Πακέτο τεσσάρων νομοσχεδίων, τα οποία φιλοδοξούν να εκσυγχρονίσουν το Οικογενειακό Δίκαιο στην Κύπρο και να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές, οι οποίες θα είναι προς όφελος των παιδιών, άρχισαν χθες να συζητούνται ενώπιον της επιτροπής Νομικών της Βουλής, μετά την επανακατάθεσή τους από το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Τα τέσσερα νομοσχέδια, παραμένουν σε εκκρεμότητα από το 2018 και αποτελούν μέρος των συνολικά οκτώ νομοσχεδίων, που αφορούν στον γενικότερο εκσυγχρονισμό του Οικογενειακού Δικαίου και ετοιμάστηκαν επί υπουργίας Ιωνά Νικολάου. Σύμφωνα με επιστολή του προς τη Βουλή, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, επί των εν λόγω νομοσχεδίων έχουν επέλθει αλλαγές στη βάση των εισηγήσεων/ παρατηρήσεων που λήφθηκαν στο πλαίσιο διαβούλευσης με διάφορους εμπλεκόμενους φορείς, ως ήταν η εισήγηση της αρμόδιας κοινοβουλευτικής Επιτροπής.

Με το πρώτο νομοσχέδιο ρυθμίζεται η υποχρέωση των δύο γονέων, να δίνουν ακριβείς πληροφορίες για την περιουσία τους και τα εισοδήματά τους, με ένορκη δήλωση στο Δικαστήριο, ώστε να καθορίζεται το ύψος της διατροφής. Επίσης, προστίθεται πρόνοια, ώστε να λαμβάνεται υπόψη ως τεκμήριο ότι ο αιτητής ή η αιτήτρια δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματά του ή την περιουσία του και ότι δικαιούται διατροφή για περίοδο που δεν ξεπερνά τα δύο έτη, σε περίπτωση που κατά τον χρόνο καταχώρισης της αίτησης και τουλάχιστον τον τελευταίο χρόνο του γάμου δεν εργαζόταν, επειδή είχε αναλάβει τη φροντίδα των τέκνων και ο άλλος γονέας έχει επαρκή εισοδήματα.

Με το δεύτερο νομοσχέδιο προάγεται η προστασία και ευημερία του τέκνου και δίδεται περισσότερη έμφαση στα θέματα που επηρεάζουν το συμφέρον του. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, προστίθενται διατάξεις με τις οποίες:

(α) Τροποποιείται η πρόνοια που αφορά στην περίπτωση παράλειψης δήλωσης επωνύμου του τέκνου, η οποία στοχεύει στην ίση μεταχείριση των γονέων και προβλέπει ότι το τέκνο θα έχει διπλό επώνυμο αποτελούμενο από το επώνυμο και των δύο γονέων του.

(β) Επιβάλλεται η υποχρέωση συνεκτίμησης της γνώμης του τέκνου, του συμφέροντος του τέκνου, όπως επίσης και τυχόν περιστατικών βίας, από διοικητικές ή άλλες αρμόδιες Αρχές κατά τη διάρκεια διοικητικών ή άλλων διαδικασιών που σχετίζονται με το τέκνο.

(γ) Επιτρέπεται στον ένα γονέα να ζητήσει την παρακολούθηση του τέκνου από ειδικούς εμπειρογνώμονες, χωρίς να απαιτείται συναίνεση του άλλου γονέα, στις περιπτώσεις που το τέκνο είναι θύμα βίας στην οικογένεια ή σεξουαλικής κακοποίησης από τον άλλο γονέα, κατόπιν καταδικαστικής απόφασης Δικαστηρίου.

(δ) Προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης διατάγματος παρακολούθησης της εφαρμογής απόφασης του Δικαστηρίου ως προς την άσκηση της γονικής μέριμνας, από λειτουργό των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας,

(ε) Προβλέπεται ο διορισμός λειτουργού των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, ή και εάν κριθεί απαραίτητο, λειτουργού των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, με σκοπό τη διερεύνηση όλων των περιστάσεων που σχετίζονται με τη γονική μέριμνα του τέκνου και την υποβολή σχετικής έκθεσης προς το Δικαστήριο,

(στ) Προβλέπεται η δυνατότητα παραπομπής των γονέων σε υποχρεωτική συμμετοχή σε εκπαιδευτικά ή συμβουλευτικά προγράμματα, ή πρόγραμμα εκμάθησης γονικών δεξιοτήτων, όταν αυτό είναι προς όφελος των σχέσεων γονέων και τέκνων.

(η) Προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης διατάγματος επικοινωνίας με επίβλεψη, όταν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις και ειδικότερα στις περιπτώσεις περιστατικών βίας.

(θ) Προβλέπεται η δυνατότητα ανάθεσης της επιμέλειας του τέκνου στον Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, σε περιπτώσεις κακής άσκησης της από τους γονείς,

Το τρίτο νομοσχέδιο, ρυθμίζει τις περιπτώσεις διαδοχής, για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και το τέταρτο νομοσχέδιο ρυθμίζει το τεκμήριο της πατρότητας και της αναγνώρισης τέκνου, στις περιπτώσεις που το τέκνο γεννηθεί με μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ισχυρές επιφυλάξεις

Ο εκπρόσωπος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου ανέφερε ότι υπάρχουν αρκετά σημεία που χρήζουν τροποποίησης και εξέφρασε επιφυλάξεις κατά πόσον οι Κοινωνικές Υπηρεσίες θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις προθεσμίες, λόγω έλλειψης προσωπικού.

Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Διαζευγμένων Πατέρων, Βαλεντίνος Πιερίδης, έκανε λόγο για αφαίρεση από το αρχικό νομοσχέδιο της εξ ημισείας γονικής μέριμνας και τόνισε ότι το συμφέρον του παιδιού είναι να έχει και τους δύο γονείς. Ζήτησε όπως η καταβολή διατροφής διακόπτεται όταν ο γονέας είναι χρόνια άνεργος ή άρρωστος και τόνισε πως «θα πολεμήσουμε μέχρις εσχάτων για να λυθούν τα προβλήματα αυτά».

Η επιτροπή έδωσε χρόνο τριών εβδομάδων σε όλους για να στείλουν γραπτώς τις απόψεις τους επί των νομοσχεδίων.