Harald Gilbers: Οι ιδέες δεν έχουν ημερομηνία λήξης

newsroom

17 Οκτωβρίου 2018, 10:30

«Οι ιδέες δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Δυστυχώς, αυτό ισχύει και για τις ηλίθιες ιδέες»

– Το πρώτο μέρος της τριλογίας Germania, το «Σκοτεινό Βερολίνο» τοποθετείται στις αρχές του 1940. Πόσο δύσκολο είναι να γράφετε κάθε φορά για τόσο εμβληματικές, ιστορικές προσωπικότητες και να τις «επαναφέρετε» στη ζωή; Το να περιγράψω αυτή την απάνθρωπη περίοδο της Γερμανικής ιστορίας ήταν μεγάλη πρόκληση διότι ήθελα να δείξω τις τερατουργίες της ναζιστικής εποχής στο ιστορικό τους πλαίσιο. Στο μυθιστόρημα το έγκλημα είναι ένα εργαλείο της πλοκής για να δείξει ένα ευρύ πανόραμα της ναζιστικής κοινωνίας. Έτσι, η έρευνα πήρε πολύ χρόνο. Και ήταν πολύ σημαντικό για μένα να μην κρίνω εκ των υστέρων. Γι’ αυτό προσπάθησα να αναδημιουργήσω τις συνθήκες εκείνης της περιόδου. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι δεν είχαν καμία βεβαιότητα ότι ο πόλεμος θα τελείωνε σε ένα χρόνο. Ορισμένοι υψηλόβαθμοι ναζιστές εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στους δυτικούς σύμμαχους και ότι αυτοί θα ενωθούν με τη Γερμανία εναντίον του Στάλιν. Επομένως πρόκειται για μια πολύ λεπτή ισορροπία καθώς τα μυθιστορήματά μου χρησιμεύουν και ως ντοκιμαντέρ της τότε καθημερινότητας στο Βερολίνο. Πάντα όμως υπάρχει ο κίνδυνος όταν μπαίνουν στο μίγμα πάρα πολλά στερεότυπα, το αποτέλεσμα να μη φαίνεται «πραγματικό» πια.

– Απ’ την άλλη, το βιβλίο περιέχει έντονες σκηνές βίας και βασανιστηρίων. Πώς τις εντοπίσατε; Ήταν δύσκολο να αποτυπωθούν στο χαρτί; Για την ακρίβεια αυτές οι σκηνές ήταν εύκολο να γραφτούν γιατί δεν ήθελα να τις περιγράψω με λεπτομέρειες. Η φαντασία του αναγνώστη είναι πολύ πιο ισχυρή από οτιδήποτε μπορούσα να βάλω στο χαρτί. Βέβαια, οι μέθοδοι βασανιστηρίων που χρησιμοποιεί ο δολοφόνος – και φυσικά οι Ναζί – βασίζονται σε αληθινές περιπτώσεις.

– Δεν σας κρύβω, πως ακούγοντάς τα αυτά που λέτε, αναρωτιέμαι γιατί ενώ έχουμε πείρα αιώνων συνεχίζουμε να επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη. Οι ιδέες δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Δυστυχώς, αυτό ισχύει και για τις ηλίθιες ιδέες. Όταν ξεκίνησα το γράψιμο για τη σειρά GERMANIA πριν 10 χρόνια, δεν πίστευα ότι τα θέματα που διαπραγματευόμουν θα ήταν τόσο επίκαιρα ξανά. Σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον λαϊκισμό, τον ρατσισμό και τον εθνικισμό. Μπορεί το πλαίσιο να είναι διαφορετικό, αλλά, δυστυχώς, οι ανθρώπινες αντιδράσεις είναι ίδιες. Ολοένα και περισσότεροι θέλουν απλές λύσεις για σύνθετα προβλήματα. Αυτό απλά δεν λειτουργεί.

– Από πού παίρνετε τις ιδέες για τα μυθιστορήματά σας; Απ’ ό,τι φαίνεται πολλές από τις ιδέες προέρχονται από τα μυθιστορήματα και τις ταινίες που με εντυπωσίασαν ως παιδί. Διάβαζα ό,τι έπεφτε στα χέρια μου, αλλά ήμουν ιδιαίτερα ενθουσιασμένος από τα μυθιστορήματα μυστηρίου. Το πρώτο βιβλίο για ενήλικες που διάβασα ήταν το μυθιστόρημα με ήρωα τον Sherlock Holmes. Παράλληλα, έβλεπα σε έναν περιφερειακό τηλεοπτικό σταθμό κινηματογραφικές ταινίες αμερικανικού κινηματογράφου με τον Charlie Chan από τη δεκαετία του 1930 και τη δεκαετία του 1940.