Βάση των μακροοικονομικών προβλέψεων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ο ρυθμος ανάπτυξη της χώρα για το 2024 αναμένεται να ανέλθει στο 2,8%, σε σχέση με 2,5% το 2023. Τα έτη 2025 και 2026 αναμένεται άνοδος του ΑΕΠ κατά 3,1% και 3,2%, αντίστοιχα.
Συγκεκριμένα η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) ολοκλήρωσε τις προβλέψεις Μαρτίου 2024 για τα κύρια μακροοικονομικά μεγέθη της Κύπρου για τα έτη 2024-2026. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για το 2024 αναμένεται να ανέλθει στο 2,8%, σε σχέση με 2,5% το 2023. Τα έτη 2025 και 2026 αναμένεται άνοδος του ΑΕΠ κατά 3,1% και 3,2%, αντίστοιχα. Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί με ελαφρώς ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τις προβλέψεις Δεκεμβρίου 2023 λόγω της δυναμικής από τα θετικότερα οικονομικά αποτελέσματα του 2023 σε σχέση με την πορεία της εγχώριας ζήτησης.
Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η προβλεπόμενη πορεία του ΑΕΠ οφείλεται κυρίως στην αναμενόμενη άνοδο τόσο της εγχώριας όσο και της εξωτερικής ζήτησης. Την εγχώρια ζήτηση αναμένεται να στηρίξει η ανάκαμψη του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, ως αποτέλεσμα της αναμενόμενης περαιτέρω υποχώρησης του πληθωρισμού, της αύξησης των μισθών και της ανθεκτικότητας που συνεχίζει να καταγράφει η αγορά εργασίας. Η προβλεπόμενη αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών, ιδιαίτερα από το 2025 και εντεύθεν, αντικατοπτρίζει την αναμενόμενη σταδιακή βελτίωση της εξωτερικής ζήτησης, αλλά και τη δυναμική τομέων όπως της τεχνολογίας και της ναυτιλίας που έχουν αναπτυχθεί έντονα τα τελευταία χρόνια μέσω ξένων επενδύσεων. Παράλληλα εξακολουθεί να επικρατεί αβεβαιότητα για τις μεσοπρόθεσμες οικονομικές συνέπειες της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, αφού οι τελικές επιπτώσεις θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια και ενδεχόμενη επέκτασή της, ενώ μέχρι στιγμής οι όποιες βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις είναι περιορισμένες.
Αναλυτικότερα, για τα έτη 2024-2026, η αναμενόμενη ανάπτυξη του ΑΕΠ βασίζεται κυρίως στην πορεία της εγχώριας ζήτησης. Σημαντική συνεισφορά αναμένεται κυρίως από μεγάλες υπό εξέλιξη ιδιωτικές επενδύσεις, καθώς επίσης από έργα για στήριξη της ψηφιακής και πράσινης ανάπτυξης και άλλα μεταρρυθμιστικά έργα στο πλαίσιο υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα του τέταρτου τριμήνου του 2023 και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, δεν διαφαίνεται σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος στις επενδύσεις λόγω της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή μέσω μείωσης της ζήτησης ή πιθανή καθυστέρηση στην υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων από Ισραηλινά συμφέροντα.
Η ιδιωτική κατανάλωση, αν και προβλέπεται να επιβραδυνθεί, αναμένεται να παραμείνει σημαντικός παράγοντας της οικονομικής ανάπτυξης τα επόμενα έτη, γεγονός που αντανακλά την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας και την αναμενόμενη ανάκαμψη του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος. Σημειώνεται ότι το 2024, οι καθαρές εξαγωγές θα συνεισφέρουν αρνητικά στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, λόγω των επιπτώσεων, αν και περιορισμένων, του συνεχιζόμενου Ρώσο-Ουκρανικού πολέμου στον κύκλο εργασιών των επαγγελματικών υπηρεσιών αλλά και λόγω της αναμενόμενης απώλειας Ισραηλινών τουριστών. Οι προαναφερθείσες επιβραδυντικές επιδράσεις αναμένεται να εξασθενήσουν στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα προβολής, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη, στο πλαίσιο και της διαποικίλησης των αγορών για παροχή τουριστικών και επαγγελματικών υπηρεσιών. Συνεχιζόμενη στήριξη στο ΑΕΠ αναμένεται και από την επέκταση του κύκλου εργασιών ξένων εταιρειών του τομέα της τεχνολογίας που έχουν εγκατασταθεί στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια.
Σε σχέση με τις προβλέψεις Δεκεμβρίου 2023, καταγράφεται μικρή προς τα πάνω αναθεώρηση στο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες για το 2024. Αυτή οφείλεται στην προς τα πάνω αναθεώρηση των προοπτικών της εγχώριας ζήτησης, η οποία αντιστάθμισε τις ελαφρώς λιγότερο ευνοϊκές παραδοχές σε σχέση με την πορεία τόσο του τουρισμού όσο και των εξαγωγών επαγγελματικών και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών λόγω του ευθραύστου εξωτερικού περιβάλλοντος.
Η αγορά εργασίας συνεχίζει να στηρίζει την κυπριακή οικονομία. Η ανεργία αναμένεται να μειωθεί στο 5,8% του εργατικού δυναμικού το 2024 σε σχέση με 6,1% το 2023. Παρά τον αντίκτυπο από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, το ποσοστό ανεργίας που καταγράφηκε το τέταρτο τρίμηνο του 2023 ήταν χαμηλότερο από το αναμενόμενο, στο 5,9%. Θετικές εξελίξεις συνεχίζουν να καταγράφουν και πρόσφατες έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τις προσδοκίες για την απασχόληση κατά τους επόμενους τρεις μήνες, παρά τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Σε συνάρτηση με την αναμενόμενη μεγέθυνση του ΑΕΠ, η ανεργία αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 5,6% το 2025 και στο 5,3% το 2026, πλησιάζοντας συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
Σε σχέση με τις προβλέψεις Δεκεμβρίου 2023, αναμένεται χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας το 2024 κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης ανθεκτικότητας που παρατηρείται στην αγορά εργασίας και των θετικότερων αποτελεσμάτων αναφορικά με το ποσοστό ανεργίας για το 2023 σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις.
Ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, ΕνΔΤΚ) κατά το μεσοπρόθεσμο ορίζοντα αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω σε σχέση με το 2023 και να κυμανθεί στο 2,0% τη διετία 2024-2025 και 1,9% κατά το 2026. H περαιτέρω υποχώρηση του ΕνΔΤΚ αναμένεται να προκύψει λόγω της προβλεπόμενης συνεχούς εξασθένισης των πληθωριστικών πιέσεων που δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα έτη από εξωγενείς κυρίως παράγοντες προσφοράς καθώς επίσης και λόγω του αντίκτυπου της ενιαίας νομισματικής πολιτικής η οποία συνεχίζει να επιδρά κατασταλτικά. Επιπλέον, οι προς τα κάτω αναθεωρημένες τιμές της ενέργειας, η αναμενόμενη ομαλοποίηση τόσο στα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων όσο και στις αυξήσεις των μισθών προβλέπεται επίσης να συνεισφέρουν στην επιβράδυνση του ΕνΔΤΚ κατά την περίοδο 2024-2026.
Σε σχέση με τις προβλέψεις Δεκεμβρίου 2023, η προς τα κάτω αναθεώρηση του ΕνΔΤΚ κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες για το 2024 οφείλεται κυρίως στις αναθεωρημένες προς τα κάτω τιμές της ενέργειας και, σε μικρότερο βαθμό, των βιομηχανικών προϊόντων εξαιρουμένης της ενέργειας.
Ο δομικός πληθωρισμός, δηλαδή ο πληθωρισμός εξαιρουμένης της ενέργειας και των τροφίμων, αναμένεται επίσης να σημειώσει περαιτέρω υποχώρηση σε σύγκριση με το 2023 και να κυμανθεί στο 2,6%, 2,3% και 2,2% κατά τα έτη 2024, 2025, και 2026, αντίστοιχα. Η εν λόγω πορεία του δομικού πληθωρισμού αναμένεται κυρίως λόγω του συνεχιζόμενου κατασταλτικού αντίκτυπου της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ (επίδραση με χρονική υστέρηση και σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα) στη ζήτηση για υπηρεσίες και αγαθά.
Σε σχέση με τις προβλέψεις Δεκεμβρίου 2023, δεν υπάρχει ουσιαστική αναθεώρηση του δομικού πληθωρισμού.
Σε σχέση με τις πιθανότητες για απόκλιση από το βασικό σενάριο των προβλέψεων, συνολικά τείνουν να είναι ελαφρώς προς τα κάτω για το ΑΕΠ την περίοδο 2024-2026 και σχετίζονται κυρίως με τον αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο από τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και την εύθραυστη πορεία της εξωτερικής ζήτησης. Επίσης, αυστηρότερες από τις προβλεπόμενες συνθήκες χρηματοδότησης, ενδεχομένως να επηρεάσουν ανασταλτικά την εγχώρια ζήτηση. Ανοδικοί κίνδυνοι για απόκλιση από το βασικό σενάριο των προβλέψεων συνδέονται με υψηλότερη από την προβλεπόμενη ιδιωτική κατανάλωση εάν το ποσοστό αποταμίευσης από τα νοικοκυριά δεν αυξηθεί στο βαθμό που αναμένεται κατά τον ορίζοντα προβολής σε σχέση με το βασικό σενάριο των προβλέψεων.
Σε σχέση με τον πληθωρισμό, οι κίνδυνοι για απόκλιση από το βασικό σενάριο των προβλέψεων για τα έτη 2024-2026 αξιολογούνται συνολικά ως ισορροπημένοι. Οι ανοδικοί κίνδυνοι προέρχονται κυρίως από πιθανές υψηλότερες από τις αναμενόμενες τιμές ενέργειας καθώς επίσης και από επιπτώσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή (εφαρμογή σχετικών φορολογικών πολιτικών, ακραία καιρικά φαινόμενα). Ανοδικοί κίνδυνοι συνδέονται επίσης με την υλοποίηση ενδεχόμενων δευτερογενών επιπτώσεων, όπως μεγαλύτερες (των αναμενομένων) αυξήσεις στους μισθούς και πιο ανθεκτικά περιθώρια κέρδους των εταιρειών, καθώς επίσης και λόγω υψηλότερης της αναμενόμενης ιδιωτικής κατανάλωσης. Από την άλλη, υπάρχει πιθανότητα ο πληθωρισμός να είναι πιο κάτω από την εκτίμηση του βασικού σεναρίου λόγω μεγαλύτερης της αναμενόμενης μείωσης της εγχώριας ζήτησης και γενικότερα της οικονομικής δραστηριότητας στην περίπτωση που ο αντίκτυπος της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ αποδειχτεί εντονότερος από ότι αναμένεται καθώς και λόγω αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων.
Οι μακροοικονομικές προβλέψεις της ΚΤΚ Μαρτίου 2024 για την Κύπρο ετοιμάστηκαν στο πλαίσιο καταρτισμού των ενδιάμεσων προβλέψεων της ΚΤΚ (κάθε Μάρτιο και Σεπτέμβριο) και λαμβάνουν υπόψιν τις οικονομικές εξελίξεις και διαθέσιμα στοιχεία μέχρι και τις 8 Μαρτίου 2024.
