Το διάσημο μουσικό χιουμοριστικό ντουέτο Igudesman & Joo μιλά στον «Φ» με αφορμή την έλευσή του στην Κύπρο. 

Οι βιρτουόζοι μουσικοί Αλεξέι Ιγκούντεσμαν (βιολί) και Χιουνγκ-κι Τζου (πιάνο) έχουν κατακτήσει τον κόσμο με τις μοναδικές, ξεκαρδιστικές παραστάσεις τους που συνδυάζουν το χιούμορ με την κλασική μουσική και την ποπ κουλτούρα. Στο ενεργητικό τους έχουν συνεργασίες με ηθοποιούς όπως ο Τζον Μάλκοβιτς και ο Ρότζερ Μουρ, ενώ μια μακρά λίστα με τα μεγαλύτερα ονόματα της κλασικής μουσικής έχουν συμμετάσχει στα μουσικά τους σκετς: Εμάνουελ Αξ, Τζόσουα Μπελ, Τζανίν Γιάνσεν, Γκιντόν Κρέμερ, Μίσα Μάισκι, Βικτώρια Μούλοβα, Τζούλιαν Ράχλιν. Οι δύο τους γνωρίστηκαν σε ηλικία 12 ετών, στα μέσα της δεκαετίας του ’80, στη Σχολή Γιεχούντι Μενουχίν στην Αγγλία με αφορμή μια μερίδα fish & chips κι έκτοτε παρέμειναν φίλοι και συνεργάτες. Το 2004, εμπνευσμένοι από τον Βίκτορ Μπορτζ και τον Ντέντλεϊ Μουρ, δημιούργησαν την πρότασή τους «A Little Nightmare Music» που αγκαλιάζει το δημιουργικό χάος επί σκηνής. Κι έκτοτε έχουν εμφανιστεί με κορυφαίες συμφωνικές ορχήστρες και συμμετάσχει στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου. Στο πλαίσιο της περιοδείας τους «CODA- The Final Nightmare Music», κάνουν μια στάση στη Λευκωσία πριν την παρουσίαση της παράστασης, τον Μάιο, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Ποιος είναι ο ορισμός που δίνετε για την επιτυχία; Η επιτυχία συναντά πάντα την ευτυχία;

JOO: Η κατανόηση της ουσίας της μουσικής είναι ζωτικής σημασίας. Μέσω της αφοσίωσης και της τύχης, υπάρχουν στιγμές που μπορείς να εκφράσεις αυτή την ουσία. Η επιτυχία συχνά μάς οδηγεί σε μια αίσθηση ικανοποίησης με τον εαυτό μας και τα επιτεύγματά μας. Ενώ η ευτυχία μπορεί να είναι φευγαλέα, η ικανοποίηση διαρκεί.

IGUDESMAN: Το να έχεις την ελευθερία να κυνηγήσεις τα πάθη σου, είτε πρόκειται για την εκτέλεση του ρεπερτορίου που αγαπάς, είτε για τη συνεργασία με συνεργάτες που προτιμάς, είτε για τη σύνθεση της δικής σου μουσικής. Πρόκειται για τη δημιουργία μιας ζωής γεμάτης με αγάπη και δημιουργικότητα. Η αυθεντική αγάπη για την τέχνη σου γεννά ευτυχία και η επιτυχία έρχεται με φυσικό τρόπο, ως επακόλουθο. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, η ευτυχία θα έρθει φυσικά και μαζί της και η επιτυχία.

Πώς μπορεί το χάος να είναι δημιουργικό σε μια παράσταση;

IGUDESMAN: Μερικές από τις πιο αξέχαστες στιγμές στις παραστάσεις μας προκύπτουν από απροσδόκητες αναποδιές και αταξία. Είτε πρόκειται για ένα μικρό ατύχημα, για κενό μνήμης, για ενόχληση από το κοινό ή για τεχνικές δυσλειτουργίες, αυτές οι αποκλίσεις από το σχέδιο συχνά οδηγούν σε κάτι αξιοσημείωτο. Το βρίσκω συναρπαστικό, επειδή η δημιουργική διαδικασία ευδοκιμεί με το να αγκαλιάζεις το χάος για να χτίσεις κάτι νέο, καλύτερο και πιο ενδιαφέρον.

JOO: Το να αγκαλιάζουμε τον αυθορμητισμό και να παραμένουμε ανοιχτοί σε νέες ιδέες είναι ζωτικής σημασίας σ’ αυτό το ταξίδι. Μερικές φορές, οι πιο λαμπρές ιδέες δεν προκύπτουν από προσεκτικό σχεδιασμό αλλά από αυθορμητισμό. Θα αναφέρω ως παράδειγμα το περιστατικό όπου χτύπησα κατά λάθος το κεφάλι μου, με αποτέλεσμα να προκληθεί ξεκαρδιστικό γέλιο στο κοινό. Έκτοτε, επαναλαμβάνω επίτηδες τη δράση για κωμικό αποτέλεσμα, παρά τους αναπόφευκτους πονοκεφάλους. Είναι στιγμές σαν κι αυτές που προσθέτουν απρόσμενη γοητεία στις παραστάσεις μας.

Είναι αυτό το «χάος» σχεδιασμένο και προβαρισμένο; Αν ναι, τι σόι χάος είναι τότε;

JOO: Οι καλύτερες ιδέες προκύπτουν συχνά από τον αυθορμητισμό κι ενώ μπορούμε να σχεδιάζουμε και να κάνουμε πρόβες, το χάος της στιγμής μπορεί ακόμα να μας αιφνιδιάσει, οδηγώντας μας σε απροσδόκητα μονοπάτια. Αυτό το απρόβλεπτο είναι που λατρεύουμε στη δημιουργική διαδικασία, καθώς εισάγει ένα συναρπαστικό στοιχείο έκπληξης που αψηφά τις προσδοκίες μας.

Ποιος είναι ο χειρότερος εφιάλτης σας πάνω στη σκηνή;

IGUDESMAN: Παρόλο που πολλοί μουσικοί φοβούνται να κάνουν λάθη στη σκηνή, για μένα, αυτό προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο απόλαυσης στη δημιουργική διαδικασία. Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι να φύγουν τα μέλη του κοινού από την παράστασή μας εντελώς ανεπηρέαστα. Στόχος μας είναι να προκαλέσουμε γέλιο ή ακόμα και δάκρυα, διασφαλίζοντας ότι η ερμηνεία μας έχει βαθιά απήχηση στο κοινό. Εάν το πετύχουμε αυτό, τότε θεωρούμε την αποστολή μας επιτυχημένη.

© Julia Wesely

Πόσο εύκολο είναι να διατηρείς την αίσθηση της διασκέδασης σε ό,τι κάνεις για μεγάλο χρονικό διάστημα;

IGUDESMAN: Μερικές φορές δεν είναι καθόλου εύκολο (γέλια). Πάντα προσπαθούμε να αυτοσχεδιάζουμε και να προσθέτουμε κάτι νέο στις παραστάσεις μας. Επί σκηνής, συχνά εισάγουμε αυθόρμητα επιπλέον ατάκες ή απροσδόκητες χειρονομίες που ξαφνιάζουν και τους δυο μας και προκαλούν γέλιο. Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρήσουμε αυτή τη σπίθα μέσα μας, οδηγώντας μας στο να μην τα παρατάμε ποτέ και να εμφυσούμε ζωντάνια στις παραστάσεις μας.

JOO: Πιστεύω ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη ζωντανή και διασκεδαστική ατμόσφαιρα που διαποτίζει τις πρόβες μας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των sound-check και των συναυλιών. Πολλές νέες ιδέες και κομμάτια συλλαμβάνονται κατά τη διάρκεια αυτών των συνευρέσεων. Συχνά το αφήνουμε στο χαλαρό και ασπαζόμαστε ένα πνεύμα ελευθερίας, που οδηγεί σε σπίθες δημιουργικότητας. Η συνεργασία μας είναι βαθιά ριζωμένη σε μια μακροχρόνια φιλία, όπου η επικοινωνία είναι ένα από τα κύρια κλειδιά.

Θα λέγατε ότι υπάρχει έλλειψη χιούμορ στις μεγάλες μουσικές παραστάσεις σήμερα; Είναι η σοβαροφάνεια ο κανόνας στην εποχή μας;

JOO: Απολύτως. Πιστεύω ότι αυτό είναι αλήθεια. Ωστόσο, αντιλαμβάνομαι επίσης ότι αυτή η αντίληψη εξελίσσεται ραγδαία, ειδικά μέσα στο σημερινό πλαίσιο. Αναλογιζόμενοι τις πρώτες μας μέρες στη Σχολή Γιεχούντι Μενουχίν στην Αγγλία, νιώσαμε και οι δύο μια επικρατούσα σοβαρότητα στον κόσμο της κλασικής μουσικής. Πήγαινες σε μια συναυλία κι ένιωθες κατηφής, λες και πήγαινες σε κηδεία κι όχι σε μια γιορτή της ζωής. Αν και αναγνωρίζουμε ότι η κλασική μουσική είναι επί το πλείστον σοβαρή και τραγική, νιώσαμε ότι η τελετουργική ατμόσφαιρα που περιβάλλει τις κλασικές συναυλίες δεν χρειάζεται να είναι υπερβολικά αγέλαστη και ελιτίστικη. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους τόσοι πολλοί άνθρωποι, και ειδικά νέοι, φοβούνται να πάνε σε κλασικές συναυλίες κι εμείς ονειρευτήκαμε να το αλλάξουμε αυτό. Όποιος γονιός ή παιδί μπορεί να φοβόταν αυτή τη μουσική, δεν θα τρομάξει ποτέ ξανά αν έρθει σε μια από τις παραστάσεις μας. Και εν μέρει το κάναμε απλώς για να τη «σπάσουμε» στους αυστηρούς καθηγητές μας, κάτι στο οποίο ήμασταν πολύ καλοί. Επιπρόσθετα, δεν χρειάζεται κανείς να έχει εκτενείς γνώσεις κλασικής μουσικής για να την εκτιμήσει. Το κοινό μας εκτείνεται σε πολλές γενιές, από παιδιά έως παππούδες, αλλά περιλαμβάνει επίσης τακτικούς μουσικόφιλους καθώς και ανθρώπους που δεν έχουν πάει ποτέ σε αίθουσα συναυλιών στη ζωή τους. Στις παραστάσεις μας, προσπαθούμε πάντα να καλύπτουμε πολλαπλά επίπεδα κατανόησης. Ενώ μπορεί να υπάρχουν αστεία κομμένα και ραμμένα για ειδήμονες περί μουσικής, κάτι άλλο μπορεί να συμβαίνει την ίδια στιγμή που απευθύνεται σε όσους δεν έχουν καν ακούσει κάτι ποτέ για τον Μότσαρτ.

INFO: «CODA- The Final Nightmare Music», 11/4 Λευκωσία, Δημοτικό Θέατρο, 8.30μ.μ. Sold Out Tickets

Ελεύθερα, 7.4.2024