Το ΓεΣΥ είναι μια κοινωνική κατάκτηση που αφορά όλους τους πολίτες και είναι χρέος μας να το διατηρήσουμε δυνατό για να εξυπηρετεί τους δικαιούχους σήμερα αλλά και για τις επόμενες γενιές, λέει σε συνέντευξη στο Insider ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), Σταύρος Μιχαήλ. Στο ίδιο πλαίσιο αναφέρει ότι, σύμφωνα με αναλογιστική μελέτη, με τα σημερινά δεδομένα το ΓεΣΥ είναι βιώσιμο έως το 2030, έχοντας μάλιστα ικανοποιητικό αποθεματικό. Όπως σημειώνει, ο ΟΑΥ οφείλει να θωρακίσει τις βασικές αρχές που υπηρετεί το σύστημα ενώ απαραίτητη είναι και η καλλιέργεια κουλτούρας ορθολογιστικής χρήσης των υπηρεσιών από δικαιούχους και παρόχους.
Ποια είναι τα προβλήματα που παρατηρούνται στο Γενικό Σύστημα Υγείας, όπως τα παρουσιάσατε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;
Μια τόσο μεγάλη κοινωνική μεταρρύθμιση που αφορά στο σύνολο του πληθυσμού, έχει συνεχείς και αυξανόμενες απαιτήσεις και προϋποθέτει μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων και παράλληλα αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών με στόχο τόσο το γενικό όφελος του πολίτη αλλά και τη βελτίωση του ίδιου του Συστήματος. Τα θέματα που αποτελούν προτεραιότητα για τον Οργανισμό είναι η αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και η αντιμετώπιση των καταχρήσεων εντός του Συστήματος έτσι ώστε να διατηρείται και να ενισχύεται περαιτέρω η οικονομική βιωσιμότητα του Ταμείου.
Θεωρούμε ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στη βελτίωση της ποιότητας και παράλληλα στον εμπλουτισμό των υπηρεσιών. Πρέπει να σημειώσουμε ότι το τελευταίο διάστημα εντάχθηκαν αρκετές νέες υπηρεσίες στο ΓεΣΥ όπως η αποκατάσταση ασθενών, τα καινοτόμα φάρμακα και νέες θεραπείες.
Σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο Οργανισμός υιοθετεί ποιοτικά κριτήρια, κλινικές κατευθυντήριες γραμμές και πρωτόκολλα με στόχο την ενίσχυση της ποιότητας.
Το ΓεΣΥ εξάλλου, διανύει τον τέταρτο χρόνο λειτουργίας του και είναι φυσιολογικό ένεκα του εύρους και της πολυπλοκότητας των υπηρεσιών που παρέχει, να παρουσιάζονται τομείς που χρήζουν βελτίωσης και αναβάθμισης.
Για να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των δικαιούχων, πρέπει να έχουμε γρήγορα αντανακλαστικά έτσι ώστε να παρεμβαίνουμε αποτελεσματικά τόσο για τη διόρθωση οποιωνδήποτε προβλημάτων προκύπτουν όσο και για την περαιτέρω αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ποιες είναι οι εισηγήσεις του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ώστε να επιλυθούν τα εν λόγω προβλήματα;
Υψίστης σημασίας για τον Οργανισμό είναι, πρωτίστως η βελτίωση παροχής των υπηρεσιών υγείας προς τον πολίτη καθώς και η αντιμετώπιση των όποιων στρεβλώσεων, όπως τονίστηκε προηγουμένως.
Αυτό που είχαμε συμφωνήσει με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι ότι εντός του Μαΐου να διαμορφώσουμε σε συνεργασία με την Υπουργό Υγείας ένα σχέδιο δράσης.
Στόχος είναι να αξιολογηθούν τα υφιστάμενα προβλήματα του Συστήματος και να καθορισθούν οι τρόποι αντιμετώπισης τους. Στο σημείο αυτό να αναφέρω και το σημείο που αφορά στη Νομοθεσία και στο Υπουργείο Υγείας. Υπάρχουν τομείς για τους οποίους χρειάζονται νέες νομοθεσίες ή τροποποίηση αυτών, ώστε να ενισχυθεί το έργο του Οργανισμού, ειδικά όσον αφορά την εποπτεία και τον καλύτερο έλεγχο αλλά και τα κέντρα αποκατάστασης, τα διαγνωστικά κέντρα αλλά και σε σχέση με τις διαπιστεύσεις.
Γενικότερα, ποια είναι η πολιτική που ακολουθείτε ως Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΑΥ και σε ποιους τομείς επικεντρώνεται το ενδιαφέρον σας;
Το ΓεΣΥ είναι η μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση και στόχος μας είναι να παραμείνει εύρωστο και στο μέλλον. Κύριο μέλημα μας είναι η ύπαρξη ενός βιώσιμου ΓεΣΥ, όχι μόνο για το σήμερα, αλλά και για τις επόμενες γενιές. Για το λόγο αυτό έχουμε ήδη προχωρήσει στην πρώτη αναλογιστική μελέτη από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO), το οποίο διεξάγει και τις αναλογιστικές μελέτες για το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η μελέτη κατέδειξε τη βιωσιμότητα του ΓεΣΥ μέχρι το 2030, με ικανοποιητικό αποθεματικό. Ως οικονομολόγος, με θητεία 17 χρόνων στη διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών, πιστεύω ότι πρέπει να έχουμε ένα ισχυρό αποθεματικό ώστε σε περιόδους κρίσης να μην προκύπτουν συστημικές οικονομικές διαταραχές.
Έχοντας ως στρατηγικό στόχο την συνεχή αναβάθμιση και την ένταξη νέων υπηρεσιών και καινοτόμων φαρμάκων, οφείλουμε να εργαζόμαστε μεθοδικά και να συνεργαζόμαστε με όλους τους φορείς αποτελεσματικά.
Να περιμένουμε ότι σε κάποια φάση θα τελειοποιηθεί το ΓεΣΥ;
Δεδομένου ότι οι απαιτήσεις σε υπηρεσίες υγείας, τα δεδομένα και η τεχνολογία εξελίσσονται συνεχώς, η στόχευση υψηλών στόχων για την καλύτερη απόδοση και αποτελεσματικότητα του Συστήματος είναι μια εξελικτική διαδικασία Στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως, τα Συστήματα Υγείας περνούν διαρκώς κρίσεις, διορθώνονται, αναβαθμίζονται και εξελίσσονται. Για παράδειγμα, σήμερα, αναφερόμαστε στα καινοτόμα φάρμακα και λέμε ότι η χώρα μας υστερεί σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, δεν πρέπει να αγνοούμε την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται αυτά τα φάρμακα, γεγονός που δεν μας επιτρέπει να βρισκόμαστε πάντοτε στο επιθυμητό σημείο. Δεν μπορούμε για παράδειγμα σε περίοδο ενός με δύο χρόνων να φτάσουμε στο επίπεδο χωρών όπως η Φινλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία.
Ποια νοσηλευτήρια έχουν εντάξει στο ΓεΣΥ τα Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ) τους και ποια αναμένεται να το πράξουν; Είναι ικανοποιητικός ο αριθμός, για τις ανάγκες των πολιτών;
Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε τα δημόσια ΤΑΕΠ του ΟΚΥπΥ και το Mediterranean στη Λεμεσό. Πρόσφατα συμφωνήσαμε και με το Απολλώνειο, το οποίο θα χρειαστεί 3-4 μήνες για να διαμορφώσει κατάλληλα τις υποδομές και να στελεχωθεί με γιατρούς ώστε από τον Σεπτέμβριο του 2023 να έχουμε και δεύτερο ΤΑΕΠ στη Λευκωσία.
Βάσει του μοντέλου συμφωνίας με το Απολλώνειο, θα προσπαθήσουμε να έρθουμε σε συμφωνία και με νοσηλευτήρια στη Λάρνακα και την Πάφο. Δυστυχώςστην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου δεν υπάρχει η δυνατότητα και συνεπώς οι ανάγκες των πολιτών θα καλύπτονται από αυτό της Λάρνακας.
Επίσης, στην περίπτωση που ενταχθεί στο ΓεΣΥ η Πολυκλινική «Υγεία», πιστεύουμε ότι θα μπορεί και αυτή να διαθέτει δικό της ΤΑΕΠ.
Ποια η θέση του ΟΑΥ για την παρουσία μη ενταγμένων στο ΓεΣΥ γιατρών σε νοσοκομεία τα οποία έχουν ενταχθεί εντός του συστήματος;
Θεωρούμε ότι το θέμα έχει λήξει μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του δικαστηρίου, στο οποίο προσέφυγαν οι γιατροί εκτός ΓεΣΥ. Το δικαστήριο ξεκαθάρισε ότι δεν μπορούν να εργάζονται εντός των συμβεβλημένων με το ΓεΣΥ νοσηλευτηρίων. Εφόσον η Νομοθεσία είναι ξεκάθαρη, ο Οργανισμός το μόνο που απομένει να πράξει είναι να την εφαρμόζει.
Πώς θα αλλάξει ο τρόπος αποζημίωσης των νοσοκομείων του ΓεΣΥ και ποια η σημασία αυτής της αλλαγής;
Η σημασία της αλλαγής έχει να κάνει με την ποιότητα, στην οποία επικεντρώνεται οΟργανισμός τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Ο νέος τρόπος αποζημίωσης εισάγει ποιοτικά κριτήρια.
Αυτή είναιάλλωστε και η φιλοσοφία του ΓεΣΥ: Απρόσκοπτη παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείαςχωρίς εξαιρέσεις. Ο νέος τρόπος αμοιβήςτων νοσηλευτηρίων επιδιώκει να μειώσειτυχόν υπερβολικές διαφορές στις αμοιβές(ίδιας πράξης) μεταξύ νοσηλευτηρίων, ναεισαγάγει ποιοτικά κριτήρια ώστε να προαχθεί η ποιότητα και να αναδείξει συγκριτικάπλεονεκτήματα μεταξύ των νοσηλευτηρίων,να δώσει κίνητρο στα νοσηλευτήρια να επιλέγουν τα δύσκολα και εξειδικευμένα περιστατικά ώστε να αμείβονται καλύτερα, ναπροάγει τον υγιή ανταγωνισμό που σε βάθοςχρόνου θα αυξήσει την ποιότητα και παράλληλα να λειτουργεί με τρόπο που να μην τίθεται σε κίνδυνο ο σφαιρικός προϋπολογισμόςτου Οργανισμού. Η υιοθέτηση των κριτηρίων αυτών προάγει τη διαφάνεια όσον αφοράστις αποζημιώσεις των νοσηλευτηρίων
Βάσει των ποιοτικών κριτηρίων τα νοσηλευτήρια κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το μέγεθος και τις υπηρεσίες που προσφέρουν (κλίνες, εξοπλισμός, μονάδες εντατικής κτλ.).
Από εκεί και πέρα έχουμε εντάξει κριτήρια, όπως αυτό που αφορά στα εξιτήρια, τις επιπλοκές κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων, τα ερωτηματολόγια των ασθενών και αρκετά άλλα που αν επιτύχει το νοσηλευτήριο θα μπορεί να αυξήσει την αμοιβή του μέχρι και κατά 25%. Ένα σημαντικό κριτήριο είναι και αυτό της διαπίστευσης του νοσηλευτηρίου από αρμόδιους οργανισμούς, σε σχέση με τις διαδικασίες που ακολουθεί για την παροχή των υπηρεσιών του.
Πρόσθετα, για πρώτη φορά δίνεται φωνή στον ασθενή έμπρακτα, δίνοντας του τη δυνατότητα να αξιολογεί τις υπηρεσίες ενδονοσοκομειακής φροντίδας υγείας, μέσω ερωτηματολογίων που του αποστέλνονται μετά το εξιτήριο του από το νοσηλευτήριο.
Ποιοι άλλοι επαγγελματίες υγείας να αναμένουμε ότι θα ενταχθούν στο ΓεΣΥ φέτος ή, πιθανόν και σε μεταγενέστερο στάδιο, σε περίπτωση που υπάρχουν και κάποιες μακροπρόθεσμες σκέψεις;
Αυτή τη στιγμή εκκρεμεί η ένταξη των ποδολόγων, με τους οποίους βρισκόμαστε σε διαβουλεύσεις και στους οποίους έχουμε δώσει μία πρόταση. Με τους εργοθεραπευτές, οι οποίοι είναι στο ΓεΣΥ αλλά σε μικρό αριθμό, έχουμε κάνει διαβουλεύσεις οι οποίες δεν καρποφόρησαν και θα ακολουθήσουν νέες αφού, σκοπός μας είναι, να τους εντάξουμε όλους, αν είναι δυνατό.
Εκείνο που χρειαζόμαστε και το ζητά και ο κόσμος είναι κέντρα αποκατάστασης. Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε μόνο τρία, τα οποία είχαν άδεια νοσηλευτηρίου. Για να επιτευχθεί ο στόχος μας απαιτείται η έγκριση σχετικής νομοθεσίας από τη Βουλή ώστε να καθοριστούν τα κριτήρια με τα οποία θα δίνονται οι άδειες για τα κέντρα αποκατάστασης.
Είναι ένα αίτημα των πολιτών, ωστόσο για να αυξηθεί ο αριθμός τους πρέπει πρώτα να ψηφιστεί η σχετική Νομοθεσία.
Σε ποια φάση βρίσκονται οι διαβουλεύσεις σας με τις φαρμακευτικές εταιρείες προκειμένου να προωθηθεί η ένταξη περισσότερων καινοτόμων ή μοναδικών θεραπειών στο ΓεΣΥ;
Σκοπός μας όπως η διαχείριση για τα καινοτόμα φάρμακα μεταφερθεί από το Υπουργείο Υγείας στον Οργανισμό που είναι και ο καθ’ ύλην αρμόδιος. Στόχος είναι μεγάλος όγκος καινοτόμων φαρμάκων να συμπεριληφθεί στον Κατάλογο Φαρμάκων του ΓεΣΥ από την Επιτροπή Ονομαστικών Αιτημάτων. Θα πρέπει να ετοιμασθούν και να υιοθετηθούν πρωτόκολλα έτσι ώστε ο αριθμός φαρμάκων που εγκρίνονται μέσω της Επιτροπής Ονομαστικών Αιτημάτων να εντάσσονται στο κατάλογο του ΓεΣΥ, και ο δικαιούχος να παίρνει αυτά τα φάρμακα χωρίς σχετικό αίτημα
Σημειώνω ότι υπάρχουν καινοτόμα φάρμακα τα οποία κοστίζουν αρκετές χιλιάδες ευρώ για κάθε θεραπεία οπότε η Συμβουλευτική Επιτροπή Φαρμάκων εξετάζει και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και το κόστος.
Στον προϋπολογισμό του 2023, έχουμε συμπεριλάβει κονδύλι ύψους €40 εκατ. για τα καινοτόμα φάρμακα ενώ παράλληλα έχουμε επιταχύνει τις διαδικασίες με στόχο την ένταξη στο ΓεΣΥ το δυνατόν περισσότερων καινοτόμων φαρμάκων μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Τα παράπονα των πολιτών αναφορικά με τον τρόπο αντιμετώπισης τους από τους προσωπικούς τους γιατρούς είναι καθημερινά. Ο ΟΑΥ παρεμβαίνει και κάνει τις ανάλογες προσαρμογές όταν αυτό απαιτείται;
Η μαγική λέξη σε αυτή την περίπτωση είναι η «κουλτούρα». Είναι αλήθεια ότι ακούγονται διάφορα, και για τους Προσωπικούς Ιατρούς και για τους ασθενείς, οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις προβαίνουν σε μη παραγωγικές ή και επιβλαβείς για το Σύστημα απαιτήσεις. Πρέπει να καλλιεργηθεί η σωστή κουλτούρα υπεύθυνης χρήσης των υπηρεσιών από τους δικαιούχους του ΓεΣΥ και παράλληλα από τους πάροχους για το πλαίσιο λειτουργίας τους εντός του Συστήματος.
Ο Οργανισμός ετοιμάζει εκστρατείες ενημέρωσης προς επίτευξη αυτού του σκοπού.
Εδώ θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι έχουμε εισάγει ποιοτικά κριτήρια για τους Προσωπικούς Ιατρούς, μέσω των οποίων γίνεται ποιοτική αξιολόγηση των παραπεμπτικών τους, της συμμετοχής τους σε εκπαιδεύσεις, εάν διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό κτλ. Με αυτό τον τρόπο τονίζουμε τη σημαντικότητα που διαδραματίζει ο Προσωπικός Ιατρός στο πλαίσιο του ΓεΣΥ.
