Αύξηση στη χρήση κάνναβης και κοκαΐνης στον γενικό πληθυσμό και μικρή μείωση χρηστών ηρωίνης καταγράφεται σε πανευρωπαϊκή έκθεση που παρουσιάστηκε χθες από την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων και αφορά την Κύπρο.
Στην ίδια έκθεση καταγράφεται επίσης αύξηση των νεαρών που κάνουν χρήση κοκαΐνης και μείωση στους θανάτους από ναρκωτικά (από 12 το 2018 στους πέντε το 2019). Ανησυχητική είναι η εμπλοκή μαθητών στο αλκοόλ και στα στοιχήματα. Σύμφωνα με την έκθεση, η κοκαΐνη αποτελεί την πιο δημοφιλή διεγερτική ουσία στον γενικό πληθυσμό. Σύμφωνα με την παρουσίαση της προϊσταμένης του Τμήματος Παρακολούθησης/ ΕΚΤΕΠΝ Ιωάννας Γιασεμή, παρουσιάζεται αύξηση δύο ποσοστιαίων μονάδων από την προηγούμενη έρευνα όσων δήλωσαν ότι έκαναν χρήση κάνναβης έστω και μια φορά. Συγκεκριμένα από το 12,1% που ήταν το 2016 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 14,1%. Επίσης τα ποσοστά για τρέχουσα χρήση αυξήθηκαν από το 1,2% στο 2,2%, ενώ αυτά για την πρόσφατη χρήση από 2,2% το 2016, το 2019 αυξήθηκαν στο 4%. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία για τους μαθητές και ναρκωτικά είναι του 2015 αφού η νέα έκθεση θα κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο.
Η χρήση παράνομων ουσιών στον γενικό πληθυσμό παρουσιάζεται σήμερα ως εξής βάσει της έρευνας: Κάνναβη 8,1%, Κοκαΐνη 0,9%, ΜDMA (έκστασι) 0,4% και αμφεταμίνες 0,2%. Επίσης, όσον αφορά στη χρήση κοκαΐνης ανά 1000 κατοίκους η έρευνα έδειξε ότι στη Λεμεσό είναι 272 άτομα και στη Λευκωσία 224. Στην κοκαΐνη, υπάρχει αύξηση στους νεαρούς ηλικίας 15-34 ετών από 0,4% που ήταν το 2016 στο 0,9% το 2019.
Με βάση τα αποτελέσματα της πρόσφατης (2019) έρευνας ανάλυσης λυμάτων, φαίνεται να υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση κοκαΐνης στα αστικά λύματα της Κύπρου και ειδικότερα στην περιοχή της Λεμεσού. Σε σύγκριση με την ΕΕ, η Κύπρος υπερβαίνει τον μέσο όρο των συγκεντρώσεων άλλων ευρωπαϊκών πόλεων που συμμετέχουν στην έρευνα. Αύξηση παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και στα αδικήματα σχετιζόμενα με την κοκαΐνη. Σε ό,τι αφορά τα άτομα που αιτούνται θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την κοκαΐνη, τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σταθερή αύξηση. Εννιά στους δέκα χρήστες στη θεραπεία είναι άνδρες με μέση ηλικία πρώτης χρήσης τα 22 έτη και μέση ηλικία κατά την πρώτη επαφή με τη θεραπεία τα 30 έτη.
Επίσης, κατά το 2019, τα οπιούχα αποτελούσαν την τρίτη ουσία κατάχρησης μετά την κάνναβη και την κοκαΐνη λόγω της οποίας τα άτομα ξεκινούν θεραπεία. Κατά το τελευταίο έτος, μείωση παρουσίασαν τα αιτήματα με κύρια ουσία κατάχρησης άλλα οπιοειδή εκτός της ηρωίνης και συγκεκριμένα την οξυκωδώνη. Περίπου οκτώ στους δέκα χρήστες στη θεραπεία είναι άνδρες με μέση ηλικία πρώτης χρήσης τα 24 έτη και μέση ηλικία κατά την πρώτη επαφή με τη θεραπεία τα 29 έτη.
Κατά το 2019 περίπου οι μισοί που αιτήθηκαν θεραπείας, ανέφεραν την κάνναβη ως κύρια ουσία κατάχρησης. Η αύξηση στα αιτήματα θεραπείας λόγω κάνναβης κατά τα τελευταία χρόνια οφείλεται κυρίως στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου συνεργασίας για την παραπομπή νεαρών συλληφθέντων, καθώς και στις παρεμβάσεις της Αστυνομίας που στοχεύουν στην παραπομπή σε θεραπεία όλων των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών, ανεξαρτήτως ηλικίας. Όσον αφορά στη χρήση κάνναβης, στοιχεία της έρευνας γενικού πληθυσμού (2019) υποδεικνύουν πως η κάνναβη, εξακολουθεί να παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία με την υψηλότερη επικράτηση. Η επικρατέστερη ηλικία πρώτης χρήσης κάνναβης είναι τα 19 έτη.
Στην Κύπρο, αν και τα αιτήματα θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης τη μεθαμφεταμίνη παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα όταν συγκριθούν με άλλες ουσίες, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των ατόμων που αιτούνται θεραπείας λόγω χρήσης μεθαμφεταμίνης. Ταυτόχρονα, με βάση τα αποτελέσματα έρευνας ανάλυσης λυμάτων, φαίνεται να υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση μεθαμφεταμίνης στην περιοχή της Λεμεσού.
Νέα ενιαία στρατηγική για παράνομες ουσίες
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου Χρύσανθο Γεωργίου, έχει πρόσφατα προωθήσει τη διαδικασία εκπόνησης της νέας ενιαίας Στρατηγικής, η οποία θα εμπερικλείει την αντιμετώπιση της εξάρτησης από νόμιμες και παράνομες ουσίες και την παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια και θα καλύπτει την περίοδο 2021- 2028. Η Εθνική Στρατηγική και το πρώτο Σχέδιο Δράσης 2021-2024 είναι το προϊόν μιας μακράς δημιουργικής και διαλογικής, διαδικασίας. Έχει προηγηθεί μια έντονη και δημιουργική δημόσια διαβούλευση για διάστημα πέραν των τεσσάρων μηνών, στην οποία συμμετείχαν πέραν των 40 θεσμών και φορέων, κομμάτων αλλά και ομάδες πολιτών. Σύντομα, αφού λάβουμε την τελική δέσμευση των εμπλεκόμενων φορέων, η Στρατηγική θα υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια Στρατηγική ανθρωποκεντρική, ολιστική, ισορροπημένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη ως προς την αντιμετώπιση του φαινομένου. Στην Εθνική Στρατηγική η εξάρτηση είναι θέμα που αφορά πρωτίστως τη δημόσια υγεία.
Απώτεροι στόχοι της Εθνικής Στρατηγικής είναι:
> H προστασία των παιδιών και των νέων από τη χρήση, τις καταχρήσεις και κάθε μορφής εξαρτήσεις ώστε να μπορούν να φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
> H πρόσβαση όλων όσων χρειάζονται βοήθεια, είτε αφορά χρήστες, είτε αφορά τα άτομα της οικογένειας τους τα οποία επηρεάζονται άμεσα, σε θεραπευτικές και άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες. Στόχος είναι να διασφαλίζεται ένας πλουραλισμός θεραπευτικών επιλογών, που να μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες και να παρέχεται ποιοτικά, στο καλύτερο δυνατό επίπεδο.
> H μείωση των θανάτων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τη χρήση ουσιών και τις εξαρτήσεις.
> Ο περιορισμός και αν είναι δυνατόν η εξαφάνιση του στίγματος από τα άτομα με ιστορικό εξάρτησης και τις οικογένειές τους.
> H προστασία της δημόσιας υγείας και της ευημερίας των πολιτών.
> H διασφάλιση της προστασίας και της ασφάλειας όλης της κοινωνίας από το οργανωμένο έγκλημα που συνδέεται με τις παράνομες ουσίες.
Αύξηση στοιχήματος από τους μαθητές
Σημαντική αύξηση καταγράφεται στη βάση της έρευνας σε σχέση με τον στοιχηματισμό και τον μαθητικό πληθυσμό. Ενώ ο μέσος όρος όσων στοιχημάτισαν στο διαδίκτυο είναι 16%, στην Κύπρο εκτοξεύτηκε στο 22% και εκτός του ίντερνετ ενώ ο μέσος όρος είναι 18%, στην Κύπρο είναι 27%.
Τη μερίδα του λέοντος στα στοιχήματα μαθητών καταλαμβάνει το τζόκερ, λόττο και το κίνο με 16,6%, ενώ 13,9% δήλωσε ότι στοιχημάτισε σε ποδοσφαιρικούς αγώνες. Επίσης, 10,1% δήλωσε ότι έπαιξε παιχνίδια με τράπουλα ή ζάρια και 4,5% σε κουλοχέρηδες.
