Ένα ερώτημα που πρέπει να τύχει σοβαρής απάντησης αλλά και τεκμηρίωσης είναι αυτό που αφορά το τι είδους εργατικό δυναμικό χρειάζεται η Κύπρος για να αναπτύσσεται ικανοποιητικά και να παράγει ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Το θέμα τον τελευταίο καιρό βρίσκεται διαρκώς στην πρώτη γραμμή της καθημερινής επικαιρότητας, με αφορμή, κυρίως, τη συνεχή απαίτηση των εργοδοτικών οργανώσεων να δοθούν νέες άδειες απασχόλησης αλλοδαπών εργατών από τρίτες χώρες, γεγονός που προβληματίζει ιδιαίτερα έντονα το συνδικαλιστικό κίνημα το οποίο πιστεύει, φοβάται και υποψιάζεται πως μέσα από αυτή τη συνεχή αύξηση των ξένων εργατών θα υπάρξει διάβρωση και υποβάθμιση του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, αλλά και περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς.
Τούτων εισαγωγικώς λεχθέντων, οφείλουμε να καταγράψουμε κάποια γεγονότα και κάποια στοιχεία που αφορούν το συγκεκριμένο θέμα και τα οποία δείχνουν κάποιες κατευθύνσεις ως προς τις πολιτικές αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν.
Πρώτον, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη αύξηση των εργατών από τρίτες χώρες. Από το 2016 έως και το 2023 αυξήθηκαν κατά 127.75%. Από 25,984 άτομα που ήταν το 2016 ανήλθαν πέρσι στις 57,880.
Αυτή η αύξηση φανερώνει ίσως μια εξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τα ξένα χέρια, τα οποία στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι χέρια ανειδίκευτα. Αυτή η παράμετρος πρέπει να λαμβάνεται διαρκώς υπόψη. Είναι σωστό να υποθηκεύσουμε την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας στους αλλοδαπούς από τρίτες χώρες; Ερώτημα προς προβληματισμό…
Δεύτερον, η ανεργία στο χοντρικό και λιανικό εμπόριο τον Ιούλιο του 2023 ήταν 1792 άτομα. Τον Ιανουάριο του 2024 ο αριθμός εγγεγραμμένων ανέργων αυξήθηκε στα 2024 άτομα (αύξηση της τάξης του 12.9%). Παρά την αύξηση της ανεργίας, οι εργοδότες ζητούν και άλλους ξένους εργάτες για τον τομέα του εμπορίου. Γιατί δεν εργοδοτούνται πρώτα αυτοί οι άνεργοι και ύστερα να ζητούνται και άλλοι ξένοι; Ερώτημα προς απάντηση…
Τρίτον, στον ξενοδοχειακό τομέα, μεσούσης της τουριστικής περιόδου υπάρχουν εκατοντάδες εγγεγραμμένοι άνεργοι, π.χ. τον Ιούλιο του 2022 υπήρχαν 1,198 άνεργοι και τον Ιούλιο του 2023 ήταν 1,020. Το προφίλ τους ήταν ανειδίκευτοι εργάτες, πωλητές, υπάλληλοι υπηρεσιών, δηλαδή άτομα που θα μπορούσαν να εργοδοτηθούν στον ευρύτερο ξενοδοχειακό τομέα. Αυτό δεν έγινε, παρά τις υποτιθέμενες ελλείψεις που επικαλούνται οι εργοδότες.
Φέτος, θέλουν και άλλους ξένους από τρίτες χώρες και αυτό την ώρα που οι ξενοδόχοι υποστηρίζουν πως υπάρχει σοβαρή μείωση στις αεροπορικές κρατήσεις προς Κύπρο για την προσεχή καλοκαιρινή περίοδο.
Όπως ανακοινώθηκε και δημοσιεύθηκε στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Κύπρου (ΣΤΕΚ) σε πρόσφατη συνεδρία του φιλοξένησε εκπρόσωπο της Hermes Airports και αποφάνθηκαν πως «μέχρι στιγμής για το 2024 καταγράφεται μείωση 550.000 αεροπορικών θέσεων προς την Κύπρο, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023». Προς τι τότε τίθενται αιτήματα για νέους ξένους εργάτες για την ξενοδοχειακή βιομηχανία; Ήδη οι αφίξεις τουριστών τον φετινό Ιανουάριο ήταν μειωμένες κατά 3% περίπου σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Υ.Γ.1: Ο υφυπουργός Τουρισμού κ. Κουμής αμφισβήτησε τα στοιχεία των μειωμένων αφίξεων, όπως ανακοινώθηκαν από τον ΣΤΕΚ και τη HERMES AIRPORT. Η αμφισβήτηση αυτή επιβεβαιώνει τις ανησυχίες του συνδικαλιστικού κινήματος περί υπερβολικών αιτημάτων για παραχώρηση νέων αδειών εργαζομένων από τρίτες χώρες. Γι’ αυτό, καλά κάνουν, πριν ληφθούν οριστικές αποφάσεις, ξενοδόχοι και Κυβέρνηση να τα βρουν αριθμητικά μεταξύ τους και να τεκμηριώσουν τις πραγματικές ανάγκες (ανά ειδικότητα και επάγγελμα), όπως απαιτεί και η ΣΕΚ.
Υ.Γ.2.:Δεν γίνεται ο αλλοδαπός εργάτης, που καθαρίζει πρωί -πρωί την πισίνα ενός ξενοδοχείου, το μεσημέρι να φορεί γραβάτα ή παπιγιόν και να κάνει το γκαρσόνι. Έλεος…
Δεν γίνεται η κοπέλα που κόβει ψωμί στον φούρνο και σερβίρει αρτοποιήματα, σε λίγη ώρα να κάνει την καθαρίστρια, να πλένει τα εξωτερικά τζάμια των φούρνων και να σκουπίζει πεζοδρόμια, με τα ίδια ρούχα που κόβει ψωμιά. Έλεος…
Η ποιότητα χρειάζεται να συνοδεύεται και από αξιοπρέπεια και αξιοπιστία. Κάποιοι επιχειρηματίες οφείλουν να αντιληφθούν πως οι καταναλωτές χρειάζονται περισσότερο σεβασμό.
* Υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομικών Μελετών ΣΕΚ.
