Για τις προκλήσεις που δημιουργεί η χρήση της τεχνολογίας και των αυτοματοποιημένων μέσων, ιδιαίτερα της τεχνητής νοημοσύνης, μιλούν στο Ιnsider δύο στελέχη της Ηλίας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ, η οποία πρωτοπορεί σε αυτό τον τομέα, αφού εδώ και χρόνια αξιοποιεί τα τεχνολογικά εργαλεία στο μέγιστο βαθμό.
Ο Μιχάλης Ιωάννου, Chief Technology Officer της εταιρείας και η Αντωνία Μονογυιού – AI specialist, Head of Legal Tech Hub και DPO του ίδιου δικηγορικού οίκου, τονίζουν ότι απαιτείται σχεδιασμός, επενδύσεις και στρατηγικές προσαρμογής στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις.
ΨΗΦΙΑΚΟ “FAST FORWARD”
Η γρήγορη ανάπτυξη της τεχνολογίας φαίνεται ότι έχει αναδείξει ένα νέο μοντέλο λειτουργίας για πολλούς επαγγελματικούς κλάδους. Θεωρείτε ότι η τεχνολογία έχει επηρεάσει και το νομικό επάγγελμα;
Αδιαμφισβήτητα η τεχνολογία έχει επηρεάσει τους πλείστους, αν όχι όλους, του επαγγελματικούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένου και του κλάδου της νομικής.
Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ακολούθως της πανδημίας, η ανάπτυξη της τεχνολογίας και ο ψηφιακός μετασχηματισμός επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό όλες τις πτυχές του επιχειρηματικού κόσμου, φέρνοντας μαζί τους πολλές αναγκαίες και επιτακτικές αλλαγές. Ως εκ τούτου, ήταν και εξακολουθεί να είναι πρόδηλη η ανάγκη αναπροσαρμογής του κλασικού μοντέλου παροχής νομικών υπηρεσιών στα δεδομένα και στις ανάγκες του σύγχρονου επιχειρηματικού κόσμου.
Μερικά από τα παραδείγματα τα οποία μπορούν να δώσουν μια εικόνα του ψηφιακού μετασχηματισμού που λαμβάνει χώρα τα τελευταία χρόνια στο γενικότερο πλαίσιο του επιχειρηματικού κόσμου της Κύπρου, είναι, μεταξύ άλλων, η Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική 2020 – 2025 η οποία εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2020 και αποτελεί το βασικό διάβημα ως προς την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της Κύπρου, η εφαρμογή της οποίας συντονίζεται από το Υφυπουργείο Έρευνας Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για Ψηφιακές Δεξιότητες 2021-2025 όσο και η Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης 2023 – 2030.
Ακόμη, το Τμήμα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υφυπουργείου Έρευνας Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής σε συνεργασία με ομάδα εμπειρογνωμόνων Τεχνητής Νοημοσύνης, το 2020, εντός του πλαισίου του συντονισμένου σχεδίου Τεχνητής Νοημοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ετοίμασε το σχέδιο «Εθνική Στρατηγική
ΤΝ: Δράσεις για την Αξιοποίηση και Ανάπτυξη της ΤΝ στην Κύπρο». Όλα τα πιο πάνω δίνουν μια ξεκάθαρηεικόνα ως προς την ολιστική στρατηγική της Κύπρου για ενσωμάτωση των αναδυόμενων τεχνολογιών στο μοντέλο διακυβέρνησής της με σκοπό την προώθηση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής ευημερίας και διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Κύπρου.
Ως επαγγελματίες στον κλάδο της νομικής, έχουμε παρατηρήσει ότι η τεχνολογία και ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς τον τρόπο σκέψης και συνακόλουθα τη λειτουργία του νομικού επαγγέλματος.
Εντός του πλαισίου αναπροσαρμογής και εκμετάλλευσης των υποδομών που επέφερε ο ψηφιακός μετασχηματισμός, αλλά και λόγω της επιτακτικής ανάγκης για αναβάθμιση του νομικού επαγγέλματος, το Ανώτατο Δικαστήριο σε συνεργασία με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο και το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής εφάρμοσαν την Ενδιάμεση Λύση Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης, i-Justice, μέσω της οποίας πραγματοποιούνται πλέον οι ηλεκτρονικές καταχωρήσεις δικαστικών εγγράφων και διεκπεραιώνονται επίσης αρκετά από τα διαβήματα των δικαστικών υποθέσεων, χωρίς τη φυσική παρουσία των δικηγόρων.
Ποια πιστεύετε ότι είναι τα πλεονεκτήματα και οι προκλήσεις της τεχνολογίας για τους νομικούς;
Τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας για τους νομικούς είναι αναντίλεκτα αναρίθμητα, και είναι ευδιάκριτα σε όλα τα δικηγορικά γραφεία και επαγγελματίες οι οποίοι έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους τεχνολογικά προϊόντα τα οποία διευκολύνουν το έργο τους.
Μερικά από τα πλεονεκτήματα της χρήσης τεχνολογικών εργαλείων και συστημάτων, τα οποία χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη και αυτοματοποιημένα μέσα, είναι η εξοικονόμηση χρόνου των δικηγόρων κατά τη νομική έρευνα για την προετοιμασία υποθέσεων, η εύκολη και γρήγορη εύρεση πρότυπων εγγράφων, καθώς και η διευκόλυνση της διαχείρισης εσωτερικών εργασιών, προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πελατών τους.
Αντιθέτως, οι προκλήσεις της χρήσης της τεχνολογίας και των αυτοματοποιημένων μέσων, ιδιαίτερα της τεχνητής νοημοσύνης η οποία πρόσφατα έχει ενταχθεί στο μοντέλο της σύγχρονης επιχειρηματικής δραστηριότητας των Κυπριακών επιχειρήσεων, δεν έχουν ακόμη αποκρυσταλλωθεί στην ολότητά τους.
Παρ’ όλα αυτά, μερικές από τις προκλήσεις που έχουμε εντοπιστεί μέχρι σήμερα, είναι σίγουρα η ανάγκη κατάρτισης κατάλληλα εκπαιδευμένου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού για τη σωστή χρήση των νέων τεχνολογιών, δεδομένου ότι η έλλειψη επαρκούς κατάρτισης μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην αποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας και την επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων έκαστης επιχείρησης.
Επιπρόσθετα, η εισαγωγή και η χρήση νέων τεχνολογιών επιφέρει σημαντική χρήση οικονομικών πόρων έκαστης επιχείρησης και παράλληλα, τυχόν εξασφάλιση χρηματοδότησης για επίτευξη τεχνολογικών έργων μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επιπρόσθετα, η χρήση νέων και μη δοκιμασμένων μέσων τεχνολογίας δυνατόν να θέσει προκλήσεις στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων των επιχειρήσεων.
Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις πρέπει να ενεργοποιήσουν τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα με σκοπό τη διασφάλιση της ακεραιότητας και ασφάλειας των πληροφοριών τους, την αντιμετώπιση πιθανών επιθέσεων ή συμβάντων κατά της κυβερνοασφάλειας και την εγγύηση της ιδιωτικότητας των δεδομένων των πελατών τους.
Όλες οι προαναφερόμενες προκλήσεις απαιτούν προορατικό σχεδιασμό, επενδύσεις και στρατηγικές προσαρμογής στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως επίσης και ετοιμότητα για εντοπισμό και σωστή ανταπόκριση σε οποιαδήποτε νέα πρόκληση τυχόν προκύψει.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
Γνωρίζουμε ότι πρόσφατα λάβατε το τιμητικό βραβείο των IN Business Awards 2022, στην κατηγορία «Επιχειρηματική Καινοτομία». Τι ήταν αυτό που σας ξεχώρισε από τις υπόλοιπες διακεκριμένες συνυποψήφιες επιχειρήσεις στην εν λόγω κατηγορία;
Αρχικά, να αναφέρουμε ότι η απονομή του εν λόγω βραβείου της συγκεκριμένης νεοεισαχθείσας κατηγορίας «Επιχειρηματική Καινοτομία» των 15ών Βραβείων του IN Business προς το γραφείο μας, ανάμεσα σε τόσο διακεκριμένες συνυποψήφιες επιχειρήσεις, αποτέλεσε μεγάλη τιμή για εμάς.
Ως δικηγορικό γραφείο, εκ φύσεως, κάποιος θα μπορούσε να θεωρήσει ότι η καινοτομία, ιδιαίτερα η τεχνολογική, δεν αποτελεί προτεραιότητά μας. Αντιθέτως, μέσα από τη δημιουργία της επαναστατικής νομικής τεχνολογικής υπηρεσίας Neolaw.ai, δείξαμε ότι όχι μόνο έχουμε ως γνώμονα την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και ιδεών αλλά και τη θέληση να χαράξουμε το δρόμο της τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας του νομικού επιχειρηματικού κόσμου, θέτοντας τον πήχη πολύ ψηλά.
Η πρωτοποριακή νομική τεχνολογική υπηρεσία Neolaw.ai, αποτελεί το έναυσμα μια πορείας η οποία πρόκειται να οδηγήσει σε μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογική ανάπτυξη εντός του δικηγορικού επαγγέλματος.
Θεωρούμε ότι η καινοτόμα πρωτοβουλία μας για ανάπτυξη μιας νομικής τεχνολογικής πλατφόρμας, χρονολογούμενη από το 2019, με αποκλειστική χρήση δικών μας πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, σε συνδυασμό με τη φύση του επιχειρηματικού κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούμαστε, ιδιαίτερα για τα δεδομένα της Κυπριακής αγοράς, αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο ξεχωρίσαμε από τις υπόλοιπες διακεκριμένες συνυποψήφιες επιχειρήσεις.
Πώς θα αξιοποιήσετε τις τεχνολογικές εξελίξεις για την εξυπηρέτηση των πελατών σας και τη βελτίωση της απόδοσής σας ως δικηγορικό γραφείο;
Όπως προαναφέραμε, γνώμονάς μας είναι η ανάπτυξη νέων ιδεών και υπηρεσιών οι οποίες σκοπό έχουν την αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών μας και την εκπλήρωση των προσδοκιών των πελατών μας μέσω της άριστης και εκσυγχρονισμένης εξυπηρέτησης των συμφερόντων τους.
Αυτό ακριβώς είναι που θεωρούμε ότι κάθε σύγχρονο δικηγορικό γραφείο οφείλει να εφαρμόζει, επιδεικνύοντας θέληση να επιφέρει την αλλαγή που αναμένεται από τα σύγχρονα δεδομένα, μέσω καινοτόμων ιδεών και λύσεων.
Μέσω του Neolaw.ai, το οποίο αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο εγχείρημα της ομάδας καινοτομίας (Innovation Hub) του γραφείου μας, έχουμε ήδη αξιοποιήσει τις δυνατότητες που μας παρέχει η τεχνολογική ανάπτυξη και στόχος μας είναι να υλοποιήσουμε και τα υπόλοιπα έργα τα οποία επεξεργάζεται και ετοιμάζει η ομάδα καινοτομίας του γραφείου μας.
Εννοείται ότι βασικός στόχος των εγχειρημάτων του γραφείου μας, σε ότι αφορά την αξιοποίηση της τεχνολογίας, είναι η εξυπηρέτηση των πελατών μας, αλλά παράλληλα και η χάραξη του δρόμου για έναν ολιστικό μετασχηματισμό και αναπροσαρμογή του νομικού επαγγέλματος στα δεδομένα της σημερινής εποχής.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Πιο πάνω αναφέρατε ότι μια εκ των πιθανών προκλήσεων της χρήσης νέων μη δοκιμασμένων τεχνολογιών είναι η ασφάλεια και προστασία των δεδομένων των επιχειρήσεων. Πιστεύετε, παρ’ όλα αυτά, ότι η τεχνολογία μπορεί να συμβάλει και στην ενίσχυση της ασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων στον τομέα της νομικής;
Σωστά, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πιο πάνω έχουμε σημειώσει πως η ασφάλεια και η προστασία των δεδομένων μπορεί να αποτελέσει μια πρόκληση κατά τη χρήση μη δοκιμασμένων νέων τεχνολογιών, τόσο στο νομικό όσο και σε οποιονδήποτε άλλο επαγγελματικό τομέα.
Παρ’ όλα αυτά, η τεχνολογία προσφέρει παράλληλα πληθώρα συστημάτων, εργαλείων και επιλογών για την ενίσχυση της ασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων, με μόνο γνώμονα την ορθή χρήση και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της στο μέγιστο βαθμό, από κατάλληλα καταρτισμένους και έμπειρους επαγγελματίες.
Μερικές από τις τεχνολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση της ασφάλειας των δεδομένων κάθε επιχείρησης, ανεξαρτήτως τομέα, είναι η εφαρμογή πολιτικών ασφαλείας και προστασίας δεδομένων μέσω τεχνικών μέτρων, όπως η επιβολή πολυεπίπεδης ταυτοποίησης για σκοπούς πρόσβασης καθώς και η χρήση ενισχυμένων προκαθορισμένων κανόνων πρόσβασης, πυραμίδων ασφαλείας, δικτυακών τειχών (firewalls), ανίχνευσης και αποτροπής εισβολών (IDS/ IPS), και κρυπτογράφησης δεδομένων.
ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Ποιο είναι το αύριο του νομικού επαγγέλματος και πώς μπορούν οι νομικοί επαγγελματίες να προετοιμαστούν για τις μελλοντικές αλλαγές;
Θα τολμήσουμε να πούμε ότι το αύριο του νομικού επαγγέλματος έχει ήδη έρθει, και «κρούει τον κώδωνα της ανάπτυξης».
Η τεχνολογία και ο ψηφιακός μετασχηματισμός βρίσκονται ήδη στο επίκεντρο του νομικού επαγγέλματος, κάνοντας ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για όλες τις επιχειρήσεις του τομέα μας να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που τους παρέχουν οι νέες αναδυόμενες τεχνολογίες με σκοπό να εκσυγχρονίσουν την παροχή των νομικών τους υπηρεσιών.
Αναντίλεκτα, το κλασικό μοντέλο της δικηγορίας έχει αλλάξει και τη θέση του σύντομα θα πάρει ένα νέο εκσυγχρονισμένο μοντέλο.
*Μιχάλης Ιωάννου, CIO
Αντωνία Μονογυιού, Δικηγόρος / AI specialist, Head of Legal Tech Hub και DPO
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
www.neo.law
