτά κατά τη διάρκεια του τελευταίου shutdown το 2018 και το 2019, αλλά λόγω υποστελέχωσης παρατηρήθηκαν βανδαλισμοί και μείωση του αριθμού των επισκεπτών. Τα πάρκα έκλεισαν σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια του shutdown το 2013. Η Ταχυδρομική Υπηρεσία των ΗΠΑ, ωστόσο, συνεχίζει να λειτουργεί, καθώς αυτοχρηματοδοτείται.
Ο αντίκτυπος στην αμερικανική οικονομία
Ο Φίλιπ Σουάγκελ, διευθυντής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, δήλωσε ότι ένα σύντομο lockdown δεν θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στην αμερικανική οικονομία, ειδικά επειδή οι ομοσπονδιακοί εργαζόμενοι, βάσει νόμου, πληρώνονται αναδρομικά. Αλλά «εάν ένα shutdown συνεχιστεί, τότε αυτό μπορεί να προκαλέσει αβεβαιότητες σχετικά με τον ρόλο της κυβέρνησης στην κοινωνία μας και ποιος είναι ο οικονομικός αντίκτυπος σε όλα τα προγράμματα που χρηματοδοτεί η κυβέρνηση. Ο αντίκτυπος δεν είναι άμεσος, αλλά, με την πάροδο του χρόνου, υπάρχει αρνητικός αντίκτυπος ενός shutdown στην οικονομία», πρόσθεσε.
Οι αγορές δεν είχαν αντιδράσει έντονα σε προηγούμενα shutdown, σύμφωνα με την Goldman Sachs Research.
Ωστόσο, ένα shutdown σε ολόκληρη την κυβέρνηση θα μείωνε άμεσα την ανάπτυξη κατά περίπου 0,15 ποσοστιαίες μονάδες για κάθε εβδομάδα που διήρκεσε, ή περίπου 0,2 ποσοστιαίες μονάδες ανά εβδομάδα, αφού συμπεριληφθούν οι επιπτώσεις στον ιδιωτικό τομέα, και η ανάπτυξη θα αυξανόταν κατά το ίδιο σωρευτικό ποσό στο τρίμηνο μετά το άνοιγμα, γράφει ο Άλεκ Φίλιπς, επικεφαλής πολιτικός οικονομολόγος στην Goldman Sachs.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το shutdown την περίοδο 2018-2019 προκάλεσε απώλεια 3 δισ. δολαρίων στο ΑΕΠ των ΗΠΑ, ποσό που δεν ανακτήθηκε ποτέ, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, ενώ τα μειωμένα έσοδα από φόρους κόστισαν επιπλέον 2 δισ. δολάρια.
