Με νέα απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), η οποία δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της, η ΑΗΚ Προμήθεια δεν θα έχει πλέον την παράλογη υποχρέωση να αγοράζει την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) στο εκτοξευθέν ύψος του κόστους αποφυγής (δηλαδή το κόστος παραγωγής από πετρέλαιο), αλλά κατά μέγιστη τιμή (πλαφόν) 11 σεντ την κιλοβατώρα.
Αυτό σημαίνει ότι η ΑΗΚ Προμήθεια θα έχει, από την 1η Μαϊου 2023 που θα ισχύσει η απόφαση, σοβαρή εξοικονόμηση ανά κιλοβατώρα που αγοράζει από συστήματα ΑΠΕ (περιλαμβανομένης της αυτοπαραγωγής net billing), καθώς θα την αγοράζει προς 11 σεντ την κιλοβατώρα (όταν το κόστος αποφυγής είναι ψηλότερο από 11 σεντ) ή και φθηνότερα, αν το κόστος αποφυγής είναι κάτω από τα 11 σεντ.
Για τον Απρίλιο ’23 το κόστος αποφυγής είναι 22,71 σεντ την κιλοβατώρα (τον περασμένο Ιούλιο ήταν σχεδόν 26 σεντ!), κάτι που σημαίνει πως, αν σήμερα ήταν σε ισχύ η απόφαση της ΡΑΕΚ, η ΑΗΚ θα αγόραζε το ρεύμα από ανανεώσιμες πηγές περίπου στη μισή τιμή απ’ ότι πριν την απόφαση της ΡΑΕΚ. Περίπου τα ίδια δεδομένα θα ισχύουν από 1η Μαϊου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Η σημαντική μείωση για την ΑΗΚ της τιμής της κιλοβατώρας από ΑΠΕ θα έχει θετική επίπτωση και στη λιανική τιμή πώλησης του ηλεκτρισμού, με όφελος προς τους πελάτες της ΑΗΚ, οι οποίοι τα τελευταία περίπου δύο χρόνια υπερχρεώνονταν σε μεγάλο βαθμό για την πράσινη ενέργεια, λόγω της εκτόξευσης της τιμής του πετρελαίου, με την οποία ήταν συνδεδεμένη η τιμή αγοράς από την ΑΗΚ της κιλοβατώρας από φωτοβολταϊκά και αιολικά.
Σύμφωνα με τη ΡΑΕΚ, η ανώτατη τιμή της κιλοβατώρας από ΑΠΕ καθορίστηκε στα 11 σεντ, επειδή αυτή είναι η μέση τιμή του κόστους αποφυγής της δεκαετίας Δεκέμβριος 2012 – Φεβρουάριος 2023 (κατώτατη τιμή 4,46 σεντ τον Απρίλιο του ’16, μέγιστη 25,85 τον Ιούλιο του ’22).
Οι παραγωγοί, τα ίδια
Η απόφαση της ΡΑΕΚ δεν μειώνει τα έσοδα των παραγωγών από συστήματα ΑΠΕ που είναι ενταγμένα σε κρατικά σχέδια στήριξης. Οι παραγωγοί θα εξακολουθούν να πληρώνονται κάθε κιλοβατώρα στο ύψος της τιμής που καθορίστηκε μέσω των σχεδίων στήριξης, δηλαδή βάσει της ταρίφας που συμφωνήθηκε. Σε ισχύ βρίσκονται διάφορες ταρίφες, όλες πάνω από τα 11 σεντ. Οι εν λόγω ιδιώτες παραγωγοί θα συνεχίσουν να εισπράττουν τη συμφωνηθείσα ταρίφα, αλλά πλέον τη διαφορά μεταξύ των 11 σεντ/κιλοβατώρα και της ταρίφας (για τα αιολικά είναι 16,6 σεντ, για παλιά φωτοβολταϊκά ξεπερνά σε κάποιες περιπτώσεις τα 30 σεντ) θα την καταβάλλει το (κρατικό) Ταμείο ΑΠΕ και Εξοικονόμησης Ενέργειας και όχι η ΑΗΚ Προμήθεια, ούτε οι πελάτες της.
Σε πρώτη φάση, η απόφαση της ΡΑΕΚ να αποσυνδέσει την τιμή αγοράς της πράσινης κιλοβατώρας από την τιμή της ενέργειας που παράγεται από πετρέλαιο δεν επηρεάζει άμεσα τις τιμές και τα υπερκέρδη των ιδιωτών παραγωγών και προμηθευτών στη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού. Ωστόσο, σταδιακά, ενόσω η τιμή της κιλοβατώρας της ΑΗΚ θα μειώνεται κατά τι (λόγω μικρότερου κόστους ΑΠΕ) ίσως υπάρξει και αντίστοιχη -μικρή- μείωση στις τιμές που χρεώνουν οι ιδιώτες προμηθευτές τους πελάτες τους, καθώς συνδέουν τη χρέωση που επιβάλλουν για τη (φθηνή) παραγωγή τους με την (ακριβή) παραγωγή της ΑΗΚ, μείον μια έκπτωση περίπου 10%.
Ίσως χρειαστεί να αυξηθεί ελαφρά το τέλος ΑΠΕ
Όπως προαναφέραμε, από την απόφαση της ΡΑΕΚ αυξημένο κόστος θα έχει το Ταμείο ΑΠΕ και Εξοικονόμησης Ενέργειας, το οποίο θα κληθεί να πληρώνει τους παραγωγούς από ΑΠΕ τη διαφορά μεταξύ της (ψηλότερης) ταρίφας που ισχύει ανά σύστημα και τεχνολογία παραγωγής και των 11 σεντ την κιλοβατώρα που καθόρισε η ΡΑΕΚ. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των αιολικών πάρκων, το Ταμείο θα πληρώνει τον παραγωγό με 5,6 σεντ την κιλοβατώρα, ώστε μαζί με τα 11 σεντ που θα του πληρώνει η ΑΗΚ να συμπληρώνεται η ταρίφα των 16,6 σεντ την κιλοβατώρα. Για φωτοβολταϊκά (ποικίλουν οι ταρίφες) η επιβάρυνση του Ταμείου θα είναι μεγαλύτερη.
Το Ταμείο χρηματοδοτείται από τους καταναλωτές ρεύματος, μέσω μιας πολύ μικρής χρέωσης ανά κιλοβατώρα (μισό σεντ την κιλοβατώρα). Λόγω της μεγάλης αύξησης στο κόστος του καυσίμου της ΑΗΚ, το Ταμείο είχε ευνοηθεί με σοβαρά έσοδα, καθώς η διαφορά μεταξύ της αυξημένης τιμής που πλήρωνε ανά κιλοβατώρα η ΑΗΚ και της ταρίφας των ΑΠΕ κατέληγε στο Ταμείο. Τον Δεκέμβριο του 2022 τα απουθέματα του Ταμείου υπολογίζονταν γύρω στα 60 εκατ. ευρώ. Είναι όμως πιθανό, λόγω των επικείμενων αυξημένων δαπανών του Ταμείου, να χρειαστεί σε επόμενη φάση κάποια αύξηση στο τέλος ΑΠΕ που θα πληρώνουν οι καταναλωτές.
ΑΠΟΨΗ
Δεν λύνεται το πρόβλημα
Η απόφαση της ΡΑΕΚ μπορούσε και έπρεπε να ληφθεί νωρίτερα. Όπως μας ενημέρωσαν από την Αρχή, χρειάστηκε μελέτη και αρκετή διαβούλευση για να αποσυνδεθεί η τιμή της παραγωγής από ΑΠΕ που πωλείται στην ΑΗΚ από την τιμή του πετρελαίου και να καθοριστεί το πλαφόν των 11 σεντ για τα πάρκα που είναι ενταγμένα σε κρατικά σχέδια στήριξης (ταρίφες). Η ΕΕ καθόρισε αυτό το πλαφόν στα 18 σεντ, που επιτρέπει σημαντικό υπερκέρδος. Παρά την καλοδεχούμενη απόφαση της ΡΑΕΚ, εξακολουθεί να χρήζει αντιμετώπισης η πλήρης αποσύνδεση της τιμής του ρεύματος των (πολύ περισσότερων) φωτοβολταϊκών στη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού από το πραγματικό κόστος παραγωγής τους. Ούτε η μεταβατική ρύθμιση έδωσε λύσεις σε αυτό, ούτε η ανταγωνιστική αγορά αναμένεται να κλείσει την ψαλίδα.
