Εάν η μετάβαση από την ανεξαρτησία, όταν η Κύπρος ήταν μια κυρίως αγροτική οικονομία, σε μια οικονομία που βασίζεται στις υπηρεσίες υπήρξε θεαματική, η ψηφιοποίηση της τα τελευταία χρόνια υπήρξε θεαματικότερη.

Μέσα σε λίγα μόνο χρόνια η διάδοση της ψηφιακής τεχνολογίας, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και έξυπνων τηλεφώνων, του διαδικτύου και του ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν αλλάξει άρδην το επιχειρείν, αλλά και τον τρόπο ζωής.

Ένα από τα θέματα που απασχολούν με αυξανόμενη σημαντικότητα την Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) τα τελευταία χρόνια, είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός.
Για να κατανοήσει καλύτερα το επίπεδο ψηφιακού μετασχηματισμού των κυπριακών επιχειρήσεων και των αναγκών των εργαζομένων τους σε ψηφιακές δεξιότητες, και κατά συνέπεια να είναι σε θέση να επιτελέσει ακόμη πιο αποτελεσματικά το θεσμικό της ρόλο, η ΟΕΒ πραγματοποίησε σχετική μελέτη κατά την υλοποίηση του έργου «Πυλώνες Ανάπτυξης», το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027», με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ. Η μελέτη περιλαμβάνει βιβλιογραφική ανασκόπηση και πρωτογενή έρευνα με αντιπροσωπευτικό δείγμα 210 επιχειρήσεων παγκύπρια, από όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας.

Τα κύρια ευρήματα της πρωτογενούς έρευνας περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

  1. Λόγοι υιοθέτησης ψηφιακού μετασχηματισμού: Οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι τρεις μεγαλύτερες προτεραιότητες τους σε αυτή τη διαδικασία είναι η βελτίωση της οργάνωσης και διαδικασίας λήψεως αποφάσεων, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους και η αντικατάσταση και αυτοματοποίηση διαδικασιών που θα επιτρέψει στους εργαζόμενους να εκτελούν τα καθήκοντα τους πιο αποτελεσματικά. Αυτό συνεπάγεται την ταυτόχρονη εισαγωγή τεχνολογίας, οργανωσιακών αλλαγών και κατάρτιση προσωπικού.
    Ενδεχομένως η αντικατάσταση και αυτοματοποίηση διαδικασιών να γίνει, σε κάποιο βαθμό, με την χρήση λύσεων υποβοηθούμενων από Τεχνητή Νοημοσύνη. Η τέταρτη προτεραιότητα που αναφέρουν οι επιχειρήσεις για την υιοθέτηση του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η «προετοιμασία για τις ταχέα εξελισσόμενες τεχνολογίες και τις απαιτήσεις του μέλλοντος» (futureproofing).
  2. Κυριότερες προκλήσεις κατά το ψηφιακό μετασχηματισμό: Με μεγάλη διαφορά, σημαντικότερη πρόκληση για τις επιχειρήσεις είναι το κόστος εφαρμογής και υλοποίησης, ακολουθούμενη από τον χρόνο εφαρμογής και υλοποίησης, τη συνεχώς μεταβαλλόμενη τεχνολογία και την αντίσταση στην αλλαγή από μη διευθυντικά στελέχη. Αυτό αναδεικνύει την σημασία καλλιέργειας κουλτούρας συνεχούς εξέλιξης, δεξιοτήτων προσαρμοστικότητας και αποτελεσματικού change management, ενώ η αδυναμία χειρισμού της αντίστασης και απροθυμίας όσων θα κληθούν να εφαρμόσουν στην πράξη τον ψηφιακό μετασχηματισμό θα αποτελέσει τροχοπέδη στη διαδικασία υλοποίησης του.
  3. Προηγμένες και εξειδικευμένες (advanced) ψηφιακές δεξιότητες και εργαλεία στα οποία υπάρχουν κενά: Με μεγάλη διαφορά το μεγαλύτερο κενό αφορά τα λογισμικά διαχείρισης πελατειακών σχέσεων (CRM), ακολουθούμενα από τα λογισμικά ανάλυσης δεδομένων χρήσης διαδικτύου (web analytics), και ακολούθως σχεδίασης διεπαφών (UI/UX), διαδικτυακής έρευνας και δημοσκόπησης, στατιστικής ανάλυσης δεδομένων, καθώς και η Τεχνητή Νοημοσύνη. Τα δεδομένα αυτά αποτελούν ισχυρή ένδειξη της μετάβασης της οικονομίας (υπενθυμίζουμε πως τα αποτελέσματα αυτά αφορούν όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας) σε παρουσία και υπηρεσίες παρεχόμενες μέσω διαδικτύου, καθώς και σε αλλαγές στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων στη βάση δεδομένων (data driven decision making.
  4. Εκπαίδευση και κατάρτιση εργοδοτουμένων: Σε σχέση με τη διάρκεια και συχνότητα κατάρτισης των εργοδοτουμένων σε ψηφιακές δεξιότητες, οι επιχειρήσεις απάντησαν πως θα μπορούσαν να διαθέσουν μια ή δύο εργάσιμες ημέρες για εκπαίδευση των εργοδοτουμένων τους όταν προκύψει η ανάγκη ή κάθε έξι μήνες. Προτιμητέες μεθόδοι κατάρτισης είναι μέσω συμμετοχικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εργαστηρίων με φυσική παρουσία, διαδικτυακών μαθημάτων και σεμιναρίων (webinars) με χρήση συγχρονισμένης εκπαίδευσης και μέσω μαθημάτων και σεμιναρίων με φυσική παρουσία.
    Οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι η έλλειψη χρόνου για εκπαίδευση του προσωπικού, λόγω άλλων εργασιακών υποχρεώσεων, το υψηλό κόστος και η έλλειψη κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Τα ευρήματα αυτά αποτελούν ισχυρή ένδειξη ότι η οικονομία χρειάζεται ευέλικτα και επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης.

Τα πιο πάνω είναι μόνο μερικά από τα ευρήματα της μελέτης της ΟΕΒ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στις κυπριακές επιχειρήσεις.
Η ΟΕΒ θα αξιοποιήσει τα ευρήματα της μελέτης σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο-Μέλος της CITEA (Παγύπριο Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής) και με τους εμπλεκόμενους φορείς – επιχειρηματικούς, πολιτειακούς, εκπαιδευτικούς και συνδικαλιστικούς – θα εργαστεί για τον καθορισμό ρυθμίσεων και πολιτικών που θα οδηγούν στην όσο το δυνατό ομαλότερη ψηφιακή μετάβαση για επιχειρήσεις και εργαζόμενους.

Ανώτερος Λειτουργός Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού (ΟΕΒ)