Σε μια κίνηση ουσίας και όχι συμβολισμού, όπως εκ πρώτης όψεως ίσως να μοιάζει, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε σήμερα ένα πακέτο ανθρωπιστικών προγραμμάτων για τη Συρία με πρώτο εκείνο της συλλογής και ανακύκλωσης 30,000 κυβικών μέτρων ερειπίων από τη Δαμασκό και τα περίχωρα της. Επεξηγηματικά, μιλάμε για περίπου 72,000 χιλιάδες τόνους οικοδομικών υλικών, μία τεράστια ποσότητα, μικρή όμως εάν σκεφτεί κανείς ότι το σύνολο των ερειπίων στη χώρα υπολογίζεται σε έως και 20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ερειπίων.
Η σημερινή ανακοίνωση ακολουθεί εκείνην του Ιουλίου όταν το Ριάντ είχε εξαγγείλει μια βοήθεια – μαμούθ (μαμούθ, έστω με τα δεδομένα άλλων χωρών) προς τη Συρία, ύψους 6,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να στηρίξει τη νέα μεταβατική κυβέρνηση αλ Σάρα. Είχε προηγηθεί η εξόφληση του χρέους της Συρίας στην Παγκόσμια Τράπεζα από το Ριάντ αλλά και κινήσεις ακόμα μεγαλύτερης ακόμα σημασίας για τους Σύρους πολίτες όπως η προμήθεια της «μεταβατικής Συρίας» με σαουδαραβικό πετρέλαιο και πολλά άλλα.
Είναι σαφές πως η Σαουδική Αραβία επιδιώκει με κάθε τρόπο και ειδικά με αυτόν στον οποίο έχει ανεξάντλητη δύναμη, τον οικονομικό, να στείλει σε ολόκληρη την περιοχή του μήνυμα ότι η Συρία είναι υπό τη δική της επιρροή κάτι που φυσικά δεν χαροποιεί πολλούς, αρχής γενομένης του Ιράν το οποίο βλέπει την προσπάθειά του να επαναδραστηριοποιηθεί στην περιοχή να χάνει ολοένα και περισσότερο έδαφος, τόσο εκεί, όσο και στο Λίβανο. Όσο το Ριάντ προχωρεί με τα σχέδιά του για τη Συρία τόσο πιο μακριά απωθείται από το άλλοτε προτεκτοράτο του το Ιράν.
Και βρίσκεται ήδη εξαιρετικά μακριά, όχι μόνο γεωγραφικά όπως ήταν άλλοτε.
Αυτό είναι όμως και ένα μήνυμα το οποίο σίγουρα ενοχλεί πολύ περισσότερο από όλους την Τουρκία η οποία επίσης γνωρίζει ότι δεδομένης της – πολύ δικαιολογημένης – έλλειψης εμπιστοσύνης των Αράβων έναντι της Άγκυρας και των νεοοθωμανικών της ορέξεων, η Δαμασκός θα προτιμούσε να βρίσκεται, εάν έπρεπε να διαλέξει, υπό την επιρροή του επίσης αραβικού Ριάντ. Έστω και της θεωρητικά άλλης σχολής ισλαμικής σκέψης από τη δική της, με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα να την ενώνει με την Άγκυρα. Τη σχολή του επεκτατικού, εξτρεμιστικού ισλάμ.
Τούτου λεχθέντος, η Άγκυρα και το Ριάντ δεν διάγουν μια περίοδο έντονης αντιπαλότητας όπως είχε συμβεί ειδικά στο διάστημα 2017-2020. Στα της Συρίας μάλιστα συνεργάζονται αρκετά ενώ οι μεταξύ τους σχέσεις έχουν βελτιωθεί. Στην επιφάνεια εάν μη τι άλλο. Διότι αν κοιτάξει κανείς λίγο πιο βαθειά ο ανταγωνισμός τους για τη Συρία ειδικά είναι έντονος όσο ποτέ άλλοτε, τώρα που και οι δύο χώρες μπορούν «να πάνε στο ταμείο» για τα της επιρροής τους στη «νέα» Συρία που οικοδομείται.
Τι λέει όμως η ίδια η Δαμασκός του αλ Σάρα; Η Συρία προσπαθεί να ισορροπήσει επιδιώκοντας να μην χάσει ούτε τη στρατιωτική βοήθεια της Άγκυρας, ούτε την οικονομική της Συρίας. Σε αυτό άλλωστε το στάδιο το ένα δεν συγκρούεται απόλυτα με το άλλο. Ωστόσο, είναι ηλίου φαεινότερον ότι αυτό δεν θα αργήσει να έρθει. Και κάπου εκεί θα είναι δύσκολο οι δύο χώρες, οι οποίες ούτως ή άλλως επιδιώκουν να ελέγξουν τη Συρία και όχι μόνο, να μην βρεθούν αντιμέτωπες. Τότε, οι μάσκες θα πέσουν.
Το Ριάντ δεν είναι με τίποτα διατεθειμένο να δει την Τουρκία και μέσω της τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τη μεγαλύτερη απειλή για τον Βασιλικό Οίκο, να αποκτούν τον όποιο έλεγχο στα της Συρίας και μέσα από την οικονομική της βοήθεια, επιχειρεί ακριβώς να κρατήσει στη δική της σφαίρα επιρροής τη Δαμασκό.
Άλλωστε κανείς, πλην του Κατάρ δεν θα μπορούσε να την αντικαταστήσει ως τη δύναμη η οποία προσφέρει ακόμα και άπλετο εάν χρειαστεί χρήμα για να ελέγξει το νέο καθεστώς. Το Κατάρ, το οποίο κάλλιστα θα μπορούσε να το πράξει δεν θα το αποτολμούσε, πρώτον διότι το Ισραήλ θα αντιδρούσε στην όποια νέα ανάμιξή του στην περιοχή και δεύτερον, διότι οι ΗΠΑ δεν θα το επέτρεπαν λόγω των κοινών τους συμφερόντων με το Ισραήλ αλλά και τη Σαουδική Αραβία.
Η Κύπρος αν και δεν επηρεάζεται άμεσα, θα μπορούσε να βρεθεί ενώπιον σοβαρών περιπλοκών λόγω του ζητήματος της ΑΟΖ Τουρκίας – Συρίας. Το Ριάντ, παραδοσιακά τηρεί στάση ουδετερότητας και αρχών σε τέτοια θέματα, κάτι που φάνηκε και από την μη εμπλοκή μεν, ξεκάθαρα καταδικαστική δε στάση της Σαουδικής Αραβίας στο διαβόητο τουρκολυβικό μνημόνιο. Παρά την όξυνση των ημερών το Ριάντ αντιλαμβάνεται ότι μια συμφωνία για την ΑΟΖ ανάμεσα στη Συρία και την Τουρκία, δεν το συμφέρει εάν το ζητούμενο είναι ο έλεγχος της Συρίας. Και είναι.
Είναι λοιπόν πολύ πιο πιθανό να κινηθεί, παρασκηνιακά λόγω της όξυνσης των ημερών, προς το Ισραήλ, το οποίο επίσης δεν θα ήθελε να υπάρξει μια νέα προβοκατόρικη συμφωνία της Τουρκίας ανάλογη εκείνης με τη Λιβύη έξω από την πόρτα του, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον τουρκικό επεκτατισμό.
Η Συρία, η Ωραία Ελένη των Ημερών, θα περάσει από πολλές επεμβάσεις για να γίνει… ωραία και πάλι. Και τότε, εάν στο μεσοδιάστημα δεν ξαναβρεθεί εν μέσω πολέμου, θα διαφανεί ποιος την έχει κερδίσει. Αλλά και τι αυτό σημαίνει.
