Η γενικότερη στρατηγική μας είναι να αναβαθμίσουμε ουσιαστικά την ΚΔ και να αντιμετωπίσουμε εσωτερικές αλλά και εξωτερικές προκλήσεις που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε από μόνοι μας, επισημαίνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στη συνέντευξή του στον Φιλελεύθερο. Μιλώντας για το Κυπριακό, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε ότι το μήνυμα που στέλνεται προς την Τουρκία είναι ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι μόνη της, αλλά μέρος περιφερειακών συνεργασιών και συμμαχιών που προωθούν την ασφάλεια. Ξεκαθαρίζει παράλληλα ότι «δεν έχουμε οποιεσδήποτε ενδείξεις για παρέμβαση των Αμερικανών, ούτε μας έκαναν νύξη για παρέμβαση στο Κυπριακό».
– Μπορούν όλες αυτές οι κινήσεις να διαφοροποιήσουν την Τουρκία ή θα τη σκληρύνουν σε ό,τι αφορά το Κυπριακό;
– Σίγουρα δεν λειτουργούμε στη βάση του τι κάνει η Τουρκία και δεν προσεγγίζουμε τίποτα ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Λειτουργούμε στη βάση μιας θετικής προσέγγισης. Το μήνυμα που στέλνεται προς την Τουρκία είναι ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι μόνη της. Είναι μέρος περιφερειακών συνεργασιών και συμμαχιών που προωθούν την ασφάλεια και αυτό αναμφίβολα είναι πολύ σημαντικό.
– Τις εσωτερικές πιέσεις που δέχεστε για παραχώρηση ρόλου στην Τουρκία χωρίς να κάνει ένα βήμα στο Κυπριακό, πώς τις αντιμετωπίζετε;
– Δεν νιώθω πιέσεις στο Κυπριακό από το εσωτερικό, για να είμαι ειλικρινής. Δεν ξέρω βέβαια πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Γενικότερα ομιλούντες όμως, δεν αποκλείουμε την Τουρκία από τις περιφερειακές συνεργασίες, αν λυθεί το Κυπριακό. Η Τουρκία, με τη γενικότερη συμπεριφορά και στάση της, τις νεοθωμανικές της επιδιώξεις, αποκλείει από μόνη της τον εαυτό της. Την ίδια στιγμή ως Κυπριακή Δημοκρατία είναι σημαντικό να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες. Η γενικότερη στρατηγική μας είναι να αναβαθμίσουμε ουσιαστικά την Κυπριακή Δημοκρατία και να αντιμετωπίσουμε εσωτερικές αλλά και εξωτερικές προκλήσεις που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε από μόνοι μας. Και όλες μας οι ενέργειες υπηρετούν αναμφίβολα και τον μεγάλο στόχο για επίλυση του Κυπριακού.
– Ο κ. Έρχιουρμαν θεωρεί ότι αυτές οι διπλωματικές ενέργειες δεν βοηθούν τις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
– Δεν επηρεάζουν με κανέναν τρόπο αρνητικά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Εμείς δηλώνουμε ότι ακόμη και αύριο είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις. Άρα πώς επηρεάζουν;
– Έχει παράπονο ότι τον παρακάμπτετε και ότι επιδιώκετε να μιλάτε απευθείας με τον κ. Ερντογάν…
– Δεν συμφωνώ με την αντίδρασή του κ. Έρχιουρμαν στο συγκεκριμένο θέμα. Σε αρκετές περιπτώσεις πρόσφατα μιλήσαμε ανεπίσημα με την Τουρκία ή και μέσω τρίτων κρατών. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος, κράτος-μέλος της ΕΕ, που μιλά με όλους.
– Συμφωνείτε κι εσείς με την αντίληψη ότι με την εκλογή Έρχιουρμαν κάτι αλλάζει ή, επί της ουσίας, είμαστε στον ίδιο παρονομαστή, διότι δεν ασκεί διαφορετική πολιτική από τον προκάτοχό του;
– Σίγουρα ο κ. Έρχιουρμαν είναι διαφορετικός από τον κ. Τατάρ και αυτό το διαπιστώνεις εύκολα όταν τον συναντήσεις. Εκεί όμως που θα κριθούμε όλοι μας είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν δεν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, δεν μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα για κανένα μας. Σε επίπεδο ρητορικής και συζητήσεων σίγουρα ο κ. Έρχιουρμαν είναι διαφορετικός από τον κ. Τατάρ. Με τον κ. Τατάρ χάσαμε δυόμισι χρόνια συζητώντας μόνο για ΜΟΕ, για να κρατήσουμε αυτή τη διαδικασία σε ζωή επειδή δεν μπορούσαμε να συζητήσουμε την ουσία. Τώρα είναι η ώρα να πάμε στην ουσία.
– Μα και ο κ. Έρχιουρμαν μιλά για ΜΟΕ.
– Ναι, μιλά και για ΜΟΕ, αλλά σας παραπέμπω στην πρόσφατη δήλωση μετά τη συνάντησή μας ότι τα ΜΟΕ δεν μπορούν να υποκαθιστούν τη λύση του Κυπριακού και ότι ο στόχος είναι η επίλυση του Κυπριακού.
– Μπορούμε να πάμε σε συνομιλίες πριν ο κ. Έρχιουρμαν διασφαλίσει αυτό που θέλει με την πολιτική ισότητα;
– Την πολιτική ισότητα δεν την αμφισβητήσαμε ποτέ. Η πολιτική ισότητα αμφισβητήθηκε από τον κ. Τατάρ, ο οποίος την ερμήνευε ως κυριαρχική ισότητα. Η πολιτική ισότητα, όπως καταγράφεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από εμάς. Όσον αφορά τις δημόσιες δηλώσεις του κ. Έρχιουρμαν να αναφέρω ότι η διακυβέρνηση είναι ένα από τα έξι κεφάλαια του Κυπριακού και θα πρέπει να τα συζητήσουμε όλα διασταυρωμένα με στόχο την επίλυση του Κυπριακού. Και πραγματικά ευελπιστώ ότι θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες το συντομότερο. Αυτή είναι και η θέση που του μετέφερα. Για τους Τουρκοκύπριους είναι σημαντική η Διακυβέρνηση, για τους Ελληνοκύπριους είναι σημαντικά και τα θέματα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας. Όμως δεν τα θέτουμε ως προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών. Θα πρέπει να τα δούμε όλα μέσα από μια διασταυρούμενη διαπραγμάτευση.
– Υπάρχει διαφορετική ερμηνεία της πολιτικής ισότητας από τον κ. Έρχιουρμαν;
– Όχι. Με την κοινή δήλωση θεωρώ το θέμα είναι πλέον ξεκάθαρο.
– Μήπως προσπαθεί να διασφαλίσει πράγματα για να διαπραγματευτεί μέχρι εκεί που φτάνουν οι δυνατότητές του;
– Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους του. Αυτή ήταν και μια συνεννόηση που κάναμε από την πρώτη μας συνάντηση, και τη σέβομαι απόλυτα: να μην μιλά ο ένας εκ μέρους του άλλου.
– Επειδή μπαίνουν στο πακέτο του ΓΓ και είναι όλα μαζί, άρα θα πρέπει να συζητηθούν…
– Όλα τα κεφάλαια, όπως είναι στο πλαίσιο του ΓΓ. Στο πλαίσιο, ο κ. Γκουτέρες κατέγραψε τα βασικά θέματα στα οποία υπάρχει διαφωνία, δίνοντας μία κατεύθυνση για το πώς δύναται να επιλυθούν. Και είμαι έτοιμος να ξεκινήσω από αυτό το σημείο, από το σημείο που διακόπηκαν οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά.
– Θα έχουμε Πολυμερή εντός της περιόδου που θα ασκεί η Κύπρος την Προεδρία της ΕΕ;
– Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει Πολυμερής το συντομότερο δυνατό, η οποία να έχει ως αποτέλεσμα την ανακοίνωση της έναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων και η ετοιμότητα και διαθεσιμότητά μας δεν επηρεάζεται καθόλου από την άσκηση της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
– Έχει καθοριστεί ημερομηνία;
– Όχι, ακόμα.
Καμιά αμερικανική νύξη για παρέμβαση στο Κυπριακό
– Υπάρχουν ενδείξεις αμερικανικής παρέμβασης στο Κυπριακό και πόσο σας ανησυχεί ότι μπορεί να είναι όπως οι προηγούμενες στη Γάζα και την Ουκρανία;
– Δεν έχουμε οποιεσδήποτε ενδείξεις για παρέμβαση των Αμερικανών, ούτε μας έκαναν νύξη για παρέμβαση στο Κυπριακό. Οι συζητήσεις μας με τις ΗΠΑ για το Κυπριακό εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο των συζητήσεών μας για την περιοχή και την ανάγκη η Κύπρος να συνεχίσει να είναι ένας προβλέψιμος και αξιόπιστος εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή. Και αυτό το θεωρώ πολύ σημαντικό. Είναι επιτυχία το γεγονός ότι το Κυπριακό δεν προσεγγίζεται ως μεμονωμένο θέμα διαφοράς μεταξύ εμάς και των Τουρκοκυπρίων ή της Τουρκίας, αλλά ως θέμα της ευρύτερης περιοχής.
– Ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν κάθετος στην προσέγγισή του…
– Η προσέγγιση του κ. Τραμπ, τόσο στην Ουκρανία όσο και στην περιοχή μας σε σχέση με το Ισραήλ και το Ιράν και την κατάσταση στη Γάζα, είναι μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης για την ευρύτερη περιοχή. Και στην Ουκρανία η προσέγγισή του δεν αφορά μόνο την Ουκρανία, αλλά την περιοχή ευρύτερα.
– Στην κοινή σας δήλωση επιλέξατε να κάνετε αναφορά στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και δημόσια συζητείται ότι δεν έγινε και αναφορά στη μορφή της λύσης Και δεύτερον, θεωρείτε ότι υπάρχει ένα άτυπο χρονοδιάγραμμα με τη λήξη της θητείας Γκουτέρες για οποιεσδήποτε εξελίξεις στο Κυπριακό;
– Πρώτον, οι αναφορές στα ψηφίσματα των ΗΕ αυτόματα περιγράφουν και τη μορφή της λύσης του Κυπριακού. Δεν μπορείς να προσεγγίζεις τα ψηφίσματα a la carte, επιλεκτικά. Όσον αφορά το άτυπο χρονοδιάγραμμα, δεν συζητήσαμε κάτι τέτοιο. Τα χρονοδιαγράμματα δοκιμάστηκαν και απέτυχαν. Η παρουσία του Γκουτέρες βοηθά, καθώς ήταν αρχηγός κράτους-μέλους της ΕΕ και γνωρίζει πώς λειτουργεί η ΕΕ, άρα αναμφίβολα η παρουσία του είναι θετική. Από εκεί και πέρα, αν υπάρχει πολιτική βούληση, μπορεί να υπάρξει λύση και πριν από την αποχώρηση του κ. Γκουτέρες. Όλα είναι θέμα πολιτικής βούλησης και ετοιμότητας, και από δικής μας πλευράς είμαστε πανέτοιμοι.
