Ήταν αναμενόμενο ότι ο ιός θα επέστρεφε ξανά και δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός, όσο και αν θέλαμε να πιστεύουμε πως έφυγε και πήγε στο καλό. Αυτό έγινε άλλωστε σχεδόν σε όλες τις χώρες το προηγούμενο διάστημα. Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα σε σχέση με την επιστροφή του ιού και την εξάπλωσή του στην κοινότητα. Ήταν λοιπόν θέμα χρόνου και στην περίπτωση της Κύπρου η επιστροφή του εφιάλτη και ας μην θέλαμε να το δούμε πως έρχεται. Ακόμα και τώρα ίσως να μην έχουμε αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης και το πόσο λεπτές είναι οι ισορροπίες μεταξύ μηδενικών κρουσμάτων και έξαρσης της πανδημίας. Όσο ο ιός παραμένει ζωντανός, με την επιστημονική κοινότητα να μην έχει ακόμη βρει εκείνα τα όπλα με τα οποία θα μπορέσει να τον αντιμετωπίσει και να περιορίσει την εξάπλωσή του, η απειλή για ένα νέο κύμα θα κρέμεται διαρκώς ως δαμόκλεια σπάθη πάνω από την ανθρωπότητα.
Όλα αυτά, ως επισήμανση, προτού αναζητήσουμε ο καθένας τους λόγους και τις αιτίες, ως ειδικοί και ειδήμονες επί παντός επιστητού και αρχίσουμε να μοιράζουμε και να αποδίδουμε ευθύνες σε αρμοδίους και αναρμοδίους. Όχι δεν φταίει για την επιστροφή του ιού ο πολίτης, αλλά ναι, έχει και αυτός ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης (ίσως το μεγαλύτερο) για τη διασπορά του στην κοινότητα. Αλλά ακόμα και προτού αναζητήσουμε την ατομική ευθύνη του καθενός ως προς την εξάπλωση του ιού, ας αναλογιστεί και το οργανωμένο κράτος και η Πολιτεία τις ευθύνες τους. Όχι ως προς τις αποφάσεις και τα μέτρα που έλαβαν ή δεν έλαβαν, αλλά για όλα όσα δεν έπραξαν όλο αυτό το διάστημα από τον Μάιο μέχρι σήμερα για να καλύψουν κενά και αδυναμίες και να ενισχύσουν τις υποδομές για διαχείριση μιας νέας κρίσης πανδημίας. Διότι, εάν είναι κάτι που μας δίδαξε αυτή η κρίση, είναι οι αδυναμίες και πρωτίστως και οι ελλείψεις των συστημάτων δημόσιας υγείας για να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε ανάγκες περίθαλψης μεγάλου αριθμού ασθενών. Τι έγινε όλο αυτό το διάστημα προς ενίσχυση των δημόσιων νοσηλευτηρίων και του νοσοκομείου αναφοράς; Αυτό σίγουρα είναι ένα ερώτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει ως προς το κατά πόσο γίναμε σοφότεροι και ως προς το πώς αξιοποιήσαμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες από το πρώτο κύμα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε. Φτιάξαμε τα νοσοκομεία μας; Ενισχύσαμε το προσωπικό και βελτιώσαμε την ποιότητα υπηρεσιών που έχουμε να προσφέρουμε στους πολίτες;
Είναι όμως και το θέμα της Εκπαίδευσης. Σε λιγότερο από ένα μήνα από σήμερα, ξεκινά η νέα σχολική χρονιά. Είναι γνωστά τα προβλήματα και οι δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν και τα παιδιά αλλά και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι κλήθηκαν μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες να διδάξουν διαδικτυακά σε ένα κράτος το οποίο δεν είχε την υποδομή για κάτι τέτοιο. Η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς κρέμεται από μια λεπτή κλωστή. Το πιθανότερο είναι εάν υπάρξει αυξημένος αριθμός κρουσμάτων το επόμενο χρονικό διάστημα, να γίνει ξανά κάποια διευθέτηση για άνοιγμα των σχολείων με τον τρόπο που έγινε τον περασμένο Ιούνιο, δηλαδή με εκ περιτροπής φοίτηση, ή ακόμα, εάν τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, να εφαρμοστεί ξανά και πάλι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Διαβάζουμε ότι ο υπουργός Παιδείας κατέθεσε υπόμνημα στο Υπουργικό Συμβούλιο προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις που να στοχεύουν στην ενίσχυση των υποδομών των σχολικών μονάδων σε σχέση με την ψηφιακή τεχνολογία. Ελπίζουμε πως, ό,τι είναι να γίνει θα γίνει έγκαιρα και όχι κατόπιν εορτής. Αλλά παράλληλα, το Υπουργείο θα πρέπει να απασχολήσει και το θέμα της εκπαιδευτικής ύλης. Πέρσι χάθηκε αρκετός χρόνος και πιθανότατα και φέτος. Αυτό είναι το ελάχιστο και επί της ουσίας δεν πρέπει να μας απασχολεί και ιδιαίτερα. Θα πρέπει, όμως, να μας απασχολήσει γενικότερα το θέμα. Διότι η πανδημία ήρθε να μας διδάξει πολλά όσον αφορά την Παιδεία και τους στόχους της, πέρα από την κάλυψη μιας συγκεκριμένης ύλης.
Φυσικά μετά το θέμα της Παιδείας, παίρνουν σειρά οι υπηρεσίες πρόνοιας. Διότι για να μείνουν σπίτι τα παιδιά, θα πρέπει κάποιος να τα φυλάει. Άρα το κράτος θα πρέπει να έρθει ξανά οικονομικός αρωγός για να χρηματοδοτήσει τη φύλαξη των παιδιών από τους γονείς τους, είτε θα πρέπει να βρει άλλο τρόπο να το πράξει.
Εδώ είναι που ελέγχεται το κράτος και εδώ είναι που θα κριθεί. Κατά πόσο αυτό το διάστημα μερίμνησε να διορθώσει λάθη και να καλύψει κενά που είχαν διαπιστωθεί από το πρώτο κύμα πανδημίας. Ο ιός, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα έφτανε ξανά.
