Χατζηπαντέλα: Βελτίωση ΓεΣΥ χωρίς να αλλάξει η φιλοσοφία του

Τα τελευταία χρόνια, και μετά την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), οι ιδιωτικές επενδύσεις στο χώρο της υγείας έχουν πάρει την ανιούσα. Εκ των βασικών στόχων αλλά και πυλώνας οικονομικής ανάπτυξης της κυβέρνησης, όπως αναφέρει σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Insider o Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλα, είναι η προσέλκυση επενδύσεων ώστε η χώρα μας να γίνει περιφερειακό κέντρο παροχής υψηλού επίπεδου υπηρεσιών υγείας, αλλά και επιστημονική γνώσης. Εξέφρασε ικανοποίηση για την πορεία του ΓεΣΥ  και σημείωσε πως η προσοχή είναι στραμμένη στη συνεχή βελτίωση και αναβάθμιση του, στην αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων παρουσιάζονται, χωρίς να αλλάξει η φιλοσοφία του συστήματος.

Η πανδημία έφερε στα όριά του το Γενικό Σύστημα Υγείας στην Κύπρο; Πόσα περίπου μας κόστισε μέχρι στιγμής η πανδημία;

Η πίεση που προκλήθηκε στο σύστημα υγείας ήταν πρωτόγνωρη. Ωστόσο το σύστημα άντεξε, χωρίς τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν σε άλλες χώρες. Στην Κύπρο η πανδημία συνέπεσε χρονικά με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, της αυτονόμησης των Δημοσίων Νοσηλευτηρίων και σειρά άλλων μεταρρυθμιστικών έργων στον τομέα της υγείας. Η δράση της πολιτείας ως προς την αντιμετώπιση των προκλήσεων ήταν άμεση και αποφασιστική. Η Κύπρος συστρατέφθηκε εξαρχής με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα αρμόδια σώματά της, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC), για παρακολούθηση της κατάστασης, υιοθέτηση μέτρων, εξασφάλιση εμβολίων και εφαρμογή των σχετικών συστάσεων προς έγκαιρη ανταπόκριση.

Σε επίπεδο δημόσιων νοσηλευτηρίων, η ανάληψη του συντονισμού της διαχείρισης της πανδημίας από το Υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία πάντα με τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ), ήταν καθοριστική. Η αποστολή ασθενών σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια για αποσυμφόρηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, οι επιτάξεις Ιατρών και νοσηλευτών,  η δημιουργία του Κέντρου Αναφοράς στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου, η λειτουργία του Κέντρου Αποκατάστασης ασθενών COVID-19 στην Τερσεφάνου, η λειτουργία των Ιατρείων Δημόσιας Υγείας, ήταν κάποιες από τις σημαντικές παρεμβάσεις. Επίσης o σχεδιασμός και η υλοποίηση στρατηγικής για τον έγκαιρο εμβολιασμό του πληθυσμού, η εφαρμογή προγραμμάτων έγκαιρου ελέγχου του πληθυσμού, περιλαμβανομένου και του προγράμματος “Test to Stay” στα σχολεία, καθώς και σωρεία άλλων μέτρων, συνέτειναν στην επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας και στον περιορισμό των επιδράσεών της στο σύστημα υγείας. Η πολιτεία κλήθηκε να καλύψει το κόστος της πανδημίας, το οποίο, βάσει στοιχείων που τηρεί το Υπουργείο Υγείας για τα θέματα δικής του αρμοδιότητας, ανήλθε σε περίπου €49 εκ το 2020, σε €96 εκ το 2021, σε €35 εκ από 01/01/2022 μέχρι 30/04/2022, με το συνολικό ποσό να ανέρχεται περίπου στα €180 εκ μέχρι 30/04/2022.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέρος του ποσού αυτού ανακτήθηκε από την πρωτοβουλία της Ε.Ε. Coronavirus Response Investment Initiative, για ποσό περίπου €29 εκ μέσω των Ταμείων Πολιτικής Συνοχής, βάσει έργου που υπέβαλε το Υπουργείο Υγείας και βάσει των σωστών διαδικασιών που ακολουθήθηκαν από το Υπουργείο Υγείας. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης κατάφερε να υποβάλει προτάσεις έργων προς χρηματοδότηση από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, συνολικού ύψους €70,6 εκ για τον τομέα της υγείας. Η υλοποίηση των έργων αυτών αναμένεται να συμβάλει στην ενίσχυση της βιωσιμότητας του συστήματος υγείας, την ποιοτική του αναβάθμιση, τη θωράκισή του έναντι άλλων προκλήσεων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του.

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΓΕΣΥ ΜΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

Πόσο ικανοποιημένος είστε από το ΓεΣΥ που έχουμε σήμερα, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του;  Πιστεύετε ότι υπάρχει ορατός κίνδυνος εκτροχιασμού του ή αλλαγής στην φιλοσοφία του;

Πάντα θα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του ΓεΣΥ, ωστόσο ναι, υπάρχει ικανοποίηση για την μέχρι σήμερα πορεία του, καθώς εξυπηρετεί χιλιάδες πολίτες ανά ημέρα. Ο κόσμος έχει αγκαλιάσει το ΓεΣΥ και αυτό που ζητά από το Υπουργείο Υγείας είναι να το προστατεύσει, καθώς αποτελεί τη μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση.

Η προσοχή μας είναι στραμμένη στη συνεχή βελτίωση και αναβάθμισή του, στην αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων παρουσιάζονται χωρίς να αλλάξει η φιλοσοφία του συστήματος. Βρίσκονται σε εξέλιξη ενέργειες και δράσεις από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας για την πάταξη του φαινομένου των καταχρήσεων, τη ρύθμιση των απολαβών των Προσωπικών Ιατρών αλλά και την ένταξη περαιτέρω καινοτόμων φαρμάκων. Οι βελτιώσεις που θα επέλθουν στο ΓεΣΥ θα είναι στο πλαίσιο της υπάρχουσας νομοθεσίας. Η υπάρχουσα νομοθεσία, όπως έχει ψηφιστεί, δίνει την ευχέρεια να γίνουν οι βελτιώσεις που χρειάζονται για να είναι πιο λειτουργικό το Σύστημα και να διορθωθούν ταυτόχρονα σημεία και πρακτικές που ταλαιπωρούν τους πολίτες, χωρίς να επηρεάσουν ή να αλλάξουν την αρχιτεκτονική και τη φιλοσοφία του. Το ΓεΣΥ ήρθε για να μείνει.

Να περιμένουμε αλλαγές όσο αφορά τις αμοιβές αλλά και τις υποχρεώσεις των προσωπικών ιατρών;

Ήδη δρομολογούνται διαδικασίες από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) και αναμένω ενημέρωση μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία. Οι υποχρεώσεις πρέπει να είναι σαφείς και οι αμοιβές να ανταποκρίνονται σε αυτές.

Ποιες κινήσεις θα δούμε στο άμεσο μέλλον που θα αφορούν τον ΟΚΥΠΥ; Μπορούν τα δημόσια νοσηλευτήρια να αντέξουν σε ένα περιβάλλον ανταγωνισμού;

Σκοπός του νόμου που αφορά στην αυτονόμηση είναι η ίδρυση οργανισμού δημοσίου δικαίου, ο οποίος θα έχει την ευθύνη της λειτουργίας όλων των δημόσιων νοσηλευτηρίων και των κέντρων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και την ευθύνη για την εφαρμογή της διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας στα δημόσια νοσηλευτήρια. Ως εκ τούτου, από τις αρχές Φεβρουαρίου έχει αναλάβει δράση ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας.

Το Υπουργείο Υγείας έχει προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες προς καθοδήγηση του ΟΚΥπΥ και ενίσχυση του έργου, όχι μόνο μέσω της χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του, αλλά και μέσω καθοδήγησης σε διοικητικές διαδικασίες και απαιτούμενες νόμιμες πρακτικές.

Κατόπιν πίεσης από το Υπουργείο Υγείας, ο Οργανισμός έχει καταρτίσει το Επιχειρησιακό του πλάνο και η προσπάθεια πρέπει να επικεντρωθεί στη διασύνδεσή του με ποιοτικούς στόχους και απόδοση. Ο ΟΚΥπΥ έχει καταφέρει να στελεχωθεί και σε διοικητικό και άλλο βοηθητικό προσωπικό και προχωρεί τώρα με την υλοποίηση δράσεων που θα τον καταστήσουν ανταγωνιστικό και θα του επιτρέψουν να μειώσει τα ελλείμματά του.

Η πανδημία έχει σίγουρα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση εσόδων του Οργανισμού. Αναμένω ωστόσο από τον Οργανισμό τη λήψη δραστικών μέτρων για νοικοκύρεμα των οικονομικών του, μέσω ορθολογικής χρήσης των πόρων του, αποδοτικής λειτουργίας του προσωπικού του και συνεπακόλουθη αύξηση των εσόδων, στα πλαίσια πάντα του υφιστάμενου νομικού πλαισίου.

Προς ενίσχυση του ΟΚΥπΥ, έχουμε επίσης μεριμνήσει για τη χρηματοδότηση μεγάλου αριθμού των αναπτυξιακών του έργων μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με γνώμονα την ποιοτική αναβάθμιση των δημόσιων νοσηλευτηρίων και την καλύτερη και πιο ποιοτική εξυπηρέτηση των ασθενών.

ΤΙ ΝΕΟ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Πέραν των δύο μεγάλων μεταρρυθμίσεων που «τρέχει» το Υπουργείο Υγείας, υπάρχει και η δημιουργία Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής αλλά και νομοθετική θεσμοθέτηση του θεσμού του «Συνηγόρου του Ασθενή». Πού βρισκόμαστε με αυτές τις μεταρρυθμίσεις;

Το νομοσχέδιο για τη ίδρυση της Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής έχει κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων, αφού έχει διεξέλθει νομοτεχνικού ελέγχου.  Κατά τη συζήτηση του θέματος στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας, προέκυψαν διάφορες ενστάσεις, κυρίως από τα εργοδοτικές οργανώσεις, για αυτό και αποφασίστηκε η εκ νέου διαβούλευση των θεμάτων που εγείρουν. Η διαβούλευση έχει ολοκληρωθεί, και το αναδιατυπωμένο νομοσχέδιο έχει κατατεθεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και θα κατατεθεί εκ νέου στη Βουλή.

Ο θεσμός του «Συνηγόρου του Ασθενή» έχει ήδη αναγνωριστεί ως προτεραιότητα από την πολιτεία, για αυτό και προωθείται μέσω νομοθετικής ρύθμισης. Το σχετικό νομοσχέδιο βρίσκεται σε στάδιο τελικής επεξεργασίας.

Ετοιμάζονται  κινήσεις από το Υπουργείο σας ούτως ώστε να εντάξουν την τεχνολογία στην Υπηρεσία της Υγείας και του ασθενή;

Η εισαγωγή της ηλεκτρονικής υγείας αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Υγείας. Προς τούτο έχει ψηφιστεί από το 2019 ο περί Ηλεκτρονικής Υγείας Νόμος, όπου βασικός σκοπός του είναι η θεσμοθέτηση του πλαισίου χρήσης της ηλεκτρονικής υγείας για την πρόληψη ασθενειών, την προαγωγή της υγείας και την αποτελεσματική και ασφαλή παροχή υπηρεσιών υγείας στους πολίτες μέσω της ίδρυσης Εθνικής Αρχής Ηλεκτρονικής Υγείας, της εφαρμογής του θεσμού του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, της ρύθμισης της αποθήκευσης και χρήσης της βιοϊατρικής πληροφορίας και της τηλεϊατρικής.

Ως Υπουργείο Υγείας, προωθούμε ταυτόχρονα και σειρά έργων που έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση, είτε από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. της περιόδου 2021-2027, είτε από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σε ένα άλλο επίπεδο, η εφαρμογή αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο ως προς τη βελτίωση της διαθεσιμότητας καινοτόμων φαρμάκων και ορισμένων ιατροτεχνολογικών προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει την αποτελεσματική χρήση των πόρων και ενισχύει την ποιότητα. Το όφελος από τις δυνατότητες της χρήσης της τεχνολογίας στον χώρο της υγείας είναι τεράστιο και ανεξάντλητο.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΑ

Πόσο κοντά είμαστε στην δημιουργία των πανεπιστημιακών κλινικών;

Το Νομοσχέδιο για τη ρύθμιση της δημιουργίας και λειτουργίας Πανεπιστημιακών κλινικών πέρασε από ένα στάδιο εκτεταμένης διαβούλευσης, ενώ κατά τη συζήτησή του στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας, διαφάνηκαν σημαντικές διαφωνίες των εμπλεκομένων φορέων.

Ως εκ τούτου, συγκάλεσα πρόσφατα σύσκεψη των εμπλεκομένων, υπό τη δική μου Προεδρία, ώστε να συζητηθούν τα καίρια σημεία διαφωνίας και να εξευρεθεί μια κοινή προσέγγιση. Κατά τη σύσκεψη τέθηκαν χρονοδιαγράμματα και αποφασίστηκαν συγκεκριμένες δράσεις προς μια συναινετική πρόταση, ώστε να υποβληθεί εκ νέου στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η δημιουργία Πανεπιστημιακών κλινικών είναι μια αναγκαιότητα που πρέπει να γίνει πράξη χωρίς άλλες καθυστερήσεις.

Γίνονται πολλές κινήσεις όσο αφορά τον ιδιωτικό τομέα υγείας και εξαγγέλθηκαν από ιδιώτες επενδυτές επιπλέον ιδιωτικά νοσοκομεία. Σε συνδυασμό με τις ιατρικές σχολές η Κύπρος θα μπορούσε να γίνει ένα περιφερικό κέντρο παροχής υψηλού επιπέδου ιατρικών υπηρεσιών αλλά και γνώσης; Ποιοι οι σχεδιασμοί του υπουργείου σας προς αυτή την κατεύθυνση;

Η προωθούμενη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας στην Κύπρο, θεωρώ ότι έχει συμβάλει τα μέγιστα στην προσέλκυση επενδύσεων και στην ενίσχυση της χώρας μας προς ένα περιφερειακό κέντρο παροχής υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας, αλλά και επιστημονική γνώσης.

Η εισαγωγή του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων και η ανάληψη της ευθύνης της λειτουργίας τους από τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, η νομοθετική ρύθμιση της ηλεκτρονικής υγείας, η νομοθετική ρύθμιση για την καλλιέργεια και εμπορία ιατρικής κάνναβης, οι προωθούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για τη δημιουργία πανεπιστημιακών κλινικών, η θέσπιση Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής και η ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Αποκατάστασης, αποτελούν μέτρα της κυβερνητικής μεταρρύθμισης στον τομέα της υγείας που συντείνουν στη βελτίωση του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, άμεσα συνυφασμένου με τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και την ενίσχυση της προσβασιμότητας.  

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με ενισχυτικές δράσεις όπως τα σχέδια χορηγιών για την διαπίστευση των νοσηλευτηρίων και την αγορά ή αντικατάσταση ιατρικού εξοπλισμού στα νοσηλευτήρια, αναμένεται να ενισχύσουν το ρόλο της Κύπρου στον χάρτη των κέντρων παροχής ποιοτικών υπηρεσιών υγείας και να προσελκύσουν έντονη δραστηριότητα, με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται για τη χώρα μας. Είμαι πολύ αισιόδοξος για την θέση της Κύπρου στον χάρτη της υγείας.

Από το τεύχος Ιουνίου του περιοδικού Insider