Σχέδιο χορηγιών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προσαρμογή των κοινοτήτων στην κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, της οποίας προήδρευσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, είπε ότι το Υπουργικό ενέκρινε σχέδιο χορηγιών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προσαρμογή των κοινοτήτων στην κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ.
Το σχέδιο, σημείωσε, έχει ως βασικό σκοπό την προώθηση υλοποίησης επενδύσεων από τα κοινοτικά συμβούλια μέσω της παροχής οικονομικών κινήτρων υπό τη μορφή μη επιστρεπτέων χρηματοδοτικών ενισχύσεων, για τον μετριασμό και την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, κυρίως των υψηλών θερμοκρασιών και πλημμυρικών φαινομένων, καθώς και επενδύσεων βιώσιμης κινητικότητας.
Πρόσθεσε ότι ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα €3 εκατ. και το σχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο καταρτίστηκε για την αξιοποίηση των πόρων που κατανεμήθηκαν στην Κύπρο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και υποβλήθηκε στην ΕΕ κατόπιν έγκρισης του από το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 14 Μαΐου 2021. Ο κ. Λετυμπιώτης διευκρίνισε ότι το σχέδιο απευθύνεται σε κοινοτικά συμβούλια και ότι το κάθε ένα θα μπορεί να υποβάλει αίτηση για να πάρει τη χρηματοδότηση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κλιματική αλλαγή: Σχέδιο χορηγιών για κοινότητες ενέκρινε το Υπουργικό
Το σχέδιο έχει ως βασικό σκοπό την προώθηση επενδύσεων από τα κοινοτικά συμβούλια για τον μετριασμό και την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, κυρίως των υψηλών θερμοκρασιών και πλημμυρικών φαινομένων, καθώς και επενδύσεων βιώσιμης κινητικότητας. Το σχέδιο λειτουργεί συνδυαστικά με άλλα σχέδια κινήτρων που προωθεί η κυβέρνηση, αλλά και δημόσιες επενδύσεις, αποσκοπώντας ταυτόχρονα, τόσο στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων στις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές όσο και στην αύξηση του επιπέδου ευημερίας των πολιτών.
Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων θα διαρκέσει από την προκήρυξη του σχεδίου τον Ιούλιο 2023 μέχρι την 30η Ιουνίου 2024, ή μέχρι εξαντλήσεως του διαθέσιμου προϋπολογισμού, όποιο από τα δύο επισυμβεί πρώτο. Θα εγκριθούν αιτήσεις οι οποίες θα καλύπτουν τις τρεις διαφορετικές κατηγορίες επενδύσεων και ο μέγιστος προϋπολογισμός δεν θα ξεπερνά τα € 2.900.000.
Σε περίπτωση όπου δεσμευτεί ο συνολικός διαθέσιμος προϋπολογισμός του σχεδίου πριν την 30η Ιουνίου 2024, ο φορέας υλοποίησης δύναται να συνεχίσει τη διαδικασία παραλαβής αιτήσεων με σκοπό τον καταρτισμό καταλόγου με επιλαχούσες αιτήσεις μέχρι την προθεσμία υποβολής αιτήσεων. Σε κάθε περίπτωση, δε δύναται να υποβληθούν αιτήσεις μετά τις 30 Ιουνίου 2024.
Για συγκεκριμένες επενδύσεις δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν μόνο τα κοινοτικά συμβούλια, συμπράξεις ή συμπλέγματα κοινοτικών συμβουλίων, που δραστηριοποιούνται στις περιοχές εφαρμογής που βρίσκονται σε λεκάνες απορροής των 38 περιοχών που έχουν αναγνωριστεί ως Δυνητικού Σημαντικού Κινδύνου Πλημμύρας από τις μελέτες αξιολόγησης του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων. Από τους δικαιούχους εξαιρούνται οι δήμοι και οι συμπράξεις δήμων, Φυσικά πρόσωπα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα, νομικά πρόσωπα (εταιρείες, σωματεία, ιδρύματα), Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
Το σχέδιο έχει ως βασικό σκοπό την προώθηση και υλοποίηση επενδύσεων από τα κοινοτικά συμβούλια, μέσω της παροχής οικονομικών κινήτρων υπό μορφή μη επιστρεπτέων χρηματοδοτικών ενισχύσεων, για τον μετριασμό και την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, κυρίως των υψηλών θερμοκρασιών και πλημμυρικών φαινομένων, καθώς και επενδύσεων βιώσιμης κινητικότητας. Το σχέδιο λειτουργεί συνδυαστικά με άλλα σχέδια κινήτρων που προωθεί η κυβέρνηση, αλλά και δημόσιες επενδύσεις, αποσκοπώντας ταυτόχρονα, τόσο στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων στις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές όσο και στην αύξηση του επιπέδου ευημερίας των πολιτών.
Σημειώνεται ότι τα έργα τα οποία θα θεωρηθούν επιλέξιμα για χρηματοδότηση θα κοινοποιηθούν στην Περιβαλλοντική Αρχή προτού την έναρξη των οποιονδήποτε εργασιών τους, για τις απόψεις της και τυχόν επιπρόσθετους όρους.
Το υπό υλοποίηση πλέον ΣΑΑ περιλαμβάνει μέτρα που θα υλοποιηθούν τόσο από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης όσο και από φορείς εκτός Κεντρικής Κυβέρνησης. Στους φορείς εκτός Κεντρικής Κυβέρνησης που υλοποιούν μέτρα στο πλαίσιο του ΣΑΑ περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου (ΕΓΚ), για την υλοποίηση παρέμβασης που αφορά στη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Σημειώνεται ότι, από την ίδρυσή του το 2009, το ΕΓΚ έχει υλοποιήσει μια σειρά έργων και πρωτοβουλιών με στόχευση στην βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ πρωταρχικό του στόχο αποτελεί η ενίσχυση του ρόλου των τοπικών Αρχών σε θέματα ενεργειακού σχεδιασμού, παρέχοντάς τους τεχνική υποστήριξη για την ανάπτυξη και υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Έργα προς επένδυση που ενισχύουν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
Οι επιλέξιμες δαπάνες που ενισχύουν την προσαρμογή και ανθεκτικότητα των κοινοτήτων στην κλιματική αλλαγή μεταξύ άλλων αφορούν την ανάπλαση ή/ και διαμόρφωση δημόσιων χώρων με διαπερατά υλικά, όπως σε δημόσιους χώρους διακίνησης πεζών, πυρήνες και πλατείες κοινοτήτων, υφιστάμενους υπαίθριους χώρους στάθμευσης, δημόσια πάρκα και χώρους πρασίνου, με σκοπό τη διαχείριση των όμβριων υδάτων και συμβολή στην αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων.
Επενδύσεις παραχωρούνται σε κοινότητες για την εφαρμογή αειφόρων συστημάτων αποχέτευσης όμβριων υδάτων σε δημοσίους χώρους διακίνησης πεζών, πυρήνες και πλατείες κοινοτήτων, υφιστάμενους υπαίθριους χώρους στάθμευσης, δημόσια πάρκα και χώρους πρασίνου, κ.ά., για τη συμβολή στην αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων.
Δενδροφυτεύσεις και πέργκολες σε συνδυασμό με φυτά, σε δημοσίους χώρους διακίνησης πεζών, πυρήνες και πλατείες κοινοτήτων, υφιστάμενους υπαίθριους χώρους στάθμευσης, δημόσια πάρκα, παιδικές χαρές κ.ά., με σκοπό τη δημιουργία φυσικών σκιάσεων για την προσαρμογή σε υψηλές θερμοκρασίες και έκθεση στον ήλιο, επίσης τυγχάνουν εφαρμογής μέσα από το εν λόγω σχέδιο.
Μια άλλη κατηγορία επενδυτικών μέτρων αφορά την εγκατάσταση αστικού εξοπλισμού σε δημόσιους χώρους, όπως παγκάκια, κιόσκια και βρύσες/ κρήνες, με σκοπό την ενίσχυση της επισκεψιμότητας και τη δημιουργία φιλόξενων και άνετων χώρων.
Επενδύσεις από τις κοινότητες μπορούν να γίνουν για την κατασκευή ποδηλατολωρίδων/ ποδηλατικών διαδρομών και μονοπατιών για πεζούς ή/ και διαμόρφωση ή/ και επέκταση υφιστάμενων ποδηλατολωρίδων και μονοπατιών για πεζούς σε δημόσιους χώρους διακίνησης, μη συμπεριλαμβανομένων επεμβάσεων στο υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
Παροχή οικονομικών κινήτρων παραχωρούνται και για επενδύσεις στον αστικό εξοπλισμό κατά μήκος των ποδηλατοδρόμων και μονοπατιών για τους πεζούς, όπως παγκάκια, σταθμοί ποδηλατοστάσιων, και βρύσες/ κρήνες.
Σχέδια κινήτρων προτείνεται και για δενδροφυτεύσεις κατά το μήκος υφιστάμενων και νέων ποδηλατολωρίδων και μονοπατιών για πεζούς για φυσική σκίαση.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Να αξιοποιηθούν σωστά
Όλα τα σχέδια που έχουν ως στόχο τη στήριξη των κοινοτήτων της υπαίθρου είναι σημαντικά φτάνει να αξιοποιηθούν σωστά από τους δικαιούχους που στην προκειμένη περίπτωση είναι οι ίδιες οι τοπικές κοινότητες. Τα συγκεκριμένα μέτρα είναι στοχευμένα και αφορούν αποκλειστικά τον μετριασμό και την απάμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, κυρίως των υψηλών θερμοκρασιών και πλημμυρικών φαινομένων, καθώς και επενδύσεων βιώσιμης κινητικότητας. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος είναι σημαντικές αφού τα ακραία καιρικά φαινόμενα, είτε προκαλούν πυρκαγιές, είτε και πλημμύρες προκαλούν καταστροφές, με σημαντικές ζημιές σε περιουσίες και στο φυσικό περιβάλλον.
