Ο Έλον Μασκ έχει διαφημίσει τον τρόπο με τον οποίο το Χ (πρώην Twitter) θα μπορούσε να αντικαταστήσει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης με μεταδόσεις εξελίξεων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα, το Χ είχε κατακλυστεί από παραπληροφόρηση που αφορούσε τη Μέση Ανατολή.
Από την έναρξη των σφοδρότερων μαχών που έχουν σημειωθεί στην περιοχή εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, υπάρχει μια συνεχής ροή ψεύτικων φωτογραφιών, παλαιών βίντεο και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και βίντεο από βιντεοπαιχνίδια που παρουσιάζονται ως προερχόμενα από την περιοχή.
Το Χ έχει κατηγορηθεί ότι επιτρέπει σε ψεύτικους λογαριασμούς να διαδίδουν παραπληροφόρηση σχετικά με τη σύγκρουση, και σύμφωνα με την ισραηλινή εταιρεία Cyabra, ένας στους πέντε λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που συμμετέχουν στη διαδικτυακή συζήτηση για τον πόλεμο στη Γάζα είναι ψεύτικος. Το BBC Verify, η μονάδα ελέγχου των γεγονότων του μέσου, ανέφερε ότι υπήρξε “καταιγισμός” ψευδών αναρτήσεων στην πλατφόρμα Χ.
Ο “πόλεμος” της παραπληροφόρησης
Ενώ στις προηγούμενες συγκρούσεις κυρίως οι δημοσιογράφοι δημιουργούσαν ή τουλάχιστον επεξεργάζονταν τις πληροφορίες, τώρα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει τον τρόπο μετάδοσης των εξελίξεων. Αντί να παρέχονται αφιλτράριστες ή αμοντάριστες εξελίξεις, παρατηρούμε αύξηση της παραπληροφόρησης.
“Ο πόλεμος της πληροφορίας ενισχύεται”, προειδοποίησε ο Dr. William Pelfrey Jr., καθηγητής στο Homeland Security and Emergency Preparedness Program στο Wilder School of Government and Public Affairs του Virginia Commonwealth University.
Ακόμη ενώ η παραπληροφόρηση σχετικά με τους θανάτους και τους τραυματισμούς αποτελούν εδώ και καιρό στρατηγικές πολέμου, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο το να ξεχωρίσει κανείς τα γεγονότα από τις ψευδείς ειδήσεις.
“Οι τρομοκρατικές οργανώσεις επιδεινώνουν αυτές τις υπερβολές για να ενισχύσουν το κύρος τους και να προωθήσουν τους στόχους τους, δηλαδή για να τροφοδοτήσουν τον φόβο και να ενισχύσουν τη στρατολόγηση”, τόνισε ο Pelfrey και πρόσθεσε: “Η Χαμάς και άλλοι μη κρατικοί φορείς επικεντρώνονται στα παιδιά των Παλαιστινίων που τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν από τον βομβαρδισμό και το Ισραήλ κάνει επίσης το ίδιο”.
Κερδίζοντας συμπάθειες και στήριξη
Και οι δύο πλευρές προσπάθησαν να κερδίσουν τη στήριξη των πολιτών κυρίως με την επίδειξη της βιαιότητας του πολέμου.
“Πρέπει να σημειωθεί ότι η κατάσταση εξακολουθεί να εκτυλίσσεται και είναι ίσως μία από τις πιο περίπλοκες καταστάσεις για τη διάδοση πληροφοριών και μέχρι σήμερα”, εξήγησε ο Δρ Craig Albert, καθηγητής πολιτικών επιστημών και επικεφαλής του μεταπτυχιακού προγράμματος Master of Arts in Intelligence and Security Studies στο Πανεπιστήμιο Augusta. “Η Χαμάς προσπαθεί σε μεγάλο βαθμό να αποδείξει ότι το Ισραήλ είναι ένα κράτος-παρίας που καταπιέζει και σκοτώνει αθώους Παλαιστίνιους. Δημοσίευσαν ακόμη και βίντεο και εικόνες από τις ρωσικές επιθέσεις με φώσφορο κατά της Ουκρανίας νωρίτερα φέτος, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για ισραηλινές επιθέσεις στη Λωρίδα της Γάζας”.
Αυτή ήταν μονάχα μία από τις προσπάθειες της Χαμάς να κερδίσει συμπάθειες και νομιμοποίηση για τις δράσεις της.
“Τα προπαγανδιστικά βίντεο των επιθέσεων της, τα οποία δημοσίευσαν, δείχνει τη Χαμάς γενικά σε μάχες με την ισραηλινή αστυνομία και τις στρατιωτικές δυνάμεις της, παρά εναντίον αμάχων”, πρόσθεσε ο Albert.
Ωστόσο, ορισμένα βίντεο της Χαμάς δεν είναι πειραγμένα και δείχνουν τη βιαιότητα των επιθέσεων εναντίον αμάχων. Δεν πρόκειται τόσο για παραπληροφόρηση όσο για προπαγάνδα. “Η Χαμάς “χρησιμοποιεί” το εγχειρίδιο του ISIS, αποδεικνύοντας την επιτυχία της για λόγους στρατολόγησης”, τόνισε ο ίδιος.
Η παραπληροφόρηση δεν προέρχεται μόνο από τις εμπλεκόμενες πλευρές
Αυτό που είναι αξιοσημείωτο σχετικά με τη σύγκρουση, είναι ότι δεν είναι μόνο τα εμπλεκόμενα μέρη που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη διάδοση παραπληροφόρησης.
“Η Ρωσία φαίνεται επίσης να πραγματοποιεί εκστρατεία παραπληροφόρησης, αποδεικνύοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν αποτύχει στο Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή γενικότερα, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν την εικόνα ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ένας αξιόπιστος ηγεμόνας στην περιοχή και δεν αποτελούν μια παγκόσμια δύναμη ικανή να εγκαθιδρύσει μια διαρκή ειρήνη”, τόνισε ο Albert. “Το Ιράν ακολουθεί επίσης αυτή την τακτική και συμβάλλει στη δημιουργία ενός φιλοπαλαιστινιακού αφηγήματος και στην επίδειξη μιας βάρβαρης ισραηλινής συμπεριφοράς”.
Οι ενέργειες αυτές λαμβάνουν χώρα στα ρωσικά και ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, αλλά έχουν ανταπόκριση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το ίδιο ισχύει και για τις αντιπαλαιστινιακές αναρτήσεις στο διαδίκτυο.
Καθώς συνεχίζεται η σύγκρουση, είναι πιθανό η παραπληροφόρηση να εξακολουθήσει να αποτελεί πρόβλημα για το Χ, το οποίο μέχρι στιγμής έχει κάνει ελάχιστες δράσεις για να καταπολεμήσει την εξάπλωσή της.
“Η μετάδοση εξελίξεων και η παραπληροφόρηση θα επηρεάσουν σημαντικά τη δημόσια υποστήριξη ή την έλλειψή της, καθώς το Ισραήλ συνεχίσει την εκστρατεία του στη Γάζα”, δήλωσε ο Pelfrey.
