Θα χρειαστεί χρόνος για να υλοποιηθεί ο νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή των Ελλήνων για λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και είναι βέβαιο πως χιλιάδες φοιτητές από την Ελλάδα θα συνεχίσουν και τα επόμενα μερικά χρόνια να επιλέγουν πανεπιστήμια στην Κύπρο.

 Τα δεδομένα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου θα αλλάξει η προωθούμενη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου να ψάχνουν για λύσεις, ώστε να μην δημιουργηθεί «τρύπα» στους αριθμούς των φοιτητών τους.  

Η μεταρρύθμιση που επίκειται στην Ελλάδα προκαλεί ανησυχία στον κύκλο των ιδιωτικών πανεπιστημίων της Κύπρου, γεγονός φυσιολογικό, εάν αναλογιστούμε ότι πέραν από τους μισούς (40,000) Ελλαδίτες φοιτητές που έχουν επιλέξει ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτός της ελληνικής επικράτειας για τις σπουδές τους, βρίσκονται στην Κύπρο και σπουδάζουν κυρίως σε ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Όπως εξηγεί στο Insider o πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων, Άδωνης Αμερικάνος, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως αναμενόταν, εξετάζουν τρόπους αντίδρασης και ανάμεσα στα σενάρια που επεξεργάζονται είναι και αυτό της εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτημάτων στην Ελλάδα. Μάλιστα, ήδη βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο σχεδιασμοί για λειτουργία του πρώτου παραρτήματος κυπριακού ιδιωτικού πανεπιστημίου στην Αθήνα.

Συγκεκριμένα, πρόσφατα ανακοινώθηκε σύμπραξη της Hellenic Healthcare με το  Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, με απώτερο στόχο την ίδρυση ιδιωτικής ιατρικής σχολής στην Ελλάδα, μετά και την ψήφιση του νόμου για ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Παράλληλα, η ίδρυση μη-κρατικών πανεπιστημίων μπορεί να εξεταστεί και από την πλευρά των αποφοίτων μας, οι οποίοι επιλέγουν πανεπιστήμια στην Ελλάδα για τις σπουδές τους και που σαφώς θα έχουν αυξημένες επιλογές ελληνόφωνων/αγγλόφωνων προγραμμάτων.

«Επίσης, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο, τα ελληνικά πανεπιστήμια θα έχουν τη δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων σε χώρες του εξωτερικού. Άρα, δεν αποκλείουμε την ίδρυση παραρτήματος ελληνικού πανεπιστημίου στην Κύπρο, το οποίο αναλόγως του ονόματος και του κλάδου σπουδών μπορεί να προσελκύσει ενδιαφέρον και σίγουρα θα αυξήσει και τις επιλογές των αποφοίτων της Κύπρου», διευκρίνισε ο κ. Αμερικάνος.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Τα τελευταία χρόνια έγιναν μεγάλες επενδύσεις στα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου και το ερώτημα που αναδύεται με την αναμενόμενη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και στην Ελλάδα, είναι το εάν θα συνεχίσουν να έχουν λόγους να σπουδάζουν στα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου οι χιλιάδες Ελλαδίτες φοιτητές που φοιτούν στην Κύπρο.

Απαντώντας στο ερώτημά μας, ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων ήταν καθησυχαστικός, λέγοντας ότι η όποια αλλαγή στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου και της Ελλάδας θα γίνει σε βάθος χρόνου.

Όπως μας είπε, δεν προβλέπεται ότι θα έχουμε την ίδρυση των μη-κρατικών πανεπιστημίων από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, καθώς τα κριτήρια για τις σχολές, τις υποδομές (εργαστήρια, βιβλιοθήκη κτλ) είναι πολύ αυστηρά. Συνεπώς, οι Ελλαδίτες φοιτητές θα συνεχίσουν να επιλέγουν την Κύπρο και για τα επόμενα χρόνια.

«Επίσης, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποια προγράμματα θα προσφερθούν τελικά στην Ελλάδα, για να εξετάσουμε κατά πόσο θα επηρεαστούν τα κυπριακά ιδιωτικά πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, για τους Ελλαδίτες φοιτητές, δημοφιλή προγράμματα σπουδών είναι η Νομική και η Ιατρική. Αν δεν προσφερθούν αυτά τα προγράμματα σπουδών, τότε η επίδραση της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στον ελλαδικό χώρο θεωρώ πως θα είναι μικρότερη για τα πανεπιστήμια μας.

Παράλληλα, κάτι που λαμβάνουν υπόψη οι Ελλαδίτες φοιτητές είναι και οι ευκαιρίες εργοδότησης που υπάρχουν στην Κύπρο εξαιτίας και της γλώσσας. Αυτές οι ευκαιρίες λειτουργούν σαν μαγνήτης που έλκει Ελλαδίτες φοιτητές στην Κύπρο», πρόσθεσε. Όπως γίνεται κατανοητό, είναι πολλοί οι παράγοντες που θα παίξουν ρόλο στην επίδραση της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Όσον αφορά το ενδιαφέρον για τα εξ αποστάσεως προγράμματα, αναμένεται να παραμείνει σταθερό, καθώς αυτά «εξυπηρετούν συγκεκριμένες προσωπικές, οικογενειακές και εργασιακές συνθήκες» και δεν αναμένεται να επηρεαστεί η ζήτηση για αυτά τα προγράμματα.

ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 

Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται και το ενδιαφέρον των αποφοίτων λυκείων της Κύπρου για τα εγχώρια πανεπιστήμια – κρατικά και ιδιωτικά. Σύμφωνα με τον κ. Αμερικάνο, οι κυριότεροι λόγοι που συντείνουν στο να σπουδάζουν όλο και περισσότεροι μαθητές μας στην Κύπρο είναι το Brexit, η οικονομική στενότητα αρκετών νοικοκυριών και η απουσία μεγάλου αριθμού αγγλόφωνων επιλογών σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Βεβαίως, θα πρέπει να τονίσουμε ότι τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και όχι τα δημόσια, που έχουν σταθερό αριθμό θέσεων στα προγράμματα σπουδών τους», διευκρίνισε ο ίδιος.

ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Ανέκαθεν τα βρετανικά πανεπιστήμια ήταν μία από τις κύριες επιλογές των Κυπρίων φοιτητών, αλλά μετά το Brexit, όπως ήταν αναμενόμενο, η τάση και το ενδιαφέρον για σπουδές στη Βρετανία έχουν μειωθεί. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ένα σημαντικό ρεύμα προς τα βρετανικά πανεπιστήμια.

Πέραν των επιλογών που προσφέρει η Κύπρος και η Ελλάδα, που παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον κ. Αμερικάνο οι Κύπριοι μαθητές ψάχνουν κυρίως για αγγλόφωνες επιλογές σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουν επίσης γίνει πιο δεκτικοί στην ιδέα ότι θα σπουδάσουν σε αλλόγλωσσα περιβάλλοντα, χωρίς μεγάλους αριθμούς άλλων Κυπρίων φοιτητών.

«Η Ολλανδία συνεχίζει να προσελκύει αρκετούς μαθητές, αν και έχει μειωθεί κάπως το ενδιαφέρον, εξαιτίας του απαιτητικού εκπαιδευτικού συστήματος και της δυσκολίας εξεύρεσης φοιτητικών εστιών. Πέραν από την Ολλανδία, δεν υπάρχει μεγάλο ρεύμα σπουδών σε συγκεκριμένη χώρα, αλλά μικρότεροι αριθμοί μαθητών στρέφονται σε διάφορες χώρες.

Παρατηρούμε ενδιαφέρον για σπουδές σε σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία), στην Ιταλία, σε κάποια αγγλόφωνα προγράμματα στη Γερμανία, στην Ιρλανδία (κυρίως για μαθητές ιδιωτικών σχολείων) και σε αρκετές ανατολικές χώρες, όπως π.χ. Βουλγαρία, Σλοβακία και Ουγγαρία», σημείωσε. 

«Επίσης, ιδιαίτερη αναφορά χρειάζεται να γίνει για το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει για αγγλόφωνες σπουδές Ιατρικής, Οδοντιατρικής και Κτηνιατρικής σε πάρα πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξαιτίας του μεγάλου βαθμού δυσκολίας για εισδοχή σε παραδοσιακές επιλογές, όπως αυτές της Κύπρου και της Ελλάδας, αλλά και του υψηλού κόστους σε άλλες, όπως της Βρετανίας», πρόσθεσε.

ΔΩΡΕΑΝ ΣΠΟΥΔΕΣ

Ερωτηθείς για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που παρέχουν ικανοποιητικά προγράμματα σπουδών, με συνολικό κόστος που μπορεί να αναληφθεί από τις οικογένειες στην Κύπρο, o πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων απάντησε ότι είναι πολλές οι χώρες οι οποίες παρέχουν προγράμματα με χαμηλά ή και καθόλου δίδακτρα.

«Για παράδειγμα, τα ετήσια δίδακτρα στην Ολλανδία ανέρχονται στα €2,530, στην Ιρλανδία στα €3,000 – €6,000 και στην Ιταλία κυμαίνονται από €500-€3,000 περίπου, αναλόγως του οικογενειακού εισοδήματος. Σε πολλές ανατολικές χώρες τα δίδακτρα κυμαίνονται από €6,000 – €10.000, ενώ στις σκανδιναβικές χώρες τα πλείστα προγράμματα είναι δωρεάν», ανέφερε.

Ωστόσο, ο κ. Αμερικάνος εξήγησε ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τις σπουδές του κάθε φοιτητή – οι οποίοι είναι διαφορετικοί για την κάθε οικογένεια.

«Σίγουρα το κόστος διαβίωσης (πέραν των διδάκτρων) είναι σημαντικό. Εξαιρετικά σημαντικό είναι και το θέμα της αναγνώρισης του προγράμματος σπουδών από τους κυπριακούς επαγγελματικούς συνδέσμους ή το Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ.). Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ευκολία εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας (γι’ αυτούς που ενδιαφέρονται να σπουδάσουν σε μη αγγλόφωνα προγράμματα) αλλά και η συμπλήρωση του προγράμματος σπουδών εξολοκλήρου στα αγγλικά (γι’ αυτούς που ενδιαφέρονται για αγγλόφωνα προγράμματα) και όχι ένα μέρος αυτού», ανέφερε.

Άλλοι παράγοντες που μας υπέδειξε είναι η ασφάλεια, η ζωή στην πόλη του πανεπιστημίου, οι τρόποι μετάβασης στο πανεπιστήμιο από την Κύπρο, η παρουσία άλλων Ελλήνων φοιτητών και άλλα. Εξίσου σημαντική παράμετρος είναι και τα κριτήρια εισδοχής των πανεπιστημίων, τα οποία θα πρέπει να «διαβάζονται» σωστά από γονείς και μαθητές, καθώς επίσης και η δυσκολία επιτυχούς ολοκλήρωσης του προγράμματος σπουδών.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ

Σε σχέση με τα ελληνικά πανεπιστήμια, ο κ. Αμερικάνος σημείωσε ότι «παραμένουν ελκυστικός προορισμός εξαιτίας της δωρεάν φοίτησης για Κύπριους μαθητές, της γλώσσας σπουδών αλλά και του μεγάλου εύρους των προγραμμάτων, που ικανοποιούν μια μεγάλη μερίδα των μαθητών μας».

Ειδικότερα, τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν γίνει πιο ελκυστικά, μετά το Brexit, για εκείνη τη μερίδα των φοιτητών των δημοσίων σχολείων που επέλεγαν τη Βρετανία για τις σπουδές τους.

Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή των Κυπρίων φοιτητών στην Ελλάδα, το ενδιαφέρον για σπουδές στην Ελλάδα επικεντρώνεται κυρίως στις μεγάλες πόλεις και περιοχές, όπως Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα και Κρήτη.

Μειωμένο έως και μηδαμινό είναι το ενδιαφέρον για σπουδές σε απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα το Αγρίνιο, το Μεσολόγγι, η Μυτιλήνη, η Δράμα, η Καρδίτσα, η Κοζάνη, η Πρέβεζα, η Χίος, η Κομοτηνή και η Σπάρτη. Ως εκ τούτου, πολλές θέσεις καταλήγουν να είναι αδιάθετες και χάνονται για τους Κύπριους.

«Θα πρέπει εδώ να αναφέρουμε ότι πέραν από τα ελληνόφωνα τμήματα που απευθύνονται σε μαθητές μέσω των εξετάσεων πρόσβασης, προσφέρονται πλέον και αγγλόφωνα τμήματα ιατρικών σπουδών για αλλοδαπούς φοιτητές σε τρία ελληνικά πανεπιστήμια», ανέφερε ο κ. Αμερικάνος.

Αυτά είναι το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η εισδοχή σε αυτά τα προγράμματα πραγματοποιείται με διεθνείς εξετάσεις ή εξετάσεις που διενεργούνται από το ίδιο πανεπιστήμιο και «απευθύνονται τόσο σε μαθητές των δημοσίων όσο και σε μαθητές των ιδιωτικών σχολείων και αξίζει να σημειωθεί ότι συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον».

Από το περιοδικό Insider Φεβρουαρίου