Πρόσφυγες οι οποίοι αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα στέγασης, δυνατόν να στερηθούν του ευεργετήματος αξιοποίησης τουρκοκυπριακών οικιών ένεκα της απόφασης της Βουλής να ψηφίσει νομοθεσία η οποία φορτώνει στους φορολογούμενους πολίτες το κόστος της μελέτης στατικής επάρκειας τους, προτού παραχωρηθούν, όχι μόνο οικίες αλλά και επαγγελματικά υποστατικά από τα οποία θα κερδοσκοπούν ακόμη και μη πρόσφυγες στους οποίους θα παραχωρούνται.

Η διενέργεια στατικής μελέτης αυξάνει το κόστος για την Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, η οποία θα υποχρεούται να διαθέσει μέρος των κονδυλίων που προορίζονται για τη συντήρηση υποστατικών (τα οποία θα διατεθούν σε πρόσφυγες) σε στατικές μελέτες.

Οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις από την εφαρμογή της νομοθεσίας που είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα όλων όσοι αξιοποιούν τουρκοκυπριακά επαγγελματικά υποστατικά, προκύπτουν και από εσωτερικό σημείωμα της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών περιουσιών, το οποίο αποκαλύπτει το philenews.

Ανάμεσα σε άλλα, στο σημείωμα αναφέρεται πως κάθε στατική μελέτη κοστίζει περίπου €5.000. Με άλλα λόγια, όταν στο μέλλον θα διατίθενται και σε μη πρόσφυγες επιχειρηματίες τουρκοκυπριακές περιουσίες, οι φορολογούμενοι θα πληρώνουν από το υστέρημα τους, περίπου €5.000 για να είναι βέβαιος ο επιχειρηματίας, ότι το υποστατικό που θα αναλάβει είναι ασφαλές, αντί να αναλαμβάνει ο ίδιος το κόστος.

Στο σημείωμα το οποίο ετοιμάστηκε με αφορμή την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο εξέτασε τη νομιμότητα της νομοθεσίας (ύστερα από την αναπομπή του νόμου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δικαιώνοντας τη Βουλή) αναφέρεται, πως με βάση την ισχύουσα πολιτική παραχώρησης κατοικιών σε δικαιούχους εκτοπισθέντες, η Υπηρεσία αξιολογεί ως κατάλληλες για παραχώρηση σε δικαιούχους, κατοικίες των οποίων η δαπάνη δεν υπερβαίνει τις €35.000 – €40.000.

Η λογική της πιο πάνω πολιτικής (δηλαδή να μην διατίθεται κονδύλια πέραν των €35.000-€40.000 για συντήρηση υποστατικών που θα διατεθούν) εδράζεται, όπως εξηγεί ο διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχείρισης, στα εξής: Αφενός στο γεγονός ότι η παραχώρηση των τ/κ περιουσιών αποτελεί στεγαστική βοήθεια και, συνεπώς, θα πρέπει να υπάρχει αναλογικότητα με τις χορηγίες που παραχωρεί η Υπηρεσία Μέριμνας και αφετέρου, τα στενά περιθώρια των προϋπολογισμών, δεν επιτρέπουν τη διάθεση μεγαλύτερων ποσών για συντήρηση των τ/κ περιουσιών.

Παράλληλα, εξηγεί πως σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όπου η δαπάνη υπερβαίνει τα πιο πάνω ποσά, αλλά κρίνεται ότι οι κατοικίες επιβάλλεται να στηριχθούν και συντηρηθούν, προτείνεται σε δικαιούχους να καταβάλουν τη διαφορά στη δαπάνη συντήρησης πέραν των €40.000. Ωστόσο, όπως παρατηρεί, αυτό ελλοχεύει κινδύνους σε περίπτωση απόδοσης της περιουσίας στους Τ/κ ιδιοκτήτες ένεκα της επένδυσης των μισθωτών επί της κατοικίας. Με άλλα λόγια, ο πρόσφυγας είναι δυνατόν να δαπανήσει χρήματα και στο τέλος να πάνε χαμένα, σε περίπτωση που διεκδικήσει και ανακτήσει το υποστατικό ο Τουρκοκύπριος νόμιμος ιδιοκτήτης του.

Ο διευθυντής της Υπηρεσίας ενημερώνει παράλληλα τον Κηδεμόνα, πως η εφαρμογή της πιο πάνω τροποποίησης του Νόμου, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη συνέχιση της πιο πάνω πολιτικής για τους ακόλουθους λόγους:

Λόγω της παλαιότητας των πιο πάνω κατοικιών (δεδομένου ότι όλες υπερβαίνουν τα 50 έτη) προβλέπεται ως αποτέλεσμα της στατικής μελέτης που θα γίνεται, να προκύπτει η υποχρέωση εκτέλεσης εργασιών στατικής ενίσχυσης των κατοικιών. Σημειώνεται δε, ότι, από μόνη της, μια στατική μελέτη για μια κατοικία, υπολογίζεται σε άνω των €5.000.

Εάν, κατά τον διευθυντή, προστεθούν οι εργασίες που θα απαιτούνται για στατικές παρεμβάσεις, πλέον των συνήθων εργασιών συντήρησης (πάγκοι, ερμάρια, είδη υγιεινής, κεραμικά κ.λπ.), η δαπάνη συντήρησης τέτοιων κατοικιών θα εκτοξευθεί με αποτέλεσμα στη συντριπτική τους πλειοψηφία να καθίστανται ασύμφορες για παραχώρηση σε δικαιούχους, οι οποίοι, κατά κανόνα, αποτελούν ευάλωτες ομάδες και συνεπώς αδυνατούν να συμβάλουν στις δαπάνες επιδιόρθωσης.

Αντίστοιχα, σε περιπτώσεις κληρονομικής διαδοχής, όπου οι κατοικίες πολλές φορές ήδη χρησιμοποιούνται από τους κληρονόμους, δημιουργείται, κατά τον διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης, το ερώτημα εάν η δαπάνη για τη στατική μελέτη θα καλύπτεται από την Υπηρεσία και εάν ως αποτέλεσμα αυτής, προκύπτει η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών, κατά πόσο η δαπάνη τους θα αναλαμβάνεται από τους κληρονόμους. Συνακόλουθα, εγείρεται το ερώτημα κατά πόσον θα λαμβάνονται μέτρα από τον Κηδεμόνα αν οι κληρονόμοι αρνούνται να αναλάβουν τη δαπάνη και αν ναι, ποια θα είναι αυτά τα μέτρα.

Καθόσον αφορά στα επαγγελματικά υποστατικά, στο σημείωμα αναφέρεται, πως η στατική μελέτη, πρέπει να προηγείται της δημοσίευσης (ενδιαφέροντος πρόθεσης διάθεσης του υποστατικού) και σε περίπτωση παραχώρησης να απαιτείται από τους μισθωτές η ανάληψη της δαπάνης για τις εργασίες που θα απαιτούνται.

Σύμφωνα με τον διευθυντή και σ’ αυτή την περίπτωση δημιουργείται σειρά ζητημάτων στις ακόλουθες περιπτώσεις όπου τα υποστατικά ήδη κατέχονται από τους μισθωτές:

– Μεταβίβαση της άδειας χρήσης επαγγελματικού από γονείς σε παιδιά.

– Υποβολή αιτημάτων από υφιστάμενους μισθωτές για αλλαγή χρήσης των υποστατικών όπου απαιτείται νέα σύμβαση μίσθωσης.

Τέλος, ο διευθυντής αναφέρει, πως τα πιο πάνω υποβάλλονται (στον υπουργό Εσωτερικών) για ενημέρωση και οδηγίες, κάτι το οποίο αναμένεται με ενδιαφέρον.

Όπως είναι γνωστό, το υπουργείο Εσωτερικών είχε διαφωνήσει με την πρόταση νόμου την οποίαν είχε καταθέσει βουλευτής του ΔΗΣΥ και την οποίαν, τελικά, υιοθέτησαν όλα τα κόμματα ψηφίζοντας νομοθεσία στην οποίαν καταγράφονται και τα ακόλουθα: «Νοείται ότι, προτού παραχωρηθεί οπουδήποτε άδεια χρήσης τουρκοκυπριακής ακίνητης περιουσίας σε δικαιούχους για σκοπούς στέγασης ή επαγγελματικής χρήσης, ο Κηδεμόνας (υπουργός Εσωτερικών) για λόγους ασφαλείας μεριμνά για την ετοιμασία σχετικής μελέτης για τη στατική επάρκεια του ακινήτου».

Περίεργη συλλογιστική του Δικαστηρίου

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε υποστηρίξει ενώπιον του Δικαστηρίου, ότι η τροποποίηση της νομοθεσίας επιφέρει αύξηση των δαπανών του Προϋπολογισμού και, κατά συνέπεια, παραβιάζεται το Άρθρο 80.2 του Συντάγματος.

Υποστήριξε, επίσης, πως η ετοιμασία στατικής μελέτης ως προς τη στατική επάρκεια ακινήτων συνεπάγεται αύξηση δαπανών ή/και εργατοωρών προσωπικού που δεν διαθέτειο Κηδεμόνας, με αποτέλεσμα, τούτο να ανατεθεί στον ιδιωτικό τομέα, γεγονός το οποίο δεν προβλέπεται στον κρατικό προϋπολογισμό.

Εξάλλου, η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας υποστήριξε, ότι ασυμβατότητα του Νόμου με τη συνταγματική Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών, καθ’ ότι περιέχει στοιχεία διοικητικής ενέργειας και λειτουργίας, «… εφόσον η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, η καταλληλότητά τους, ποιες από αυτές παραχωρούνται σε δικαιούχους κ.ο.κ., αποτελεί κατ’ εξοχή ζήτημα το οποίο θα πρέπει να ρυθμιστεί από την Εκτελεστική Εξουσία».

Το Ανώτατο, αποφάσισε ομόφωνα πως δεν επήλθε επιβάρυνση του προϋπολογισμούκαι ούτε υπήρξε παραβίαση της διάκρισης των εξουσιών, επειδή η υπό αναφορά τροποποίηση εμπίπτει στο πλαίσιο του νομοθετικού έργου – εξουσίας της Βουλής. Αναφερόταν, επίσης, πως με την προσθήκη νέας επιφύλαξης, επιφορτίζεται ο Κηδεμόνας, για λόγους ασφαλείας, να μεριμνά για την ετοιμασία σχετικής μελέτης ως προς τη στατική επάρκεια τουρκοκυπριακής ακίνητης περιουσίας, προτού παραχωρηθεί οποιαδήποτε άδεια χρήσης της.

ΑΠΟΨΗ

Άξιος ο μισθός τους

Η Βουλή ενήργησε όχι για να προστατεύσει τους πρόσφυγες από τυχόν κατάρρευση των οικιών στις οποίες διαμένουν αλλά, εκ του αποτελέσματος, φαίνεται να λειτούργησε με τρόπο ο οποίος ευνοεί όλους όσοι θα εκμεταλλεύονται τουρκοκυπριακά υποστατικά. Και, βεβαίως, η μείωση των κονδυλίων θα βλάψει τους πρόσφυγες τους οποίους θεωρητικά επεδίωξε να προστατεύσει η Βουλή. Όσον καιρό δεν υπήρχε θέμα ανάθεσης των τουρκοκυπριακών υποστατικών και σε μη πρόσφυγες, η στατική μελέτη πιθανώς να αφορούσε τους πρόσφυγες. Τώρα, όμως, που ανοίγει ο δρόμος εκμετάλλευσης των τουρκοκυπριακών και από μη πρόσφυγες είναι εμφανές τι ρόλο διαδραμάτισαν κάποιοι βουλευτές που πρωτοστάτησαν στην έγκριση της νομοθεσίας. Άξιος ο μισθός τους.