Η κατοχική πλευρά επιχειρεί να διαμορφώσει συνθήκες, διά της προώθησης και επιβολής τετελεσμένων, της ασφυκτικής πίεσης, έχοντας ως στόχο να της… σερβιριστεί στο πιάτο η «κυριαρχική ισότητα».
Η επιδίωξη της Άγκυρας είναι όπως επιβληθεί εν πολλοίς επί του εδάφους, από τις εξελίξεις ( ή της μη εξελίξεις) ο στρατηγικός στόχος της αναγνώρισης της αποσχιστικής οντότητας. Είναι σαφές πως οι δραματικές εξελίξεις στην περιοχή, ο πόλεμος, ευνοούν τον τουρκικό σχεδιασμό καθώς η Άγκυρα αξιοποιεί το γεγονός ότι η προσοχή είναι στραμμένη στη Μέση Ανατολή και διαμορφώνει τακτικές κινήσεις για ενίσχυση του δικού της αφηγήματος. Αυτό, δηλαδή, της αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Και τούτο προκύπτει από μια σειρά από ενέργειες που γίνονται από την κατοχική πλευρά. Τόσο στην Κύπρο όσο και στο διεθνές πεδίο.
Με βάση αυτή την προσέγγιση, οι εντολές της Άγκυρας και συγκεκριμένα του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, είναι να αναδειχθεί μέσα από τη διαχείριση σε όλα τα θέματα, από τα μικρότερα στα σημαντικότερα, «ο πρωταγωνιστικός ρόλος της τουρκοκυπριακής πλευράς». Η γραμμή Φιντάν είναι πως «τίποτε δεν μπορεί να γίνεται χωρίς τους Τουρκοκύπριους». Ένα παράδειγμα είναι και η νεκρή ζώνη. Δεν συζητά η Άγκυρα, ο στρατός κατοχής, αλλά επιχειρείται να κάνει παιχνίδι το κατοχικό καθεστώς. Στα πλαίσια αυτά επιχειρείται μάλιστα να δοθεί η εντύπωση ότι υπάρχουν και διαφορετικές προσεγγίσεις. Παράδειγμα η Πύλα. Τα Ηνωμένα Έθνη, είτε έχουν παραπλανηθεί είτε επειδή σκοπίμως θέλουν να δεχθούν το τουρκικό αφήγημα, υποστηρίζουν ότι η Άγκυρα δεν θέλει κρίση στην περιοχή και πως είναι ο Ερτογρούλογλου, ο οποίος την προκαλεί! Αυτό προφανώς και δεν ισχύει.
Σε διπλωματικό επίπεδο τα τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, με οδηγίες της προεδρίας, υλοποιεί ένα σχεδιασμό για να συμμετάσχει σε διεθνή φόρα το κατοχικό καθεστώς. Επί του παρόντος οι κινήσεις αυτές αφορούν Οργανισμούς τουρκογενών κρατών. Η συμμετοχή της αποσχιστικής οντότητας, με καθεστώς παρατηρητή, δημιουργεί προηγούμενο και ενισχύει τις προσπάθειες για αναβάθμιση του ψευδοκράτους.
Κινήσεις από Λευκωσία
Η Λευκωσία στο πεδίο αυτό, αν και υπάρχουν δυσκολίες λόγω της επιρροής της Άγκυρας στα κράτη αυτά και τους Οργανισμούς, επιχειρεί αποτρεπτικά. Η μη πρόσκληση του κατοχικού ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, στη σύνοδο του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, που έγινε στην Αστάνα του Καζακστάν, ήταν αποτέλεσμα έντονων προσπαθειών. Μέχρι και την υστάτη η Άγκυρα προσπαθούσε να παραστεί ο Τατάρ. Το υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου είχε παρέμβει προς την Αστάνα, το θέμα τέθηκε πιεστικά και απέφερε αποτελέσματα. Σημειώνεται συναφώς ότι πρόσφατα, στις εργασίες της 19ης Υπουργικής Συνάντησης μεταξύ της Ε.Ε. και των πέντε χωρών της Κεντρικής Ασίας, ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, δεν παρέλειψε να τονίσει την αναγκαιότητα σεβασμού του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ, και την ανάγκη να υπάρχει ευθυγράμμιση εργασιών περιφερειακών οργανισμών, όπως του Οργανισμού Τουρκόφωνων Κρατών με αυτόν και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο. Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, με τον οποίο υπάρχει ανοικτή γραμμή επικοινωνίας, ανέφερε στη Συνάντηση ότι το θέμα των συνεχών προσπαθειών αναβάθμισης της αποσχιστικής οντότητας κατεχόμενης Κύπρου στον Οργανισμό Τουρκόφωνων Κρατών αποτελεί υπαρξιακό θέμα για ένα κράτος-μέλος και, συνεπώς, για όλη την ΕΕ.
Είναι σαφές πως δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός. Υπάρχει ανησυχία καθώς οι προσπάθειες της Άγκυρας για αναγνώριση κλιμακώνονται και είναι πλέον πιο συστηματικές. Η κατοχική δύναμη μοιράζει απαιτήσεις προς διάφορες κυβερνήσεις για να συναντήσουν αξιωματούχοι της τον Τατάρ. Ο τελευταίος, συμμετείχε τις προηγούμενες ημέρες στην 16η Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας (EİT), που έγινε στην πρωτεύουσα του Ουζμπεκιστάν, Τασκένδη. Ο κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, ο οποίος ταξίδευσε με τον Ερντογάν, συνάντησε μεταξύ άλλων και τον Πρωθυπουργό του Πακιστάν.
Αν και είναι δύσκολο να υπάρξουν αναγνωρίσεις του ψευδοκράτους από χώρες, ωστόσο, το θέμα είναι ανοικτό. Οι φιλικές προς την Τουρκία χώρες, γνωρίζουν ότι θα έχουν κόστος εάν το πράξουν, κυρίως από την Ε.Ε., ωστόσο, η τακτική της Άγκυρας είναι να «ωριμάσει» το θέμα. Να προκύψει μέσα από την πορεία των εξελίξεων.
Είναι προφανές πως στην τακτική αυτή εντάσσεται και στάση της κατοχικής πλευράς στο θέμα του διορισμού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό. Η περιγραφή που δίνει η Άγκυρα και ο Τατάρ για τον απεσταλμένο είναι ουσιαστικά για να εξυπηρετήσει τον πιο πάνω στόχο. Οι Τούρκοι θέλουν ένα «εποχιακό» απεσταλμένο με περιορισμένη θητεία, έξι μηνών, για να επιβεβαιώσει το χάσμα απόψεων, που υπάρχει. Θέλουν να μην υπάρχει επόμενο βήμα και παράλληλα να μπει στην ατζέντα το θέμα της άρσης της πολιτικής και οικονομικής απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Να μπει στην ατζέντα, μετά από την επιβεβαίωση του αδιεξόδου, το τι θα γίνει με τους Τ/κ. Η επόμενη ημέρα μετά από ένα οριστικό, όπως θα το παρουσιάσουν, αδιέξοδο.
Ελληνοτουρκική συνάντηση με ΜΟΕ στην ατζέντα
Τις συζητήσεις για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης συντηρούν Αθήνα και Άγκυρα ενόψει και του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δυο χωρών, που θα συνέλθει την 7η Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. Επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας, που θα συναντηθεί αύριο Δευτέρα με την αντίστοιχη τουρκική, είναι ο πρέσβης Θεοχάρης Λαλάκος ( τέως Γ.Γ του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και πρέσβης στη Λευκωσίας). Η συνάντηση, η οποία θα πραγματοποιηθεί μετά από διάστημα δύο ετών, θα λάβει χώρα στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, στην Άγκυρα. Τα ΜΟΕ αποτελούν πάντα μέρος του μενού των ελληνοτουρκικών συζητήσεων, θεωρούνται βασικό συστατικό στο πεδίο των σχέσεων, που διαχρονικά χαρακτηρίζονται από σκαμπανεβάσματα. Οι περίοδοι εντάσεων είναι πολύ περισσότερες από «τα ήρεμα νερά»! Είναι προφανές πως η προσοχή είναι στραμμένη στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας της 7ης Δεκεμβρίου και στη συνάντηση Μητσοτάκη και Ερντογάν στη Θεσσαλονίκη.
Ο επίμονος Φιντάν και ο απαιτητικός εγκάθετος Τατάρ
Η τουρκική απαίτηση για εκ προοιμίου αναγνώριση του κατοχικού καθεστώτος, αποτελεί μια στρατηγική επιδίωξη, που διαμορφώθηκε και προωθείται συστηματικά, ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο. Πρόκειται για «εθνική πολιτική» της Άγκυρας και εκφράζεται σε διάφορα επίπεδα και εγείρεται μέσα από ένα αφήγημα, που σχεδιάσθηκε από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Η παρουσία του Χακάν Φιντάν στο υπουργείο Εξωτερικών «σπρώχνει» περισσότερο το στόχο αυτό.
Σημειώνεται συναφώς ότι ο Ερσίν Τατάρ έχει ενημερώσει και εγγράφως τα Ηνωμένα Έθνη για τη θέση της τουρκικής πλευράς ενώ παρουσίασε τη θέση αυτή και κατά την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία, που είχε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες. Σε μια συνομιλία στη διάρκεια της οποίας ο Τατάρ κατάγγειλε την ελληνική πλευρά για «παραβιάσεις» στην Πύλα! Παράλληλα, ζήτησε από τον Γενικό Γραμματέα να τον συναντήσει επειδή, όπως είπε, ο κ. Γκουτέρες είδε τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη στο Κάιρο, στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης για τη Μέση Ανατολή.
Υπενθυμίζεται πως σε επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη, τον Ιούνιο του 2022, ο κατοχικός ηγέτης είχε υποστηρίξει ότι «ο τουρκοκυπριακός ‘’λαός’’ δικαιούται τα ίδια δικαιώματα και προνόμια που ασκεί ο ελληνοκυπριακός λαός. Κατά συνέπεια, για να αποκατασταθεί η απαραίτητη ισορροπία και να προετοιμαστεί το έδαφος για βιώσιμη διευθέτηση, είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί και να διασφαλιστεί η κυρίαρχη ισότητα και το ισότιμο διεθνές μας καθεστώς. Αυτό θα ανοίξει την πόρτα για ουσιαστικές και επίσημες διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα στοχεύουν στη δημιουργία μιας δομημένης σχέσης συνεργασίας μεταξύ των δύο ισότιμων κρατών».
Η αξίωση αυτή της κατοχικής πλευράς αποτελεί προτεραιότητα και το αφήγημα επαναλαμβανόμενο. Και σύμφωνα με τους σχεδιασμούς θα επιμένουν μέχρι τέλους για αναγνώριση.
