“Bir palyaço saraya girerse kral olmaz, saray sirk olur”, λέει μια τουρκική παροιμία. Που πάει να πει πως όταν ένας παλιάτσος μπαίνει σε ένα σαράι, ένα παλάτι δηλαδή, δεν γίνεται βασιλιάς αλλά το σαράι είναι που γίνεται τσίρκο.
Η παροιμία – δυστυχώς – ταιριάζει γάντι στη προσπάθεια του Εμανουέλ Μακρόν για την επιστροφή της Γαλλίας στη Μέση Ανατολή. Μια προσπάθεια η οποία μέχρι στιγμής έχει παράξει πολύ μικρό αποτέλεσμα, μεγάλες γκάφες και ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα. Με κυριότερο τη φαεινή έμπνευση για αναγνώριση Παλαιστινιακού κράτους στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβρη.
Τι θα συμβεί, λοιπόν, τον Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη όταν η Γαλλία προχωρήσει μαζί ίσως με άλλες χώρες, το πόσες (πλέον) είναι το μεγάλο στοίχημα, στην αναγνώριση Παλαιστινιακού Κράτους;
Η απάντηση είναι απλή: τίποτα. Και το πρόβλημα είναι τι θα συμβεί στον έναν περίπου μήνα που απομένει μέχρι τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ.
Το ζήτημα δεν είναι η αναγνώριση Παλαιστινιακού κράτους. Άλλωστε, τα 143 από τα 197 κράτη – μέλη του ΟΗΕ, ανάμεσά τους και η Κύπρος, ήδη το αναγνωρίζουν. Είναι το 76% των μελών του ΟΗΕ και σ’ αυτές συγκαταλέγονται η Ρωσία και η Κίνα. Δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η θεωρία ότι εάν σ’ αυτές προστεθεί η Γαλλία και ενδεχομένως, παρότι το ενδεχόμενο απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο, το Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή, άλλα δύο μόνιμα μέλη του Σ.Α. του ΟΗΕ η ισορροπία θα αλλάξει, είναι μια ανοησία. Το εναπομείναν μέλος, οι ΗΠΑ δεν θα το πράξει και διαθέτει βέτο για αποφάσεις με τις οποίες διαφωνεί.
Όσο για τη Γαλλία και τη Βρετανία, δεν χρειάζεται να αναγνωρίσουν Παλαιστινιακό Κράτος για να αλλάξουν πολιτική είτε στο Συμβούλιο Ασφαλείας, είτε στη γενική συνέλευση (όπου δεν υπάρχει βέτο), είτε στις πωλήσεις όπλων στο Ισραήλ, είτε σε οποιοδήποτε άλλο θέμα.
Και όπως με όλα τα άλλα, υπάρχει πάντα κάποια διέξοδος. Όταν λ.χ. τις προάλλες, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτζ εξέπληξε τους πάντες ανακοινώνοντας την επιβολή εμπάργκο πώλησης όπλων στο Ισραήλ, εισπράττοντας και εξαιρετικά άστοχα αλλά και άδικα σχόλια από την Ιερουσαλήμ σε σχέση με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Γερμανία του τότε και του σήμερα, καταγράφηκαν δύο εξελίξεις. Αμφότερες, ενδεικτικές του πώς βιαστικές και πρόχειρες κινήσεις αλλά και αυτοσχεδιασμοί – ότι πιο ξένο και αδιανόητο στη γερμανική νοοτροπία – μπορούν να προκαλέσουν το αντίθετο αποτέλεσμα.
Ο Μερτζ επικρίθηκε τόσο εντός του κόμματός του, του CSU, όσο και του εταίρου του στην κυβέρνηση, του CDU. Η εικόνα που δόθηκε ήταν πως τα κόμματα δεν γνώριζαν για την κίνηση. Το πλέον σοβαρό όμως, ήταν η ανακοίνωση της Renk, μίας από τις μεγάλες εταιρείες πολεμικών εξαρτημάτων που εξάγουν στο Ισραήλ (έως 15% επί του συνόλου των εξαγωγών), ότι μελετά την άμεση μεταφορά της παραγωγής αυτού του υλικού στις ΗΠΑ.
Το πρόβλημα, λοιπόν, με τις πρωτοβουλίες αναγνώρισης οι οποίες προέρχονται όλες από χώρες α) με κεντροαριστερές / αριστερές κυβερνήσεις και β) με μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς είναι πως όχι μόνο δεν έχουν συνεισφέρει στη βελτίωση της κατάστασης στην περιοχή αλλά αντίθετα την έχουν επιδεινώσει επικίνδυνα.
Πρώτον, διότι η Χαμάς ένιωσε να δικαιώνεται σκληραίνοντας την αδιάλλακτη στάση της, αν και πληροφορίες σήμερα λένε ότι, έχοντας καταλάβει τι επέρχεται στέλνει μηνύματα ότι είναι έτοιμη να αποσύρει απαιτήσεις οι οποίες προκάλεσαν και το τελευταίο ναυάγιο, όμως αυτό δεν επιβεβαιώνεται επίσημα.
Δεύτερον, διότι μέσα από τη δικαίωση της Χαμάς, ειδικά στα μάτια των κατοίκων της Δυτικής Όχθης οι εκεί εξτρεμιστές αναθάρρησαν και αυτό αποδυνάμωσε ακόμα περισσότερο την Παλαιστινιακή Αρχή.
Και τρίτον και βασικότερο, διότι έδωσε στο Νετανιάχου την ευκαιρία να προχωρήσει, παρά την εναντίωση της κοινής γνώμης – στο βαθμό που προχώρησε – στην έναρξη της επιχείρησης κατάληψης ολόκληρης της Γάζας.
Ίσως δε, ακόμα πιο προβληματικό να είναι ότι η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι προχωρεί με το παγωμένο για πολλά χρόνια πρότζεκτ Ε1, το οποίο μετονομάστηκε σε T1, προς τιμή του Ντόναλντ Τραμπ.
Πρόκειται για ένα τεράστιο εγχείρημα κατασκευής 3,500 οικιστικών μονάδων στην περιοχή Μααλέ Αντουμίμ οι οποίες θα στεγάσουν περίπου 36,000 άτομα.
Το πρόβλημα είναι πως το σημείο αυτό βρίσκεται στη Δυτική Όχθη.
Η Ιερουσαλήμ υποστηρίζει ότι πρόκειται για νόμιμη ενέργεια και όχι για εποικισμό καθώς με βάση τις Συμφωνίες του Όσλο πρόκειται για περιοχή “C”. Δηλαδή, για εκείνα τα κομμάτια της Δυτικής Όχθης στα οποία το Ισραήλ έχει απόλυτο έλεγχο στην ασφάλεια, τον προγραμματισμό και την όποια οικοδομική δραστηριότητα.
Παρενθετικά η Ζώνη “A” ελέγχεται μόνο από την Παλαιστινιακή Αρχή και η είσοδος Ισραηλινών απαγορεύεται, ενώ η “B” ελέγχεται από κοινού.
Το Ισραήλ, λοιπόν, υποστηρίζει ότι έχει το δικαίωμα να χτίσει με βάση το Όσλο. Και όντως το έχει. Όμως το Όσλο προσδιορίζει τα εδάφη της Ζώνης “C” ως τέτοια, όχι για να τα… εποικίσει το Ισραήλ αλλά για να περάσουν μελλοντικά στη δικαιοδοσία της Παλαιστινιακής Αρχής.
Το κενό που καταγράφεται δεν βοηθά το επιχείρημα του Ισραήλ ότι αποτελεί αντίποινο στην ανεξέλεγκτη οικοδόμηση στην περιοχή από Παλαιστινίους πρώτον διότι το Ισραήλ μπορεί, με βάση το Όσλο να το αποτρέψει αλλά δεν το έχει κάνει και δεύτερον, διότι η Συνθήκη της Γενεύης λέει πως κανένα κράτος δεν δικαιούται να μεταφέρει πολίτες του σε περιοχές που κατέχει.
Τι έχει όμως σημασία στο τέλος της μέρας; Ότι το Ισραήλ έχει τη στήριξη των ΗΠΑ και αυτό αρκεί. Έχει τη στήριξη και πολλών χωρών που το επικρίνουν δημόσια προσπαθώντας να χαϊδέψουν τα αυτιά των μουσουλμάνων που ζουν εκεί.
Τα όσα δε καταγράφονται δικαιώνουν τους πιο ψύχραιμους οι οποίοι έλεγαν πως είναι πολύ κακή η ιδέα της αναγνώρισης σήμερα, καθώς θα ερμηνευτεί ως δικαίωση της 7ης Οκτωβρίου και των φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν αλλά και των ακραίων και στις δύο πλευρές. Και αυτό ακριβώς έγινε.
O δε Μακρόν, όχι μόνο δεν κέρδισε αυτό που ήλπιζε αλλά εισέπραξε το αντίθετο. Αμέσως μετά την εξαγγελία για αναγνώριση Παλαιστινιακού κράτους η δημοτικότητά του κατρακύλησε από 28% τον Ιούνιο σε 21%-23% μόλις προέβη στην εξαγγελία. Λίγο πριν τα μέσα Αυγούστου ήταν στο 19%-21%.
Στα υπόλοιπα λοιπόν άλυτα εσωτερικά προβλήματα των Γάλλων φαίνεται πως προστέθηκε και η αγανάκτησή τους για τα… μεγάλα όνειρα το Μακρόν και την αλαζονεία του Γάλλου Προέδρου η οποία απασχολεί συχνά τον γαλλικό Τύπο ο οποίος τον παρουσιάζει να φαντασιώνεται ότι είναι ο νέος Ναπολέων.
Σοφή λοιπόν η τουρκική παροιμία. Απαραίτητη ίσως η προσθήκη ότι το Σαράι παραγίνεται τσίρκο όταν αφήνονται πράγματα στη διακριτική ευχέρεια του ψυχαγωγικού τμήματος. Και αυτό δεν είναι καλό.
