Για κάποιες από τις 1.298 περιπτώσεις επενδυτών που αγόρασαν πολυτελή ακίνητα στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ), κάνοντας χρήση μειωμένου ΦΠΑ 5%, προκύπτει μέσα από την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή το ενδεχόμενο τα ακίνητα να ενοικιάζονταν σε τρίτα πρόσωπα, αντί να χρησιμοποιούνται ως μόνιμη κατοικία, όπως επέβαλλαν οι όροι του ΚΕΠ.

Δηλαδή, εκτός του ότι εκατοντάδες επενδυτές επωφελήθηκαν πληρώνοντας μειωμένη φορολογία (και το κράτος, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, είχε απώλειες εσόδων €204 εκατ.), είχαν κάποιοι εξ αυτών και «εμπορικό» κέρδος στη συνέχεια από την ενοικίαση των ακινήτων, κάτι το οποίο απαγορεύει ο νόμος και επιβάλλει ότι πρέπει να πληρωθεί συμπληρωματικά ο συντελεστής ΦΠΑ 19%.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία καλεί το Τμήμα Φορολογίας να προχωρήσει σε περαιτέρω ελέγχους, για να διαπιστώσει εάν κάποιοι από τους 1.298 επενδυτές είχαν προχωρήσει σε ενοικίαση ακινήτων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Σύμφωνα με την έκθεση της υπηρεσίας, «με βάση τους όρους του ΚΕΠ (όπως είχαν διευκρινιστεί από το Υπουργείο Εσωτερικών σε έγγραφο ερωτήσεων-απαντήσεων), είναι επιτρεπτή η ενοικίαση της μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας, ενώ με βάση τη νομοθεσία του ΦΠΑ, όπως εφαρμοζόταν, ο μειωμένος συντελεστής δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αν η κατοικία ενοικιαζόταν σε τρίτους».

Συγκεκριμένα, η Ελεγκτική διερεύνησε το ενδεχόμενο ζευγάρια πολιτογραφημένων να αιτήθηκαν ξεχωριστά για διαφορετικά ακίνητα. Κατά την έρευνα που διενήργησε και το Τμήμα Φορολογίας,  παρόλο που επιβεβαίωσε ότι τα πρόσωπα που είχαν εντοπιστεί δεν αφορούσαν ζευγάρι αλλά υπήρξε συνωνυμία, εντούτοις διαπιστώθηκε ότι σε μία περίπτωση, το ένα εκ των δύο ακινήτων, αξίας €920.000, είχε ενοικιαστεί σε τρίτο πρόσωπο. Μάλιστα, στην έκθεση γίνεται αναφορά σε σημείωμα λειτουργού του Τμήματος Φορολογίας, σύμφωνα με το οποίο η κατοικία δεν χρησιμοποιείται για σκοπούς κύριας και μόνιμης ιδιοκατοίκησης.

Αναφέρεται επίσης,  πως θα πρέπει να αποδοθεί ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ (19%) επί της αξίας πώλησης και να καταβληθεί το ποσό των €103.040 στο Τμήμα Φορολογίας».

Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2021 εντοπίστηκε και άλλη περίπτωση πιθανής ενοικίασης του ακινήτου, καθώς σε φάκελο του Επαρχιακού Γραφείου Λάρνακας που αφορούσε ακίνητο, αναφέρεται ότι διαπιστώθηκε υψηλή κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος από τους λογαριασμούς της ΑΗΚ και η υπόθεση θεωρήθηκε υψηλού κινδύνου για διερεύνηση περίπτωσης ενοικίασης. Αξίζει να σημειωθεί πως, βάσει της ερμηνευτικής εγκυκλίου του Τμήματος Τελωνείου, του Ιουνίου του 2012 , οι διατάξεις του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου για επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% στις κατοικίες δεν καλύπτουν πρόσωπα που αγοράζουν κατοικία στη Δημοκρατία για επένδυση ή για σκοπούς μίσθωσης σε άλλα πρόσωπα.

Δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων 

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται για τους 1.298 επενδυτές που είχαν αγοράσει ακίνητα με μειωμένο ΦΠΑ, όπως ζητηθούν καταστάσεις κίνησης λογαριασμών της ΑΗΚ. Μάλιστα, προτείνει να διερευνώνται οι περιπτώσεις όπου παρατηρείται υψηλή κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε να επιβεβαιώνεται ότι τα ακίνητα χρησιμοποιούνται από τους αιτητές και δεν ενοικιάζονται. Επιπρόσθετα, προτείνει τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων για όσους επωφελήθηκαν μειωμένο ΦΠΑ κατά την πρώτη κατοικία, για να επιβεβαιώνεται πως ο αιτητής δεν είχε επωφεληθεί προηγουμένως του μέτρου. Η συγκεκριμένη βάση θα χρησιμοποιείται σε όλες τις επαρχίας κατά τη διαδικασία έγκρισης νέων αιτήσεων για ταυτοποίηση των αιτητών. Συγκεκριμένα, στη βάση θα μπορούν να καταχωρούνται τα στοιχεία των αιτητών τα οποία παραμένουν σταθερά, όπως ημερομηνία γέννησης, καταγωγή, ονόματα γονέων ή και συζύγου κλπ., πέραν του διαβατηρίου και των στοιχείων της κατοικίας, για όλες οι εγκεκριμένες αιτήσεις.

ΑΠΟΨΗ

Φορολόγηση των εσόδων από ενοίκια  

Σοβαρά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από την εκτελεστική εξουσία οι εισηγήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων για όλους όσοι έχουν επωφεληθεί με μειωμένο ΦΠΑ κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας. Η ενιαία βάση δεδομένων θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί… χθες. Θα πρέπει να προχωρήσει και ο έλεγχος για να διαπιστωθεί εάν επενδυτές που αγόρασαν ακίνητα για επενδυτικούς σκοπούς και όχι ως κύρια κατοικία καταβάλλουν τη φορολογία που τους αναλογεί, δηλαδή, να πληρώσουν 19% ΦΠΑ αλλά και να φορολογηθούν για τα έσοδα από την ενοικίαση.