Άρθρο στη ψηφιακή, συλλεκτική έκδοση του Φιλελευθέρου «Η ΚΥΠΡΟΣ ΤΟ 2024! ΕΤΟΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ» που διατίθεται δωρεάν μέσω του philenews.com
Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες του λαού της Κύπρου παραβιάστηκαν κατάφορα από την Τουρκία το 1974. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, πληγή, που προκάλεσε η τουρκική εισβολή και η συνεχιζόμενη κατοχή της Κύπρου, μια πληγή που παραμένει ανοικτή, είναι η τραγωδία των αγνοουμένων και των οικογενειών τους, χωρίς να ξεχνούμε τους πεσόντες, αιχμαλώτους, εγκλωβισμένους και εκτοπισθέντες μας.
Σαράντα εννέα χρόνια μετά, είμαστε αντιμέτωποι με διαχρονικές προκλήσεις. Προτεραιότητα της Υπηρεσίας μας παραμένει η διακρίβωση της τύχης ενός εκάστου των αγνοουμένων μας, που χάθηκε κατά την τουρκική εισβολή το 1974 και την περίοδο 1963-1964. Στεκόμαστε δίπλα στις οικογένειές τους, ενώνουμε τη φωνή μας και συνεχίζουμε τον αγώνα, αναδεικνύοντας το ζήτημα των αγνοουμένων μας σε όλες τις πτυχές του, περιλαμβανομένης και της έμπρακτης στήριξης των οικογενειών τους. Έναν αγώνα που αφορά ολόκληρη την Κύπρο, τις γενιές που χάθηκαν, τις γενιές που έρχονται. Αναζητούμε την αλήθεια, γιατί μόνο με αυτήν θα τεθεί ένα τέλος στο δράμα και στην αγωνία την οποία βιώνουν οι συγγενείς των αγνοουμένων μας.
Η διασφάλιση του δικαιώματός τους στην αλήθεια προϋποθέτει την ανάληψη ευθύνης και τη δέσμευσή μας για εντατικοποίηση των προσπαθειών μέχρι την επίτευξη του στόχου.
Κόντρα στην τουρκική αδιαλλαξία, στα εμπόδια του τουρκικού στρατού και του κατοχικού καθεστώτος, κόντρα στο χρόνο, η Υπηρεσία εργάζεται εντατικά και μεθοδικά, διαφοροποιώντας πρακτικές και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα που βιώνουν οι συγγενείς των αγνοουμένων μας για σχεδόν μισό αιώνα.
Νέος στόχος της Υπηρεσίας μας, από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου (2.6.2023), είναι η ενίσχυση των προσπαθειών μας και η διαφοροποίηση της προσέγγισης σε ότι αφορά τη διαχείριση του ζητήματος των αγνοουμένων μας και των συγγενών τους στη βάση του Προγράμματος Διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Σκοπός είναι η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίστηκαν αλλαγές, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την διαδικασία εξασφάλισης, διερεύνησης και αξιολόγησης όλων των πληροφοριών, ενώ με κάθε ευκαιρία ενθαρρύνουμε τους πολίτες να μιλήσουν, να δώσουν κάθε πληροφορία που κατέχουν σε σχέση με την τύχη των αγνοουμένων μας, ίσως ασήμαντη για τους ιδίους αλλά σημαντική στο παζλ της αξιολόγησης των πληροφοριών.
Παράλληλα, διαφοροποιήθηκε η διαδικασία λήψης και καταγραφής των πληροφοριών, ώστε οι πολίτες να νιώσουν εμπιστοσύνη και ασφάλεια για να μιλήσουν ελεύθερα. Κάθε πληροφορία που λαμβάνουμε, ακόμα και μια απλή αναφορά, διερευνάται. Δεν χρησιμοποιούμε πλέον τις αστυνομικές μεθόδους λήψης κατάθεσης ανακριτικού προφίλ που ίσχυαν προηγουμένως, αλλά η προσέγγιση είναι φιλική. Με αυτή την αλλαγή πετύχαμε αύξηση της ροής πληροφοριών, με πολύ θετικά αποτελέσματα και σε ένα μήνα είχαμε 6 ταυτοποιήσεις.
Άλλη σημαντική αλλαγή, αφορά τη διαδικασία ενημέρωσης των οικείων των αγνοουμένων μας, σε περίπτωση εντοπισμού λειψάνων. Επικεντρωνόμαστε στην προσωπική ενημέρωση και επικοινωνία με τους συγγενείς, ώστε μέχρι την κηδεία, αλλά και μετά, η οικογένεια του πεσόντα να είναι, κατά το δυνατόν, ψυχολογικά προετοιμασμένη.
Την ίδια ώρα αναπτύξαμε συνεργασία και έχουμε επαφή με παιδιά των αγνοουμένων, καθώς και με την Ομάδα Πρωτοβουλίας Παιδιών Αγνοουμένων με σκοπό τη στήριξή τους. Στη βάση αυτής της διαδικασίας, αρχίσαμε να καταρτίζουμε κατάλογο των παιδιών των αγνοουμένων, ο οποίος δεν υπήρχε.
Στον στρατηγικό σχεδιασμό της Υπηρεσίας εντάσσεται και η προσπάθειά μας για ανάδειξη αθέατων πτυχών του Κυπριακού δράματος όπως τα 36 αγνοούμενα παιδιά κατά την τουρκική εισβολή, από τα οποία ταυτοποιήθηκαν μόνο τα 20 παιδιά. Το δράμα αυτών των παιδιών προσδίδει μια τελείως διαφορετική διάσταση στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ειδικότερα στο υπέρτατο δικαίωμα της ζωής. Το μικρότερο παιδί ήταν μόλις 6 μηνών και το μεγαλύτερο 18 ετών. Ως ένδειξη ελάχιστου φόρου τιμής για αυτά τα παιδιά, θα δημιουργήσουμε «Πάρκο Αγνοούμενων Παιδιών».
Τραγική μορφή στην ιστορία της Κύπρου είναι και οι γυναίκες της εισβολής, οι άγνωστες ηρωίδες του πολέμου. Κάποιες σκοτώθηκαν, άλλες υπέστησαν φρικαλεότητες, κάποιες αγνοούνται, ενώ άλλων εντοπίστηκαν τα λείψανα και ταυτοποιήθηκαν. Η προσφορά τους δεν μπορεί να αποκρύβεται, ωσάν να αποτελεί ντροπή. Χρειάζεται να καταγραφεί και να αναδειχθεί και τα θύματα να τιμώνται δεόντως.
Σε ό,τι αφορά τους εγκλωβισμένους και επανεγκαταστέθεντες μας, η προσέγγιση μας είναι ολιστική και έχει σκοπό την επίλυση των πολλών και αλληλένδετων προβλημάτων, καθώς και την κάλυψη των κενών που προκύπτουν από τη νομοθεσία προκειμένου οι ανάγκες τους να τυγχάνουν της δέουσας διαχείρισης.
Τους τελευταίους μήνες, ανοίξαμε δίαυλο επικοινωνίας με τους ανθρώπους αυτούς, τους εκπροσώπους τους και κοινοτάρχες και έχω κατ’ ιδίαν τακτικές συναντήσεις μαζί τους. Πραγματοποιώ επίσης συχνές επισκέψεις στα κατεχόμενα χωριά όπου διαβιούν εγκλωβισμένοι και επανεγκατασταθέντες, στο Ριζοκάρπασο και στα Μαρωνίτικα χωριά μας, για να ακούσω τα προβλήματα και να εκφράσω έμπρακτα τη στήριξη μας. Μέχρι σήμερα έχουμε διαχειριστεί σωρεία αιτημάτων και έχουμε ετοιμάσει προτάσεις για διαφοροποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας που λαμβάνουν, αφού από το 2007 παραμένει η ίδια, καθώς και την υιοθέτηση νέων κινήτρων που θα διευκολύνουν τη ζωή των εγκλωβισμένων και επανεγκατασταθέντων μας.
Οι εγκλωβισμένοι μας όλα αυτά τα χρόνια έχουν κάνει πολλές θυσίες και στερήθηκαν τα βασικά δικαιώματά τους, διατηρώντας ζωντανά τα κατεχόμενα χωριά μας. Χάρη σε αυτούς τους ανθρώπους η ελπίδα παραμένει ζωντανή. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βελτιώνουμε τις συνθήκες διαβίωσής τους, να σεβόμαστε τα ανθρώπινα τους δικαιώματα μέσα από τις πράξεις και την έμπρακτη στήριξη μας, προσφέροντας κατά το δυνατό ίσες ευκαιρίες στις νεότερες γενιές ώστε να συνεχίσουν τον αγώνα αυτό.
*Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων της Προεδρίας
