Σε χώρο απόρριψης αποβλήτων, είτε με χώματα εκσκαφών είτε με μπάζα τα οποία προκύπτουν από τις κατεδαφίσεις, μετέτρεψαν αρκετά σημεία της Κύπρου εργολάβοι οι οποίοι είτε αναλαμβάνουν να κατασκευάσουν δρόμους είτε δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα.
Οι εργολάβοι που ασχολούνται με την κατασκευή υπεραστικών δρόμων ή δρόμων πρωταρχικής σημασίας ή ακόμη και δρόμους εντός των τοπικών Aρχών (είτε σε πόλεις είτε σε κοινότητες) φέρονται να απορρίπτουν τα χώματα που προκύπτουν από τις εκσκαφές σε ανοικτούς χώρους, κοίτες ποταμών ή κοντά σε αυτές, σε αργάκια, ρέματα κ.ο.κ., κάτι το οποίο, σε ορισμένες περιπτώσεις, εμπερικλείει και τον κίνδυνο να παρασυρθούν από τα νερά της βροχής τα οποία ενίοτε, κατέρχονται ορμητικά, προκαλώντας ζημιές ή και καταστροφές σε περιουσίες ανυποψίαστων πολιτών.
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση με τα μπάζα οικοδομών που έχουν κατεδαφιστεί αφού η διαδικασία περισυλλογής τους είναι πολύ πιο δύσκολη, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είτε είναι πολύ δαπανηρή είτε ακόμη δεν μπορούν να μαζευτούν, ειδικά όταν απορρίπτονται σε χαράδρες και γενικά σε χώρους όπου η πρόσβαση εκσκαφέων είναι από δύσκολη έως αδύνατη.
Ωστόσο, ακόμη και στις περιπτώσεις που είναι εύκολη η συλλογή και μετακίνηση των χωμάτων από εκσκαφές ή και μπάζων από κατεδαφίσεις, επηρεάζεται αρνητικά το περιβάλλον ενώ η εικόνα που παρουσιάζεται δεν είναι η καλύτερη. Αυτό ισχύει και για περιπτώσεις που επιτρέπεται έστω και προσωρινή απόρριψη προϊόντων εκσκαφής ή και κατεδάφισης.
Μιλώντας με άτομα τα οποία έχουν γενικότερη εικόνα ως προς το τι συμβαίνει, μας ανέφεραν, ότι ο λόγος που τα υλικά αυτά απορρίπτονται όπου βολεύει τον καθένα, είναι κυρίως οικονομικός, αφού η ευκαιριακή και πρόχειρη απόρριψη τους, συνεπάγεται μείωση του κόστους για τον εργολάβο υπό την έννοια ότι δεν θα χρησιμοποιήσει φορτηγά για μεταφορά τους σε αδειοδοτημένες μονάδες, δεν θα πληρώσει πολλά καύσιμα αλλά ούτε και τις ταρίφες που απαιτούνται στις μονάδες επεξεργασίας και ανακύκλωσης των υλικών.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες έχουν την ευθύνη παρακολούθησης των εργασιών, σε κάποιες περιπτώσεις επιδεικνύουν ανοχή ενώ σε άλλες, δρομολογούν τις διαδικασίες μετακίνησης τους ασκώντας πίεση στους εργολάβους. Μια τέτοια περίπτωση αφορά τον περιμετρικό δρόμο Λευκωσίας στην οποία ο εργολάβος δεν μετακίνησε όλους τους όγκους χωμάτων τα οποία προέκυψαν από εκσκαφές με αποτέλεσμα να γίνουν περικοπές από την αμοιβή του ύψους €40.000. Το ερώτημα είναι αν ο εργολάβος, τόσο σε αυτή την περίπτωση όσο και σε άλλες ανάλογες, θα επιλέξει να μην συμμορφωθεί χωρίς να επηρεαστεί ευθέως από τις αποκοπές, δεδομένου ότι στο συγκεκριμένο έργο όσο και σε άλλα, πάντα υπάρχουν διεκδικήσεις για καθυστερήσεις και τα δύο μέρη να «πατσίσουν», αν το δημόσιο δεν κληθεί να καταβάλει και περισσότερα επικαλούμενος διάφορες ρήτρες του συμβολαίου.
Μία άλλη περίπτωση κατά την οποία η απόθεση προϊόντων εκσκαφής (βασικά χώματος) βγάζει μάτι, έστω και αν έχουν στοιβαχθεί κατόπιν σχετικής συνεννόησης, είναι αυτή του έργου που αφορά τη λεωφόρο Ιπποκράτους-Αργυρουπόλεως και τμήματος της Λεωφόρου Τσερίου και Στροβόλου στη Λακατάμια και στον Στρόβολο, όπου κυριολεκτικά οι αποθέσεις χώματος θυμίζουν λόφους. Οι εικόνες που δημοσιεύει ο «Φ» και οι οποίες τραβήχτηκαν μόλις χθες, μιλούν από μόνες τους και αυτός που τις βλέπει, διερωτάται πώς και πότε θα καθαρίσει ο χώρος στον οποίον έχουν αποτεθεί.
Όπως μας ελέχθη, η περίπτωση του δρόμου αυτού είναι κάπως διαφορετική, σε σχέση με άλλους δρόμους, αφού για πρώτη φορά επελέγη η λύση της επαναχρησιμοποίησης των υλικών για τις ανάγκες του ιδίου του έργου. Για να επαναχρησιμοποιηθούν τα υλικά, δηλαδή τα χώματα, πρέπει προηγουμένως να ελεγχθούν από το Τμήμα Δημοσίων Έργων και να βελτιωθούν (με διάφορες προσμείξεις) αν αυτό κριθεί απαραίτητο, ώστε να καταστούν κατάλληλα για το σκοπό που προορίζονται.
Όπως μας ελέχθη, η επαναχρησιμοποίηση αποτελούσε όρο του Τμήματος Περιβάλλοντος, το οποίο στοχεύει στην απόρριψη όσο το δυνατόν λιγότερων υλικών εκσκαφής. Τα χώματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν σε επιχωματώσεις σε επιχώσεις κ.ο.κ. του ιδίου έργου. Μας ελέχθη επίσης, πως επαναχρησιμοποίηση των υλικών περιλαμβάνεται και σε όρους του συμβολαίου. Εν πάση περιπτώσει, αν δεν χρησιμοποιηθούν όλα τα υλικά, ο εργολάβος θα κληθεί να τα μεταφέρει σε αδειοδοτημένους χώρους απόρριψης.
Υπάρχουν οδηγίες με βάση τις οποίες οι επιβλέποντες μηχανικοί του δημοσίου παρακολουθούν την εξέλιξη των εργασιών και μεριμνούν ώστε οι εργολάβοι να απομακρύνουν τα προϊόντα εκσκαφής ή και τυχόν μπάζα και όπου δεν υπάρχει συνεργασία, να μεριμνούν ώστε να γίνονται αποκοπές από την αμοιβή τους.
