Δρ Μπόση: H άκρατη «εμπορευματοποίηση» μετέτρεψε το μεταναστευτικό σε οργανωμένο έγκλημα

To πολυδιάστατο πρόβλημα του μεταναστευτικού αναμένεται να ενταθεί, με απρόβλεπτες διαστάσεις, προειδοποιεί, σε συνέντευξή της στον «Φ», η Καθηγήτρια Διεθνούς Ασφάλειας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Δρ Μαίρη Μπόση.

Τονίζει ότι οι αιτίες που δημιουργούν μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό, ενώ παράλληλα γίνεται άκρατη «εμπορευματοποίηση» του μεταναστευτικού από πολλούς και διαφορετικούς δρώντες, που έχουν μετατρέψει την ανθρωπιστική διάσταση του ζητήματος σε μορφή οργανωμένου εγκλήματος.

Υπογραμμίζει ότι οι ηγεσίες Κύπρου και Ελλάδας οφείλουν να βάζουν όρια, όσον αφορά την αθρόα προσέλευση ανθρώπων που εισέρχονται με αδιευκρίνιστες μεθόδους, όπως έπραξαν και άλλα μέλη της ΕΕ.  Εστιάζει και στην είσοδο «μη μεταναστών» ή «μη προσφύγων», υπό αυτό τον “μανδύα”, οι οποίοι στοχεύουν στην πρόκληση επεισοδίων, κάτι που εκ των πραγμάτων αναβαθμίζει την ανασφάλεια των κρατών μας.

Παράλληλα, η Δρ Μπόση αναφέρεται και στο ζήτημα της αντιμετώπισης της αντίδρασης του τοπικού πληθυσμού, η οποία, όπως εξηγεί, παράγεται λόγω της ανικανότητας των κυβερνήσεων να αντιληφθούν την έννοια των ορίων στο μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά και λόγω της μονοδιάστατης παρουσίασης του ζητήματος από τα σημαντικά ΜΜΕ.

Συμπληρώνει ακόμη ότι γεννιούνται πολλά ερωτήματα σε σχέση με την αξιοποίηση της αυξανόμενης ακροδεξιάς βίας, με τρέχοντα ζητήματα πολιτικών διαστάσεων, κυρίως για την Κύπρο. «Οι στόχοι της Τουρκίας, καθώς έχουν κατ’ επανάληψη διατυπωθεί δημόσια, δεν είναι άγνωστοι. Έτσι όσοι θεωρούν ότι όλα όσα συμβαίνουν έχουν απλώς μια τυχαία έκφανση θυμού κάποιων πολιτών ακραίων απόψεων… ας το σκεφτούν καλύτερα…», επισημαίνει.

Τονίζει καταληκτικά ότι «κανείς δεν θα έπρεπε να μπαίνει από τα κατεχόμενα στο ελεύθερο τμήμα χωρίς ταυτοποίηση των στοιχείων του, αφού είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για κρίσιμο ζήτημα εθνικής ασφάλειας».

-Το μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί ένα πολυσύνθετο φαινόμενο με αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια σε Κύπρο και Ελλάδα. Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις γύρω από το ζήτημα και ποιες αδυναμίες εντοπίζετε ως προς τη διαχείριση του από τις ηγεσίες των δύο χωρών;

-Ορθώς επισημάνατε ότι το μεταναστευτικό ζήτημα, το οποίο οφείλουμε να θυμηθούμε ότι είναι διαχρονικό στην ανθρώπινη Ιστορία, είναι τόσο πολυσύνθετο όσο και πολυδιάστατο. Αρχικά αναφερόμαστε στην ανθρωπιστική διάσταση αδύναμων, απελπισμένων ή υπό δίωξη ανθρώπων που αιτούνται μια καλύτερη ή μια ασφαλή ζωή. Αυτό, είναι απολύτως κατανοητό και αδιαπραγμάτευτο.

Από την άλλη, παρακολουθούμε την άκρατη «εμπορευματοποίηση» του μεταναστευτικού από πολλούς και διαφορετικούς δρώντες, που λειτουργώντας ως «μεσάζοντες» ή ως «αποδέκτες», έχουν μετατρέψει την ανθρωπιστική διάσταση του μεταναστευτικού ή προσφυγικού ζητήματος σε μορφή οργανωμένου εγκλήματος. Αυτό το ιδιότυπο έγκλημα, το οποίο αποφέρει τεράστια χρηματικά ποσά στους διακινητές, δεν υπάρχει περίπτωση να σταματήσει, αντίθετα εντείνεται με απρόβλεπτες διαστάσεις. Μαζί με τους πρόσφυγες – μετανάστες διακινούνται τεράστιες ποσότητες χρηματικών ποσών. Από τα τραγικά ναυάγια έως την αποτέφρωση ανθρώπων δείχνει ότι το οργανωμένο έγκλημα σε συνεργασία με την διαφθορά ένθεν και κακείθεν δεν θα σταματήσει.

Οι αιτίες που δημιουργούν μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα, αντί να αμβλυνθούν –ως όφειλαν να στρέψουν την πολιτική τους πρόνοια τα δυτικά κράτη- οξύνονται. Ο τρόπος δε που διαχειρίζονται τα κράτη -ειδικότερα τα κράτη υποδοχής- το ζήτημα, εγείρει πολλά ερωτήματα, όσον αφορά στο πώς αντιλαμβάνονται οι κυβερνώντες τα ζητήματα της εθνικής ασφάλειας. Τα άτομα που εισέρχονται με την ιδιότητα του μετανάστη-πρόσφυγα στην πλειοψηφία τους τυπικά φέρουν την ιδιότητα του πρόσφυγα, αλλά επί της ουσίας η ιδιότητά τους προσιδιάζει σε αυτή του οικονομικού μετανάστη.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η διάτρηση των συνόρων (θαλάσσιων ή χερσαίων) γίνεται βάση πληροφοριών δικτύων διακίνησης μεταναστών, τα οποία όπως έχει αποδειχτεί κατορθώνουν να βρίσκονται σε «επαφή» ή «διάδραση» ακόμη και με κρατικούς θεσμούς και Υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι εξ αυτών έχουν συλληφθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ως μέλη του Ισλαμικού Κράτους ή εξτρεμιστές τρομοκράτες. Ως εκ τούτου, εγείρονται πολλά ερωτήματα ως προς την ικανότητα των Αρχών να εντοπίσουν την προέλευση των εισερχομένων.

Οι ηγεσίες των δύο χωρών οφείλουν να βάζουν όρια, όσον αφορά την αθρόα προσέλευση ανθρώπων που εισέρχονται με αδιευκρίνιστες μεθόδους, όπως έπραξαν αντίστοιχα και άλλα μέλη της ΕΕ, έστω στο πλαίσιο μιας σχετικά διαφοροποιημένης πρόσληψης των απειλών έναντι ημών.

Παράλληλα τίθεται το ζήτημα της αντιμετώπισης της παραγόμενης αντίδρασης του τοπικού πληθυσμού, έναντι των ζητημάτων που προκύπτουν από τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, ειδικότερα στις παραμεθόριες περιοχές υποδοχής, αλλά και σε περιοχές των αστικών κέντρων που διαμορφώνονται πλέον υπό τη μορφή γκέτο.

«Όσο αυξάνονται οι ροές, τόσο ο θυμός θα αυξάνεται»

-Tο τελευταίο διάστημα τόσο στην Ελλάδα (Έβρος) όσο και στην Κύπρο (Χλώρακα) είδαμε ότι πολίτες θέλησαν να πάρουν τον νόμο στα χέρια τους. Εκτιμάτε ότι διανύουμε μια περίοδο, όπου θα δούμε όξυνση των επεισοδίων, μεταξύ γηγενών και μεταναστών; Βρισκόμαστε ενώπιον του κινδύνου αστάθειας στο εσωτερικό;

-Να κρατήσουμε υπόψη μας ότι η ανοχή, η υπομονή, η «αλληλεγγύη» των πολιτών έναντι της εισόδου τόσων ανθρώπων στον τόπο τους, προοδευτικά μειώνεται, ενώ εισέρχονται ταυτόχρονα τα ζητήματα ασφάλειας, έναντι των οποίων αξιολογείται η δυνατότητα ή μη ενός κράτους να τα διαχειριστεί. Όσον αφορά τον Έβρο αλλά και τη Χλώρακα, δεν μπορεί να είναι αποδεκτή  για την ασφάλεια ενός κράτους η ανεξέλεγκτη και πολύ περισσότερο η μαζική είσοδος μεταναστών, καθώς -θεωρητικά τουλάχιστον- τα σύνορα φυλάσσονται.

Ο θυμός που παρατηρείται στον τοπικό πληθυσμό παράγεται από την ανικανότητα των κυβερνήσεων να αντιληφθούν την έννοια των ορίων στο μεταναστευτικό ζήτημα. Όσο τα σημαντικά ΜΜΕ παρουσιάζουν το μεταναστευτικό μονοδιάστατα ως ένα ζήτημα ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος, θεμελιωδών δηλαδή ανθρωπίνων δικαιωμάτων –και ας μη ξεχνάμε ότι η σημαντικότερη διάσταση του είναι αυτή- αλλά εντέχνως ξεχνιέται η καθημερινότητα των ανθρώπων που την βιώνουν, με αποτέλεσμα τα προβλήματα αυτού του είδους να αυξάνονται. Στο ίδιο πλαίσιο παραλείπονται οι αναφορές στην εγκληματική διάσταση της διακίνησης ανθρώπων που ανατροφοδοτούν το πρόβλημα.

Εδώ εκ των πραγμάτων εισέρχεται και το θέμα της εισόδου «μη μεταναστών» ή «μη προσφύγων» αλλά με τον μανδύα του μετανάστη και του πρόσφυγα. Δηλαδή υπεισέρχεται η προβληματική μιας άλλης κατηγορίας «προσφύγων» που στοχεύουν στην δημιουργία επεισοδίων, κάτι που εκ των πραγμάτων αναβαθμίζει την ανασφάλεια των κρατών μας.

Το πρόβλημα συμπυκνώνεται στο ότι η «πολυπολιτισμικότητα» δεν είναι βιώσιμη, όταν καραδοκούν διεθνείς και περιφερειακοί δρώντες, που στοχεύουν στο να λειτουργήσουν αποσταθεροποιητικά έναντι άλλων κρατών, εκμεταλλευόμενοι τις εκάστοτε συνθήκες. Σημειώνεται ότι η ιστορία, ειδικότερα η σύγχρονη, βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων.

-Παρακολουθώντας τα τελευταία επεισόδια στη Λεμεσό, θεωρείτε ότι ακραία στοιχεία θέλησαν/θέλουν να εκμεταλλευτούν τη δυσαρέσκεια των πολιτών γύρω από τη διαχείριση του προβλήματος;

-Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω την απάντηση του ερωτήματος σας λέγοντας ότι παρατηρείται η γεωμετρική αύξηση των ακροδεξιών – νεοφασιστικών και νέο-ναζιστικών ομάδων, οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων στο σύνολο του ευρωπαϊκού και δυτικού κόσμου. Η ακροδεξιά προυπήρξε, συνήθως ενσωματωμένη στις παρυφές των δεξιών – συντηρητικών πολιτικών κομμάτων, έλαβε όμως νέες διαστάσεις μετά την πολιτική προβολή, αλλά και νομιμοποίηση, που έδωσε η διακυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δημιουργήθηκε ένα «νέο» ακροδεξιό υπόδειγμα, που συμπεριέλαβε έναν εσμό ομάδων με συντηρητικά, ακροδεξιά, κρυπτορατσιστικά ή μη,  χαρακτηριστικά ως αποτέλεσμα της μεταβολής της κοινωνικής διαστρωμάτωσης των ΗΠΑ, κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Κατά παράδοση (βλ. προηγούμενες οικονομικές κρίσεις) αντίστοιχα φαινόμενα επηρεάζουν και τις ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα να παρατηρούμε τη διαρκή αύξηση και νομιμοποίηση των πολιτικών κομμάτων της άκρας δεξιάς.

Από την άλλη, δεν προκαλεί εντύπωση μόνο ο ακραίος, συνωμοσιολογικός ή λαϊκίστικός λόγος των εκπροσώπων της ακροδεξιάς, αλλά και η αύξηση της βίας που τη συνοδεύει. Αυτή η βία δεν στοχεύει μόνο κατά των διαχρονικά επιλεγμένων στόχων (Ρομά, αριστεροί, Εβραίοι κοκ), αλλά έχει εμπλουτιστεί με βία κατά νέων ομάδων όπως είναι οι μετανάστες ή όλων όσων θεωρούν ότι έχουν –μεταξύ άλλων- διαφορετικό χρώμα, θρησκεία ή πολιτισμικά στοιχεία. Πρόκειται για ακραίες ομάδες, που μετασχηματίζονται με «χαρακτηριστική άνεση» σε πολιτικά κόμματα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, η ακροδεξιά «σαρώνει» στα δυτικά κράτη (ΗΠΑ, ΕΕ), νομιμοποιείται, γίνεται ανεκτή και αποδεκτή.

Τα ευρωπαϊκά κράτη (μαζί και η Ελλάδα και η Κύπρος), καθώς αντιμετωπίζουν επιφανειακά και επιπόλαια τα μεταναστευτικά ρεύματα και κυρίως με πολιτική ασάφεια, συνεισφέρουν επί της ουσίας στο να επιτείνεται το πρόβλημα μαζί με το ανθρώπινο κόστος που προκύπτει. Όπως είναι δε γνωστό ότι δεν επιλύεται αναπαράγεται, ενώ η λήψη μόνο πρόσκαιρων κατασταλτικών μέτρων δεν αποδίδει. Η δε παντελής έλλειψη ουσιαστικών πολιτικών λύσεων – πλην ασαφών προτάσεων – αναδεικνύει  την έλλειψη πολιτικής ανάλυσης, σκέψης, ίσως και κάτι χειρότερου, φοβικών συνδρόμων. Φοβάμαι ότι αυτού του είδους οι εκφάνσεις βίας θα συνεχιστούν και τα θύματα θα πολλαπλασιαστούν.

Στο τέλος να συμπληρώσω ότι γεννιούνται πολλά ερωτήματα σε σχέση με την χρήση ή ακόμη περισσότερο την αξιοποίηση της ακροδεξιάς βίας με τρέχοντα ζητήματα πολιτικών διαστάσεων κυρίως για την Κύπρο. Σε τελική ανάλυση ποιον συμφέρει η βία ή η αναμόχλευση ακραίων συναισθημάτων ή πράξεων από τις ακροδεξιές οργανώσεις; Στοχεύει στην απλή αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης ή δίνει ακλόνητα στοιχεία στην Τουρκία για περαιτέρω ανάμιξη ή ακόμη και αφορμή για την υλοποίηση των δικών της στόχων; Παραμένουν ζωντανές οι μνήμες των αποδεδειγμένα καθοδηγούμενων δολοφονιών Τουρκοκυπρίων που διέπραξαν μέλη της ΕΟΚΑ Β και πως αυτές έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης από την Τουρκία. Οι στόχοι της Τουρκίας, καθώς έχουν κατ’ επανάληψη διατυπωθεί δημόσια, δεν είναι άγνωστοι. Έτσι όσοι θεωρούν ότι όλα όσα συμβαίνουν έχουν απλώς μια τυχαία έκφανση θυμού κάποιων πολιτών ακραίων απόψεων…ας το σκεφτούν καλύτερα…

-Σε ένα αλληλοξαρτώμενο κόσμο και ως κράτη-μέλη της ΕΕ Κύπρος και Ελλάδα δεσμεύονται από διεθνείς συμφωνίες. Από την άλλη πλευρά οι ηγεσίες των κρατών έχουν υποχρέωση να προστατεύουν τα σύνορα, τις δημογραφικές ισορροπίες και την ασφάλεια στο εσωτερικό τους. Εκτιμάτε ότι μπορούν να συμβαδίσουν τα δύο επί του παρόντος και αν ναι με ποιο τρόπο;

– Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν διαμορφώσει μια ενιαία άποψη για το μεταναστευτικό και οι προβλέψεις για την ενδεχόμενο μιας κοινής άποψης είναι μάλλον δυσοίωνες. Παρατηρούμε μια υποκρισία, μια αδιαφορία ή ακόμη και τις αρνητικές «παρατηρήσεις» που κάνουν στα κράτη εισόδου οι βόρειοι εταίροι με στόχο την «εναπόθεση» όλων των εισερχομένων σ’ αυτά.

Με λίγα λόγια ο ευρωπαϊκός Βορράς προστατεύει τα συμφέροντα του, φιλτράροντας την προσφυγική μάζα με το κριτήριο της ανάγκης για εργατικό δυναμικό. Τα ερωτήματα, που δημιουργούνται συγκλίνουν στο γιατί τα κράτη εισόδου αποδέχονται αυτές τις απόψεις και δεν θέτουν τα δικά τους συμφέροντα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Υπό αυτή την έννοια γίνεται αντιληπτό ότι η αποδοχή όλων των απόψεων δημιουργεί ισχυρές πιέσεις στον γηγενή πληθυσμό των κρατών εισόδου.

Όσο δε αυξάνονται οι ροές τόσο ο θυμός θα αυξάνεται, καθώς πέραν των άλλων, θα έχουμε και το φαινόμενο προβλημάτων, λόγω της διεκδίκησης πολιτισμικών, κοινωνικών και θρησκευτικών δικαιωμάτων. Η ενσωμάτωση ή η συμπερίληψη για τις οποίες γίνεται λόγος δεν είναι μόνο ανθρωπιστικά ζητήματα, αλλά έχουν σκληρό πολιτικό πυρήνα. Θα αναφέρω τελείως επιγραμματικά το ζήτημα της ισλαμικής «Μαντήλας» στη Γαλλία, του οποίου η στάθμιση ως δικαίωμα δημιούργησε αντιπαραθέσεις και τριβές, που έθιξαν ακόμη και τη διεθνή παρουσία της χώρας. Ένα ζήτημα, που παλαιότερα εκλαμβάνονταν ως ζήτημα ατομικών ή κοινωνικών δικαιωμάτων ή και διακρίσεων φύλου, εισήλθε στο «δύσβατο» πλαίσιο της πολιτικής.

– Η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία και άλλα καθεστώτα αποτελεί απειλή για όλη την Ευρώπη. Βλέπουμε, εντούτοις, ότι η ΕΕ αδυνατεί να προωθήσει και να εφαρμόσει μια αποτελεσματική πολιτική διαχείριση του ζητήματος με ισοβαρή κατανομή στα κράτη-μέλη. Με βάση τον τρόπο λειτουργίας της Ένωσης, θεωρείτε ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να αλλάξει αυτό στο άμεσο μέλλον;

-Η Τουρκία σχεδιάζει σε βάθος χρόνου και προχωρά βήμα – βήμα δίχως ποτέ να παρεκκλίνει από τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της. Όλα όσα κάνει είναι επιμελώς σχεδιασμένα και πάντα προχωρά προς την υλοποίηση τους. Δημοσιοποιεί τις όποιες απόψεις της ως θέσφατα ενώ ταυτόχρονα η διπλωματία της και το τουρκικό λόμπι είναι σε διαρκή επαγρύπνηση. Η Κύπρος, το Αιγαίο, τα ελληνικά νησιά, η ενέργεια εντάσσονται σ’ αυτό τον σχεδιασμό. Το μεταναστευτικό ζήτημα εντάσσεται στα σχέδια της.

 Από την άλλη η αδιαφορία των κρατών της ΕΕ εντάσσεται στο πλαίσιο  όχι μόνο της γεωγραφικής απόστασης, αλλά και στις οικονομικές συναλλαγές ή ακόμη περισσότερο στις ιστορικά ιδιαίτερες σχέσεις της Γερμανίας ή της Βρετανίας με την Τουρκία, αλλά και στην απραξία των άμεσα ενδιαφερόμενων κρατών να υψώσουν τους τόνους.

Στα γεγονότα του Εβρου (Φεβρουάριος-Μάρτιος 2020) οι πρόσφυγες χρησιμοποιήθηκαν από την Τουρκία ως «όπλο», καθώς η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σε αντίδραση για τον θάνατο 33 Τούρκων στρατιωτών στο Ιντλίμπ (Συρία) προχωράει μονομερώς στο άνοιγμα των συνόρων της με την Ελλάδα. Ακολούθησε η προώθηση με μέσα των τουρκικών αρχών χιλιάδων προσφύγων κατά μήκος του ποταμού Εβρου. Η Ελλάδα αποτέλεσε το μέσο πολιτικού εκβιασμού της Τουρκίας. Κατά συνέπεια τίποτα και κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το ίδιο ή κάτι ανάλογο ή κάτι αντίστοιχο δεν μπορεί να επαναληφθεί.

Θεωρώ περιττό να αναφερθώ στα χαρακτηριστικά του «υβριδικού» περιβάλλοντος συρράξεων, καθώς θεωρητικά τουλάχιστον το θέμα έχει εξαντληθεί. Κατά συνέπεια  κανείς δεν έχει δικαίωμα, ηθικό και πολιτικό, να το προσπερνά.

«Καμιά είσοδος ξένων από τα κατεχόμενα χωρίς ταυτοποίηση»

-H ενδεχόμενη ύπαρξη εξτρεμιστικών στοιχείων ανάμεσα σε παράτυπους μετανάστες είναι κάτι που προβληματίζει. Θεωρείτε ότι η Κύπρος ως ένα μικρό ημικατεχόμενο κράτος έχει επιπλέον λόγους να ανησυχεί;

-Σαφώς έχει επιπλέον λόγους να ανησυχεί. Εδώ απλά μπορούμε να πούμε ότι τα συμφέροντα της δεν συνάδουν με αυτές τις επιδιώξεις και τις προκλητικές συμπεριφορές συγκεκριμένων ατόμων, που δηλώνουν μετανάστες. Θεωρώ ότι οφείλει να θέσει  τα όρια της στην προσέλευση ανθρώπων, που αρχικά δηλώνουν μετανάστες, αλλά στην πορεία αυξάνονται (εν τοις πράγμασι) τα ερωτήματα για την προέλευση τους. Έχοντας τόσα προβλήματα με το όμορο κατεχόμενο τμήμα της θεωρώ ότι το κλείσιμο των υφιστάμενων διόδων επιβάλλεται. Κανείς δεν θα έπρεπε μπαίνει στο ελεύθερο τμήμα χωρίς ταυτοποίηση των στοιχείων του. Είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για κρίσιμο ζήτημα εθνικής ασφάλειας

-Πώς αποτιμάτε τον ρόλο των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται γύρω από το μεταναστευτικό;

Έχει αποδειχτεί ότι όλες οι ΜΚΟ δεν έχουν τον ίδιο προσανατολισμό. Πολλές εξ αυτών έχουν συμπεριφορά, που θέτει σε κίνδυνο σημαντικά σημεία του πλαισίου υποδοχής. Πολλές εξ αυτών τυγχάνουν χρήστες (κάτοχοι), ιδιαίτερα σημαντικών οικονομικών πόρων παρά το ότι είναι «αγνώστου προέλευσης» και χρηματοδότησης.

Πολλές εξ’ αυτών απαρτίζονται από τυχοδιώκτες, ενώ έχει αποδειχθεί ότι συνεργάζονται στενά με τις Αρχές των κρατών προέλευσης ή των κρατών που τους ωθούν προς τα κράτη μας, εμπλεκόμενες έμμεσα ή άμεσα σε κυκλώματα παράνομης διακίνησης. Πρόκειται για μια μορφή οργανωμένου εγκλήματος –και όχι μόνο- η οποία προκαλεί πολλά ερωτηματικά για την αποδοχή ή την ανοχή των κυβερνήσεων των κρατών μας. Πλέον υπάρχον σημαντικές ενδείξεις και σε ορισμένες περιπτώσεις αδιάσειστα στοιχεία για τον ρόλο συγκεκριμένων ΜΚΟ, που άπτονται της παρακολούθησης «ευαίσθητων» υποδομών και εγκαταστάσεων.

Στο τέλος, οφείλω να προβλέψω ότι μετανάστευση θα ενταθεί πολύ περισσότερο σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα. Οι διαρκείς αναταράξεις στην Αφρική και την Ασία, οι εντάσεις, οι συρράξεις, οι πόλεμοι, η τρομοκρατία, η ανομβρία, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, η ξηρασία και οι άπειροι λόγοι, αιτίες και αφορμές θα αυξήσουν τον αριθμό των ανθρώπων, που θα επιθυμούν να μεταναστεύσουν. Συχνά δε η μετανάστευση θα χρησιμοποιείται ως όπλο ή ως διαπραγματευτικό χαρτί μέσω ισχυρών πιέσεων από μη φιλικά κράτη.

Σε κάθε περίπτωση, μέσα σε ένα περιβάλλον διεθνούς ανασφάλειας, με κυβερνήσεις που δεν διακρίνονται για το σθένος τους απέναντι στον ξένο παράγοντα, οφείλουμε σε θεσμικό επίπεδο, αλλά  και ως πολίτες να είμαστε έτοιμοι, καθ’ότι υπάρχει καταγεγραμμένο το εγχείρημα της μαζικής εισβολής από τον Έβρο.