Τρεις είναι οι βασικοί σταθμοί στην περιπέτεια των φαρμακευτικών αποθηκών του υπουργείου Υγείας, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της έκθεσης γεγονότων που μελετάται ήδη από τον υπουργό Υγείας και την Ελεγκτική Υπηρεσία.
Στην έκθεση η οποία στάληκε χθες και στη Βουλή και αποκαλύπτει σήμερα ο «Φ», καταγράφονται δύο σημαντικές περίοδοι (προ ΓεΣΥ και μετά ΓεΣΥ), πολλοί εμπλεκόμενοι, επιστολές και αλληλογραφία 20 ετών με την πρώτη επιστολή να φέρει ημερομηνία 2003 και την τελευταία (προ της καταστροφής φαρμάκων λόγω θεομηνίας) να φθάνει στον Φεβρουάριο του 2024.
Γνώστες των γεγονότων όλοι οι εμπλεκόμενοι. Πέραν από το υπουργείο Υγείας σχετική ενημέρωση, κατά διαστήματα ζητούσαν και λάμβαναν και τα υπουργεία Οικονομικών και Εμπορίου καθώς και η Ελεγκτική Υπηρεσία, ενώ, ιδιαίτερα από το 2019 και έπειτα, πλήρως ενήμεροι για όλα όσα αφορούσαν τις αποθήκες φαρμάκων ήταν και οι δύο ημικρατικοί οργανισμοί της Υγείας, ΟΑΥ και ΟΚΥπΥ.
Η καταλληλότητα ή ακαταλληλότητα του υποστατικού περιγράφεται σε πέντε συγκεκριμένες επιστολές. Η πρώτη φέρει ημερομηνία του 2016 και η τελευταία αποστάλθηκε τον Φεβρουάριο του 2024, ένα μήνα πριν την θεομηνία της Καθαράς Δευτέρας.
Πρώτος σταθμός
Η σύναψη σύμβασης μεταξύ φαρμακευτικών υπηρεσιών του υπουργείου Υγείας και του ιδιώτη ιδιοκτήτη του υποστατικού. Το συμβόλαιο υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2003 με έναρξη ισχύος από την 1η Ιανουαρίου 2004. Στην σχετική συμφωνία περιλαμβάνονται και οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη για αναβάθμιση και κατάλληλη διαμόρφωση του υποστατικού.
Στην έκθεση γεγονότων περιγράφονται λεπτομερώς, τα όσα και η Ελεγκτική Υπηρεσία ανέφερε σε σχετική έκθεση της η οποία εκδόθηκε το 2018 και έχει δει το φως της δημοσιότητας πριν από μερικές εβδομάδες. Γίνεται αναφορά στο γεγονός ότι το Κράτος (υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας, παραχώρησε σε ιδιωτική εταιρεία τη γη και σε αυτή, οι ιδιώτες ανέγειραν το συγκεκριμένο υποστατικό).
Συγκεκριμένα στη συνοπτική έκθεση που συνοδεύει δεκάδες έγγραφα, επιστολές, συμβάσεις και πρακτικά συνεδριάσεων αναφέρεται: «Το ιστορικό ενοικίασης των φαρμακευτικών αποθηκών παρατίθεται αναλυτικά στην επιστολή του υπουργείου Υγείας με κοινοποίηση στον Γενικό Ελεγκτή τον Απρίλιο του 2018 και προς τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Οικονομικών. (Η συγκεκριμένη επιστολή περιλαμβάνει όλα όσα και η σχετική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας».
Στην ίδια επιστολή, γίνεται εισήγηση «όπως δοθεί έγκριση για να παραταθεί η ενοικίαση των υφιστάμενων αποθηκών μέχρι και την επερχόμενη εφαρμογή του ΓεΣΥ η οποία αναμενόταν να επανακαθορίσει τις ανάγκες σε αποθηκευτικούς χώρους οι οποίες και αναμενόταν να είναι μειωμένες. Δεν υπήρξε απάντηση επί της επιστολής αυτής».
Η σύμβαση που είχε υπογραφτεί το 2003 τύγχανε συνεχούς ανανέωσης με υπογραφές των εκάστοτε διευθυντών ή αναπληρωτών διευθυντών φαρμακευτικών Υπηρεσιών (μόνο ένας εξ αυτών εξακολουθεί να βρίσκεται στην υπηρεσία. Οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι σύμφωνα με την συνοπτική έκθεση έχουν αφυπηρετήσει εδώ και χρόνια).
Δεύτερος σταθμός
Η μεταφορά της διαχείρισης της αποθήκης από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, στην Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του υπουργείου Υγείας. Αυτό έγινε το 2017.
«Τον Οκτώβριο του 2018 πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο υπουργείο Υγείας όπου είχε διερευνηθεί το ενδεχόμενο προσωρινής μεταστέγασης των φαρμακευτικών αποθηκών σε χώρους της πρώην συνεργατικής τράπεζας. Ωστόσο, το εν λόγω υποστατικό δεν ήταν διαθέσιμο».
Τρίτος σταθμός η μετά ΓεΣΥ εποχή
Τον Σεπτέμβριο του 2019, το υπουργείο Υγείας, σε απαντητική του επιστολή προς την Ελεγκτική Υπηρεσία η οποία ζητούσε εξηγήσεις μετά την έκθεση που είχε ετοιμάσει το 2018 και αφορούσε το καθεστώς λειτουργίας του υποστατικού των φαρμακευτικών αποθηκών, ανέφερε ότι «δεν μπορούν άμεσα να σταλούν οι νέες αποθηκευτικές ανάγκες καθότι αυτές δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί εφόσον δεν βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή το ΓεΣΥ και ότι αυτές θα οριστικοποιηθούν με την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ δηλαδή τον Ιούνιο του 2020».
Τον Ιανουάριο του 2020, «πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση στις φαρμακευτικές αποθήκες με θέμα «συνεδρία επιτροπής προδιαγραφών για ενοικίαση αποθηκών για τις ανάγκες της ΔΑΠ».
Τον Μάρτιο του 2020, επισημαίνεται στην έκθεση, «η εμφάνιση της πανδημίας και των πρωτοφανών συνθηκών που δημιούργησε καθιστούσε αδήριτη την παραμονή των φαρμακευτικών αποθηκών στον ίδιο χώρο».
Από τον Σεπτέμβριο του 2020, με την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ, «διαφάνηκε η ανάγκη για συνέχιση της λειτουργίας τους (αποθηκών), ως μεταβατική και προσωρινή ρύθμιση, μέχρι την ανάληψη των εργασιών προμήθειας, αποθήκευσης και διανομής των φαρμακευτικών προϊόντων από τον ΟΑΥ και τον ΟΚΥπΥ όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός».
• Τον Ιούνιο του 2022 «εκπονήθηκε από τη ΔΑΠ επιχειρησιακό πλάνο για μεταφορά των φαρμακευτικών προϊόντων του ΟΚΥπΥ σε αποθήκες του ΟΚΥπΥ.
Τον Ιούνιο του 2023 έγινε η πρώτη συνάντηση για συνομολόγηση συμφωνίας μεταξύ ΔΑΠ και ΟΑΥ αναφορικά με την διαχείριση αποθεμάτων των φαρμάκων του ΟΑΥ.
• Τον Σεπτέμβριο του 2023 «έλαβε χώρα συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων του υπουργείου Υγείας του ΟΑΥ και του ΟΚΥπΥ και αποφασίστηκαν: Η χρέωση διαχειριστικού κόστους της ΔΑΠ προς ΟΑΥ και ΟΚΥπΥ και η ασφάλιση αποθεμάτων φαρμάκων από τον ΟΑΥ και τον ΟΚΥπΥ».
• Τον Οκτώβριο του 2023, «έλαβε χώρα άλλη συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων του υπουργείου Υγείας, του ΟΑΥ και του ΟΚΥπΥ για συζήτηση της μεταφοράς του τομέα προμηθειών αποθήκευσης και διανομής των φαρμάκων του ΟΚΥπΥ από τη ΔΑΠ στον ΟΚΥπΥ και αντίστοιχα η συνέχιση της παροχής υπηρεσιών στον ΟΑΥ από τη ΔΑΠ». Στα πρακτικά της συνάντησης φαίνεται ότι ο ΟΚΥπΥ συμφωνεί για την πλήρη εφαρμογή του επιχειρησιακού πλάνου μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025.
• Στις 7 και 16 Φεβρουαρίου 2024 ο υπεύθυνος των φαρμακευτικών αποθηκών απέστειλε επιστολή στη γενική διευθύντρια του υπουργείου Υγείας στην οποία ανέφερε ότι: Ο ΟΚΥπΥ πρέπει να εξυπηρετείται από τη ΔΑΠ μέχρι την 1 Σεπτεμβρίου 2025 και ο ΟΑΥ «έχει αιτηθεί προς το υπουργείο Υγείας τη συνέχιση της παροχής υπηρεσιών διεξαγωγής διαγωνισμών αποθήκευσης και διανομής φαρμακευτικών προϊόντων από την ΔΑΠ οι οποίες θα χρεώνονται».
• Στις 19 Φεβρουαρίου 2024 η γενική διευθύντρια του υπουργείου Υγείας ενέκρινε την έναρξη της διαδικασίας μεταστέγασης των φαρμακευτικών αποθηκών.
Η ακαταλληλότητα του υποστατικού αναφέρεται σε πέντε επιστολές
Σε ό,τι αφορά την καταλληλόλητα του υποστατικού, σχετικές αναφορές γίνονται σε διαφορετικές επιστολές, οι οποίες περιλαμβάνονται στην έκθεση γεγονότων και φέρουν ημερομηνίες από τον Ιούνιο του 2016 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2024. Υπογράφονται δε, από διαφορετικούς λειτουργούς.
• Στις 17/6/2016 η επιθεωρήτρια κανόνων ορθής παρασκευαστικής πρακτικής και διανομής φαρμάκων στις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες απέστειλε επιστολή στην αναπληρώτρια διευθύντρια Φαρμακευτικών Υπηρεσιών (η οποία έχει αφυπηρετήσει) σχετικά με τη λειτουργία των φαρμακευτικών αποθηκών όπου έθετε θέμα ακαταλληλότητας.
• Στις 30/6/2016 ο υπεύθυνος φαρμακευτικών αποθηκών (ο οποίος έχει αφυπηρετήσει) σε επιστολή του παρέθεσε σχόλια. Εκτός των άλλων ανέφερε ότι οι φαρμακευτικές αποθήκες λειτουργούν βάσει των κανονισμών κυβερνητικών αποθηκών και του στρατηγικού σχεδίου για τη βελτίωση του συστήματος προμήθειας φαρμάκων που έγινε το 2006.
• Στις 2 Μαϊου 2018 η (επιθεωρήτρια που είχε αποστείλει την πρώτη επιστολή τον Ιούνιο του 2016) με νέα επιστολή της «προς κάθε ενδιαφερόμενο παρέχει πιστοποίηση στην αγγλική γλώσσα ότι οι φαρμακευτικές αποθήκες ακολουθούν τους κανόνες ορθής διανομής αναφορικά με την παραλαβή αποθήκευση και διανομή φαρμάκων».
• Τον Νοέμβριο του 2019 οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες στην έκθεση τους επισημαίνουν «κρίσιμες και καίριες μη συμμορφώσεις και εισηγούνται να ληφθούν άμεσα διορθωτικά μέτρα και η επιθεώρηση να επαναληφθεί αφού ληφθούν τα μέτρα και σταλούν σχετικά αποδεικτικά στοιχεία».
Τελευταία επιστολή στην οποία γίνεται αναφορά σε ακαταλληλότητα του υποστατικού, είναι η επιστολή που στάλθηκε από τον υπεύθυνο αποθηκών στις 16 Φεβρουαρίου. Σε αυτήν αναφέρεται ότι
«Οι υφιστάμενες κτηριακές εγκαταστάσεις δεν πληρούν τις προδιαγραφές που προνοούνται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις φαρμακευτικές αποθήκες. Σημειώνεται ότι οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις με τη σωρεία προβλημάτων που παρουσιάζουν, κυρίως λόγω της παλαιότητας του κτηρίου, δεν μπορούν να αναβαθμιστούν».
