Επιβραβεύονται όσοι «δεν είδαν, δεν άκουσαν»;

Κάθε τόσο πληροφορούμαστε από την ειδησεογραφία για κάποιο παράνομο κτίσμα, χωρίς τις απαιτούμενες πολεοδομικές, οικοδομικές ή και περιβαλλοντικές άδειες, το οποίο ανακαλύπτουν όχι οι αρμόδιοι για την τήρηση των νόμων αλλά κάποιος δημοσιογράφος. Στην πρόσφατη περίπτωση με την παράνομη ανέγερση μονής σε προστατευόμενη περιοχή, κοντά στο Κάβο Γκρέκο της Αγίας Νάπας, είναι ο συνάδελφος Άγγελος Νικολάου του «Φ» που αποκάλυψε το θέμα, δίνοντας μάλιστα και μια πιθανή εξήγηση στο εύλογο ερώτημα περί της… αμέλειας των Αρχών: Στη «θρονική επιτροπή» της μητρόπολης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου, στην οποία ανήκει η γη, συμμετέχει «όλη η αφρόκρεμα της πολιτικής στην περιοχή Αμμοχώστου», κατά την έκφραση του συναδέλφου: Πολιτικοί, πρώην και νυν δήμαρχοι (του δημάρχου Αγίας Νάπας Χρ. Ζαννέτου περιλαμβανομένου), κοινοτάρχες, βουλευτές κ.ά. απαρτίζουν τα λαϊκά μέλη της εν λόγω επιτροπής.

Υπάρχει και ένα ακόμα ερώτημα: Όλοι αυτοί που «δεν είδαν, δεν άκουσαν» όπως όφειλαν, με όποια από τις ιδιότητές τους και αν τους εκλάβουμε, δηλαδή τη θεσμική-πολιτική ή τη… θρονική-εκκλησιαστική, αποκόμισαν κάποια «επιβράβευση» από την παράλειψη να κάνουν το καθήκον τους –την κατάχρηση εξουσίας εκ μέρους τους, ακριβέστερα– ή ήταν απλώς οι «χρήσιμοι ηλίθιοι» της υπόθεσης; Οι αρχιτέκτονες και μηχανικοί τους οποίους παραπέμπει στο Πειθαρχικό το ΕΤΕΚ; (Να διευκρινίσω, αν και είναι μάλλον περιττό, ότι ο όρος δεν χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική έννοια του ηλίθιου αλλά την πολιτική, όπως δηλαδή καθιερώθηκε η αποδιδόμενη στον Λένιν έκφραση. Άλλωστε, κανείς που εκλέγεται ή διορίζεται σε μια θέση δημόσιας ευθύνης δεν μπορεί να είναι στ’ αλήθεια ηλίθιος και μάλιστα χρήσιμος – άχρηστος, ίσως). Ωστόσο, όπως και αν το εκλάβουμε, διαπιστώνουμε άλλη μια διαπλοκή των δύο κυρίαρχων εξουσιών της κοινωνίας μας, της κρατικής με την εκκλησιαστική.

Η Εκκλησία φαίνεται πως θεωρεί δικαίωμά της να κάνει ό,τι θέλει αγνοώντας νόμους και διαδικασίες, προβάλλοντας το απαράδεκτο αξίωμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Ταυτόχρονα, η κρατική εξουσία συνηθίζει να είναι εξοργιστικά ανεκτική –με τον πιο ήπιο χαρακτηρισμό– σε παράνομες και αυθαίρετες ενέργειες όπως αυτή. Ο μητροπολίτης και οι συν αυτώ μπορεί να είναι πεπεισμένοι ότι ένα μοναστήρι είναι τόσο αναπόδραστα απαραίτητο και θεάρεστο, ώστε είναι υπεράνω των κανόνων της Πολιτείας και του κόσμου τούτου, άρα δικαιούνται να το χτίσουν ούτως ή άλλως. Εκτός από το ότι η δημιουργία ενός οικοδομήματος όπου μια δράκα ανθρώπων απομονώνονται για να υμνούν τον Κύριο μέρα-νύχτα, δεν μοιάζει και τόσο εποικοδομητική ή απαραίτητη αλλά μάλλον εγωιστική (αυτό, βεβαίως, δεν είναι παρά η άποψή μου), σίγουρα δεν είναι καθόλου καλό παράδειγμα για την κοινωνία η περιφρόνηση των νόμων χάρη στους οποίους δεν είμαστε ζούγκλα, και το ότι μπορεί όποιος έχει κάποια εξουσία στα χέρια του να τη χρησιμοποιεί ανεξέλεγκτα για όφελός του.

Το εκπληκτικό είναι ότι η μητρόπολη έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη (ιεραρχική προσφυγή καταρχήν) για να αποτρέψει την αναπόφευκτη κατεδάφιση του παράνομου κτίσματος, όπως προνοεί ο νόμος για θεραπεία της παρανομίας. Σε επιστολή του προς το υπουργείο Εσωτερικών, ο μητροπολίτης γράφει πως «…θεωρούμε παντελώς πρόωρο και κακόπιστο να προβείτε σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα προκαταβάλει το αποτέλεσμά τους [των αιτήσεων για κατά παρέκκλιση χορήγησης άδειας εκ των υστέρων] και επιφυλάσσουμε παν νόμιμο δικαίωμα σε περίπτωση που λάβετε μέτρα πριν από την ολοκλήρωση των εκκρεμουσών διαδικασιών». Νομίζω πως είναι θράσος να επικαλείται κάποιος επιλεκτικά τον νόμο, όταν τον έχει ήδη παραβεί. Πώς προκύπτει νόμιμο δικαίωμα μέσα από μια παρανομία; Και είναι κακόπιστος αυτός που τη διαπιστώνει, όχι αυτός που τη διέπραξε; Θαύμα, θαύμα!

Το άλλο εκπληκτικό είναι ότι ο μητροπολίτης λέει πως δεσμεύεται να κατεδαφίσει όλα τα παράνομα κτίσματα αν οι προσφυγές του απορριφθούν από τα δικαστήρια. Όμως άρχισε παράλληλα, καλού-κακού, εκστρατεία συλλογής υπογραφών από τους πολίτες ώστε «να εκδηλώσουν τη στήριξή τους για το έργο ανέγερσης Μετοχίου Αγίου Εφραίμ και Αγίας Αικατερίνης με προγράμματα κοινωφελούς σκοπού», όπως «ειδικά προγράμματα αποτοξίνωσης και απεξάρτησης από ναρκωτικά και αλκοόλ, καθώς και προγράμματα υποστήριξης άλλων ευαίσθητων περιπτώσεων». Οι πολίτες ως «χρήσιμοι ηλίθιοι» υπέρ του «σκοπού», και αυτός με τη σειρά του ως «καρότο»… Αλλά γιατί όλα αυτά τα κοινωφελή πρέπει να αποβαίνουν επιβλαβή για τη φύση; Γιατί να μη γίνουν κάπου αλλού; Γιατί άραγε η Εκκλησία έχει μια ιδιαίτερη, διαχρονική τάση να τα βάζει με το περιβάλλον; Στον Ακάμα, στη μονή Αββακούμ, με ξενοδοχείο σε αρχαιολογικό χώρο της Γεροσκήπου, με την κατεδάφιση διατηρητέων στην παλιά Λευκωσία για χάρη του τεράστιου καθεδρικού, με το ξήλωμα της παραλίας στη Λάρα, ή στην Άμμο του Καμπούρη για χάρη του «Κύπριου» Τζο Λόου, και τόσα άλλα…

[email protected]

Ελεύθερα, 14.04.2024